انتخابات آمریکا و درس‌هایی برای ساکنان کاخ سفید

جارستان به نقل از تیک؛ وضعیت مشارکت شهروندان آمریکایی در این دوره از انتخابات ریاست‌جمهوری از دید ناظران معنادار است. دولت بعدی آمریکا، ناگزیر از اصلاح مسیر پیموده‌شده در حوزه سیاست داخلی و خارجی، توقف هنجارستیزی و بازگشت به معاهداتی است که یکجانبه و غیرمسئولانه از آن خارج شده‌است.
انتخابات ریاست‌جمهوری از دید ناظران معنادار است. دولت بعدی آمریکا، ناگزیر از اصلاح مسیر پیموده‌شده در حوزه سیاست داخلی و خارجی، توقف هنجارستیزی و بازگشت به معاهداتی است که یکجانبه و غیرمسئولانه از آن خارج شده‌است.

با پایان شمارش آرا، آخرین برگ پرونده انتخابات آمریکا بسته می‌شود. پیروز انتخابات در بیستم ژانویه ۲۰۲۱ مصادف با یکم بهمن ۱۳۹۹، دولت خود را مستقر و کارش را آغاز خواهد کرد.

تاکنون دموکرات‌ها با کسب بیش از ۵۰ درصد آرای ملی و ۲۶۴ رای الکترال، از جمهوریخواهان که حدود ۴۸ درصد آرا و ۲۱۴ رای الکترال دارند، پیشی گرفته‌اند. به این ترتیب «جو بایدن» برای کسب پیروزی قطعی تنها به ۶ رای الکترال دیگر نیاز دارد. کسب حداقل ۲۷۰ رای الکترال، برای راهیابی به کاخ سفید، ضروری است.

وضعیت مشارکت شهروندان آمریکایی در این دوره از انتخابات ریاست جمهوری آمریکا از دید ناظران معنادار است. بنا به اطلاعات منتشر شده، شهروندان در این دوره از انتخابات، بالاترین میزان مشارکت را در طول حیات حدود ۲۰۰ ساله این کشور رقم زده‌اند. بخش بزرگی از این رقم را آرای خاموشی تشکیل دادند که این بار بخاطر شرایط خاص کشورشان با انگیزه تغییر شرایط موجود، وارد عرصه انتخابات شدند و اغلب رای خود را به نفع دموکرات‌ها به صندوق ریختند.

انتخابات «عبرت‌آموز» آمریکا

از دید ناظران، انتخابات آمریکا نکات و درس‌های بدیعی برای دولتمردان بعدی آمریکا در بر دارد چنانکه رئیس‌جمهوری کشورمان هم روز چهارشنبه ۱۴ آبان در جلسه هیات دولت، انتخابات آمریکا را «عبرت‌آموز» خواند.

انتخابات آمریکا از آن جهت درس‌آموز است که رای آمریکایی‌ها را باید به مثابه «نه» شهروندان این کشور به سیاست‌ها و شیوه‌های ترامپ در به اصطلاح سیاست‌ورزی او در عرصه داخلی و خارجی تعبیر کرد.

ترامپ طی دوره ریاست جمهوری خود، چهره‌ای پیمان‌شکن و بی‌تعهد از آمریکا در عرصه بین‌المللی به نمایش گذاشت. چه بسیار پیمان‌های چندجانبه‌ای که دولت ترامپ بدون مسئولیت و بدون توجه به تبعات منفی آن زیرپا گذاشت. در جریان کارزار انتخاباتی و در زمان اوج رقابت‌ها بود که دولت آمریکا آخرین مرحله خروج خود از پیمان توافق اقلیمی پاریس پشت سر گذاشت ؛ توافقی که حالا بایدن گفته دولتش دقیقا ۷۷ روز دیگر به آن ملحق خواهد شد.

خروج از توافق هسته‌ای را می‌توان یکی از پرچالش‌ترین هنجارشکنی‌های ترامپ دانست؛ توافقی که به عنوان یکی از نمودهای موفق به کارگیری دیپلماسی در گشودن بن‌بست سیاسی ۱۰ ساله شناخته می‌شد، با خروج یکجانبه و غیرمسئولانه آمریکا، دیگر طرف‌های توافق و جمهوری اسلامی ایران را با چالش مواجه کرد.

«فشار حداکثری» نه تنها جمهوری اسلامی ایران، بلکه دیگر کشورهای طرف برجام را هم با مشکلاتی مواجه کرد. تنگ شدن روز افزون دایره تحریم‌ها، نه تنها فروش نفت و صادرات و واردات کالا، بلکه تمام جنبه‌های مبادلات مالی و بانکی و تجاری کشورمان را با موانعی جدی همراه کرد. این در شرایطی بود که ایران مانند کشورهای دیگر با بحران کرونا دست و پنجه نرم‌ می‌کند و فشار تحریم‌ها حتی تامین دارو را به چالشی جدی برای ایران تبدیل کرد.

