پنجم مرداد ماه سالروز اقامه اولین نمازجمعه کشور

جارستان: پنجم مرداد ماه سالروز اقامه اولین نماز جمعه بعد پیروزی انقلاب اسلامی است. نماز جمعه مظهر شکوه و همدلی و یکپارچگی یک ملت اسلامی بشمار میرود، که به لطف و مدد خداوند بعد از پیروزی انقلاب این سنت حسنه با شکوه هرچه تمامتر در کشور ما برگزار میشود.

اولین نماز جمعه بعد از انقلاب اسلامی
پس از پیروزی انقلاب اسلامی، فریضه الاهی نماز جمعه، برای نخستین بار در اولین جمعه ماه مبارک رمضان سال ۱۳۹۹ ه . ق، برابر با ۵ مردادماه ۱۳۵۸ با شرکت بیش از یک میلیون نفر از مردم مسلمان روزه دار تهران، در گرمای شدید تابستان به امامت مجاهد نستوه، مرحوم آیت اللّه طالقانی در دانشگاه تهران با شکوه و جلوه خاصی برگزار گردید. در تهران، از ابتدای انقلاب تا اوایل مردادماه ۱۳۸۰، تعداد ۱۱۴۲ نماز جمعه بدون وقفه برگزار شده است. هم اکنون نیز با لطف و عنایت خداوند متعال، در تمام شهرهای ایران اقامه نماز پرشکوه جمعه ادامه دارد و در حال حاضر، ۴۴۲ امام جمعه در مناطق مختلف کشور، هم زمان نماز جمعه را اقامه می کنند.
نماز جمعه در کلام مقام معظم رهبری
حضرت آیت اللّه خامنه ای، رهبر معظم انقلاب در مورد نقش مهم نماز جمعه در ایجاد اتحاد و همدلی بین اقشار جامعه چنین می فرمایند: «نماز جمعه، همان طور که نامش هم نشان می دهد، نمازی است که ذکر خدا را با اجتماع مسلمانان توأم تأمین می کند. این نماز تفاوت می کند با آن ذکر و یادی که تنها و در خلوت انجام بگیرد. در این نماز تن های مردم و دل های مردم در کنار یکدیگر قرار می گیرد. لذا به این نماز می گویید نماز وحدت آفرین. حقیقت هم همین است».
ایشان در سخنانی دیگر نیز ضمن توصیه به ائمه جمعه می فرمایند: «امام جمعه باید به مردم خط بدهد؛ مردم نباید به امام جمعه خط بدهند. البته امام جمعه خط اصلی خودش هم همان خواسته های مردم است؛ یعنی خواست های حقیقی مردم و نیازهای آنان».
رسانه بودن نماز جمعه
با توجه به این که نماز جمعه مظهر و نماد یک دین سیاسی ـ اجتماعی است و در گفتار و سیره امامان معصوم و نیز فتاوای فقهای عظام، به هرچه باشکوه برگزار شدن آن تاکید فراوان شده است و هر جمعه، در جای جای میهن اسلامی مان هزاران نفر در این مراسم شرکت می کنند، وجه رسانه بودن آن هرچه بیش تر آشکار می گردد. این وجه رسانه ای نماز جمعه، ما را به توانایی های آن آشنا می سازد که امید است با نیازهای جدید جوامع مسلمان، به ویژه جوانان متناسب گردد. از این رو، خطیب جمعه و نیز ستاد برگزاری نماز جمعه، در تقویت این فریضه عبادی ـ سیاسی نقش فوق العاده ای دارند.
حضور کارگزاران در نماز جمعه
حضور کارگزاران و مسؤولان نظام در بین صف های نمازگزاران جامعه، نشان دهنده اهمیت نظام به این مراسم عبادی است. هم نشینی مدیران با نمازگزاران، ارتباط مردم را با آنان آسان تر می سازد و موجب تشویق و ترغیب بیش تر مردم به این مراسم می گردد. این امر، خود یکی از راه های مهم تقویت نماز جمعه به شمار می رود که با تقویت این مراسم سیاسی ـ عبادی، بسیاری از ارزش های اسلامی در جامعه تقویت می شود و جامعه اسلامی را سرشار از موفقیت و توسعه می گرداند.
تبلیغات نماز جمعه
در دنیای امروز، تبلیغات اهمیت فراوانی دارد. جامعه کنونی، آمادگی پذیرش اموری را دارد که تبلیغات وسیعی در مورد آن شده باشد. در اسلام نیز فرمان هایی راجع به تبلیغات وجود دارد. بنابراین، می توان با تبلیغ صحیح از سوی رسانه ها، به ویژه صدا و سیما، زمینه استقبال مردم را از آیین نماز جمعه فراهم آورد. بهترین تبلیغ آن است که فواید و آثار، و نیز ضررهای ترک آن را بیان کرد تا شوق و انگیزه افراد جامعه برای شرکت در این مراسم عبادی بیشتر شود. البته تبلیغات تنها وظیفه رسانه ها نیست، بلکه نمازگزاران نیز می توانند با روشی نیکو، اعضای خانواده، بستگان و دوستان خود را به این عبادت دسته جمعی دعوت نمایند.
نقش آفرینی خطیب نماز جمعه
خطبه نماز جمعه، نمودی از رسانه حقیقی اسلامی است و پیام های خاصی برای شرکت کنندگان در مسجد «جمعه» دارد. گوینده این پیام، یعنی خطیب جمعه، از نقش ویژه و مؤثر در این رسانه اسلامی برخوردار است. از این رو، هر تلاشی برای کارآمد کردن نماز جمعه، حول نقش محوری خطیب می چرخد و کارآمدی خطیب، موجب انسجام امت حزب اللّه در نمازهای جمعه خواهد شد. شمار اموری که نقش ائمه جمعه را در تقویت این فریضه الاهی بیشتر می گرداند، این هاست: داشتن اطلاعات کافی در زمینه های مختلف، به روز بودن خطبه ها، ایجاد ارتباط مستحکم با مردم، وارد نشدن در صف بندی جناح ها، ساده زیستی، و به کارگیری فنون خطابه.
پرورشگاه سیاست و تدبیر
نماز جمعه، یکی از اجتماع های سودمند، چاره ساز و هدفدار است که هم نمایشگاه وحدت شکوهمند اسلام، و هم پرورشگاه سیاست و تدبیر مسلمانان به شمار می آید. نشاط سیاسی و احساس حضور در صحنه درگیری با نامردمی دنیاداران، در نماز جمعه تقویت می شود. در یک سخن، میقاتِ بندگی حقّ ، میعاد با خلقی خدایی و میثاق با رهبری در نماز جمعه شکل می گیرد. پس سزاست که این فریضه بسیار مهم دین اسلام، هرچه با محتواتر و شکوهمندتر برگزار شود، تا بهره وری و استفاده آن بیش تر گردد.
شرایط نمازگزاران
اگرچه نماز جمعه از عبادت های مهم دین مبین اسلام به شمار می رود، اما خداوند متعال نخواسته که همه بندگان خود را به سختی و رنج بیندازد. از این رو، برخی افراد در انجام نماز جمعه معذورند و این تکلیف از عهده آنان برداشته شده است. این افراد عبارت اند از: زنان، مسافران، نابینایان، افراد پیر و ناتوان و کسانی که بیش از دو فرسخ با محل برگزاری نماز جمعه فاصله دارند. البته لازم به ذکر است که در همه این موارد، انجام نماز جمعه جایز است و از نماز ظهر کفایت می کند.
آداب نماز جمعه
نماز جمعه، یکی از واجبات بسیار مهم دین اسلام است که در روایات اسلامی، ضمن تأکید بر اقامه آن، به بیان برخی از آداب این فریضه الاهی پرداخته شده است که از شمار آن ها می توان به موارد زیر اشاره کرد:
۱٫ مستحب است امام جمعه و نمازگزاران در حال خطبه با وضو باشند.