به گفته امروز روحانی در آیین بهره‌برداری از مرحله نخست طرح ملی انتقال آب خلیج فارس به فلات مرکزی، «سختی که بر این دولت و مردم در این سه سال اخیر وارد شد، نظیر آن را من در تاریخ ایران سراغ ندارم؛ همیشه فشار بوده اما جنگ اقتصادی این‌گونه نبوده است. در شرایط کرونا که مردم نیاز به دارو امکانات بهداشتی داشتند، آقایی که در کاخ سفید بود، بی‌رحمانه تحریم‌ها و جنگ را حتی در دوران کرونا تشدید کرد و این‌ها به هیچ اصولی پایبند نبودند.»

نارضایتی‌های بین‌المللی از سیاست آمریکا در قبال ایران در عدم همراهی کشورهای عضو دائم سازمان ملل و اعضای شورای امنیت با آمریکا در تمدید تحریم تسلیحاتی ایران نمود یافت؛ جایی که از ۱۵ کشور، تنها جمهوری ذره‌ای دومینیکن به طرح آمریکایی روی خوش نشان داد و شکستی بی‌سابقه را برای واشنگتن در عرصه بین‌المللی رقم زد.

ترامپ در دوره ریاست‌جمهوری خود با اقداماتی چون زیرپا گذاشتن تعهدات بین‌المللی، تقابل بی‌سابقه با دیگر قطب‌های قدرت جهانی چون اروپا و چین، اعتبار آمریکا را بیش از پیش مخدوش کرد. مدت زیادی طول نکشید تا همه فهمیدند گفت و گو با رهبر کره شمالی که ترامپ از آن به عنوان یکی از نقاط قوت سیاست خارجی خود یاد می‌کرد، تنها تلاشی در راستای حس قلدرمآبی، گرفتن عکس‌های تبلیغاتی و نمایشی بوده است.

از دید ناظران، پیش‌بینی‌ناپذیری شخص ترامپ و بی‌ثباتی‌های او در سیاستگذاری چه در عرصه داخلی چه خارجی، سرانجام پاشنه آشیل قدرتش شد. سیاست‌ها و تصمیم‌گیری‌های ترامپ چنان بی‌مبنا و بی‌ثبات بود که حتی «جان بولتون» به عنوان یکی از همفکرانش هم نتوانست در کنار او دوام بیاورد. چه بسیار مشاوران و همراهانش که از او جدا شدند و با افشاگری‌هایی ، چهره‌ واقعی‌تری از او و شخصیتش برای آمریکایی‌ها به تصویر کشیدند.

دولت بعدی آمریکا ناگزیر از پایان هنجارشکنی است

دولت بعدی آمریکا فارغ از اینکه دموکرات‌ها بر سر کار بیایند یا جمهوریخواهان، چاره‌ای جز بازگشت به قانون و احترام به افکار عمومی ندارد. یکی از سخت‌ترین رویکردها را دولت ترامپ در برابر ایران اتخاذ کرد؛ تحریم‌های روزافزونی که به اذعان مشاورش دیگر ابعادی تازه برای افزودن به آن وجود ندارد. این اظهارنظر از شکست فشار حداکثری آمریکا در دستیابی به اهدافش در برابر ایران حکایت داشت. در چنین شرایطی حتی اگر ترامپ هم در انتخابات به پیروزی می‌رسید، ناگزیر از تغییر سیاست خود در قبال ایران بود.

جمهوری اسلامی ایران ولی فارغ از رویکرد دولت آمریکا، به سیاست خود در احترام به قواعد و قوانین بین‌المللی و حرکت در راستای منافع خود ادامه می‌دهد. چنانکه رئیس‌جمهوری کشورمان روز چهارشنبه در جلسه هیات دولت با اشاره به اینکه تصمیمات اقتصادی دولت از چند هفته گذشته بدون توجه به انتخابات آمریکا گرفته شده، گفت: برای ما مهم نیست که در آمریکا چه کسی انتخاب می‌شود البته انتخابات اخیر آمریکا از جهات مختلف عبرت‌آموز می‌باشد.

دکتر روحانی با تاکید بر اینکه برای ما انتخاب فرد و حزب در آمریکا مهم نیست، گفت: آنچه اهمیت دارد شیوه‌ای است که در دولت بعدی آمریکا اتخاذ می‌شود برای ما مهم این است که آمریکا به قانون و تمام معاهدات بین‌المللی و چندجانبه برگردد و به ملت ایران احترام بگذارد.

روحانی امروز هم در آیین بهره‌برداری از مرحله نخست طرح ملی انتقال آب خلیج فارس به فلات مرکزی اظهار داشت: شکی در موفقیت دولت و ملت ندارم. اینکه نتیجه انتخابات آمریکا تا امشب و فردا مشخص شود و چه کسی رئیس‌جمهور می‌شود، مهم نیست و دولت بعدی آمریکا در برابر ملت ایران تسلیم خواهد شد و آن‌ها راهی ندارند جز اینکه در برابر قانون، فشار افکار عمومی و مقاومت این ملت بزرگ کوتاه بیایند.