۲٫ مستحب است امام جمعه در حال خطبه خواندن کلامی نگوید که خارج از خطبه باشد.
۳٫ مستحب است امام جمعه پس از خواندن خطبه و قبل از نماز، برای سعادت جامعه اسلامی دعا کند.
۴٫ مستحب است افراد برای شرکت در نماز جمعه بر یکدیگر پیشی بگیرند. در روایتی از امام صادق علیه السلام آمده است: «خداوند روز جمعه را بر سایر روزهای هفته برتری داده و بهشت را زینت نموده است برای کسی که روز جمعه وارد بهشت می شود. پس کسی که زودتر در نماز جمعه شرکت کند، زودتر وارد بهشت می شود».
نشانه قدرت اسلام
اجتماع امت اسلامی و گسترش صف های نمازگزاران نماز جمعه، امید دهنده مؤمنان بوده، به امت اسلام قدرت، استقامت، عظمت و صلابت می بخشد. به نمایش گذاشتن این قدرت سیاسی و عبادی جهان اسلام، دل دشمنان خدا و اسلام که همان منافقان و کافران هستند را مأیوس می نماید و خدعه و نیرنگ های آنان را با صف های به هم فشرده امت اسلام برای همیشه ناکام می نماید.
پیوند دهنده جناح ها
نماز جمعه، آیینی الاهی است که شرط قبولی آن، اخلاص و قصد نزدیکی به خداوند متعال است. نمازگزاران روز جمعه، اگر با هر نیّت دیگری بخواهند در آن شرکت کنند، نه تنها بهره اخروی از آن نمی برند، بلکه خود را به شرک خفی نیز می آلایند. از این رو، نماز جمعه عامل بسیار خوبی برای پیوند و وحدت نیروهای فعّال انقلاب است. در این روز، همه آنانی که عشق به اسلام، خدمت به انقلاب و مردم دارند، در کنار هم جمع شده و خطیب جمعه با سخنان دل نشین و شیوای خود، اصول مشترک اسلامی را یادآور می شود و آنان را از لغزش و انحراف بازمی دارد.
خنثی شدن توطئه های دشمن
فریضه الاهی نماز جمعه، تأثیر به سزایی در وحدت و یک پارچگی مسلمانان بر محور عبادت دارد و مایه ارعاب دشمنان اسلام و خنثی شدن شایعات و توطئه های تفرقه افکنانه آنان است؛ چرا که خطیب جمعه، با بررسی مسائل سیاسی داخلی و خارجی به صورت روشن و شفاف و ارائه راه های مناسب برای حل مشکلات اجتماعی، فرهنگی و سیاسی جامعه، بسیاری از توطئه ها و کارشکنی های عناصر نفوذی دشمن را خنثی می کند و این خود عامل مهمی برای سعادت و تعالی روزافزون جامعه اسلامی به شمار می رود.
مرکز بسیج مردم
سنگر نماز جمعه، بهترین محل دعوت مردم به بسیج برای جهاد، دفاع از کیان انقلاب، حلّ مشکلات اجتماعی و یاری رسانی به دیگران است. این قدرت عظیم مردمی که در نماز جمعه متجّلی می شود، همواره مورد توجه دوست و دشمن انقلاب بوده است. در صدر اسلام نیز رسول خدا صلی الله علیه و آله و امیرمؤمنان علی علیه السلام پس از خطبه های نماز جمعه، مردم را در مساجد بسیج می نمودند و به جبهه های جهاد می فرستادند.
آری، نماز جمعه هر شهر می تواند با بسیج مردم، بسیاری از مشکلات فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و سیاسی آن جا را به شیوه ای شایسته برطرف سازد، تا بدین ترتیب، کشور از همه نظر توان مند و شکوفا گردد.