بازی راست با مهره های مات

جارستان/الهه محمدی: اصول‌گرایان در تکاپو هستند؛ تکاپو برای گرفتن سکان پاستور بعد از شکست در انتخابات سال ۹۲ و محرومیت بسیاری از چهره‌های آنها در مجلس دهم؛ اما تکلیفشان معلوم نیست؛ یک روز حامی احمدی‌نژاد هستند و روز دیگر سعید جلیلی، گزینه اصلی آنهاست.
یک روز زمزمه حضور محمدباقر قالیباف از سوی این اردوگاه به‌گوش می‌رسد و روز دیگر خبرهای حمایت آنها از حسن روحانی از سر ناچاری، تارنمای خبرگزاری‌ها را پر می‌کند؛ اما هیچ‌کدام از این خبرها تا حالا هیچ قطعیتی را نصیب اصول‌گرایان نکرده است. هرچند به‌نظر می‌رسد شهردار پایتخت، این روزها مثل زمان‌های قبل، باز هم رؤیای صندلی پاستور را دارد اما حمایت‌های آیت‌الله مصباح‌یزدی از یار قدیمی‌اش یعنی سعید جلیلی را نمی‌توان نادیده گرفت. کاندیدای پایداری‌ها که البته در انتخابات سال ۹۲، ۱۱ درصد از کل رأی مردم را به‌خود اختصاص داد و حالا به‌نظر، به‌واسطه حمایت پدر معنوی پایداری‌ها، سودای ریاست‌جمهوری را بار دیگر در سر می‌پروراند.
هرچند اصول‌گرایان سنتی هم درباره انتخابات ریاست‌جمهوری سال آینده، مدام در حال اظهارنظر هستند و هر از چندگاهی، خبرهای احتمال حمایت آنها از حسن روحانی به‌گوش می‌رسد. محمدرضا باهنر، در نقش دبیرکل جامعه اسلامی مهندسین، از یک‌سو و رئیس جبهه پیروان خط امام و رهبری که پس از درگذشت حبیب‌الله عسگراولادی در این نقش جای گرفت، از‌سوی‌دیگر، چندی پیش به این موضوع اشاره کرد و گفت: در انتخابات ریاست‌جمهوری سال آینده، امکان حمایت اصول‌گرایان از حسن روحانی محتمل است و بعد از آن هم مصباحی‌مقدم، سخنگوی جامعه روحانیت مبارز بر این مسئله تأکیدی مجدد کرد. به‌خاطر همین اظهارات هم هست که به‌نظر می‌رسد حالا در فقدان بزرگانی همچون آیت‌الله مهدوی‌کنی و همچنین بازماندن کسانی مانند آیت‌الله محمد یزدی و آیت‌الله مصباح‌یزدی از پنجمین مجلس خبرگان رهبری و شکست لیست کامل اصول‌گرایان در انتخابات مجلس شورای اسلامی در تهران، حالا آنها دست به‌دامان گزینه‌های اعتدالی شده‌اند.
گزینه‌ای که گرچه در همان سال ۹۲ هم سعی در مصادره آن به نفع خودشان داشتند اما خیلی زود بعد از روی کارآمدنش دست از این مصادره هم برداشتند و با توافق هسته‌ای، شدیدترین حمله‌ها را علیه برجام و همچنین سیاست‌های اقتصادی او و کابینه‌اش روانه کردند، اما حالا در فاصله یک سال مانده به انتخابات، آنها دیگر نمی‌خواهند بازنده انتخابات باشند و درحالی‌که بیشترین طعنه‌ها را در این سه‌سال به روحانی و حامیان اصلاح‌طلبش زده‌اند؛ به‌نظر می‌رسد این بار می‌خواهند در زمین مرد اعتدال‌گرای این روزها بازی کنند. احتمالی که هرچند به عقیده بعضی از چهره‌های اصول‌گرا و اصلاح‌طلب بعید است.
اما گذشته از سعید جلیلی، محمدباقر قالیباف و حسن روحانی، مهم‌ترین گزینه طیفی از اصول‌گرایان برای ریاست‌جمهوری سال آینده، کسی نیست جز محمود احمدی‌نژاد. او که در این ماه‌ها، سفرهای انتخاباتی‌اش را کلید زده است و مدام در این شهر و آن شهر سخنرانی می‌کند، باز هم مانند انتخابات سال ۸۸، مخالفان و موافقانی را پیش روی خود می‌بیند. موافقانی از جنس همان یاران قدیمی‌اش مانند پایداری‌ها و مخالفانی از طیف سنتی اصول‌گرایان که به‌ویژه در دولت دوم او از مهم‌ترین منتقدانش بودند. به خاطر وجود همین انتقادات هم هست که هربار که خبری از سوی احمدی‌نژاد و یارانش برای حضور دوباره در انتخابات به‌گوش می‌رسد، بلافاصله طیف‌های مختلف اصول‌گرا، به مخالفت با او پرداخته و سریعا او را از دایره اصول‌گرایی جدا می‌کنند.
دلیل هم واضح است؛ شاید سال‌های آخر روی کار بودن محمود احمدی‌نژاد را بتوان سال‌هایی سخت برای اصول‌گرایان و البته سال‌هایی برای کاهش میزان محبوبیت آنها در بین مردم دانست. هرچند خود آنها در همان سال‌ها، بیشترین سعی‌شان را کردند تا خود را از بسیاری از تصمیم‌گیری‌های دولت نهم و دهم مبرا کنند؛ اما پیشینه اصول‌گرایی احمدی‌نژاد و البته حمایت گسترده اصول‌گرایان از او کافی بود تا کاهش میزان محبوبیتش در بین مردم، از میزان محبوبیت اصول‌گرایان هم در بین مردم بکاهد. از طرف دیگر بعضی از چهره‌های اصلاح‌طلبان معتقد هستند اصول‌گرایان نتوانسته‌اند محبوبیت خود را از درون جامعه کسب کنند و سال به سال هم از همین میزان محبوبیت آنها کاسته می‌شود. اصول‌گرایان خوب می‌دانند که معرفی‌کردن گزینه‌هایی که قبلا با اسم آنها پا به‌میدان رقابت گذاشتند، الان دیگر حنایشان پیش مردم رنگی ندارد.
شاید به‌خاطر همین باشد که حالا آیت‌الله محسن غرویان، از شاگردان سابق آیت‌الله مصباح‌یزدی هم احمدی‌نژاد را ابزاری برای اصول‌گرایان معرفی می‌کند. ابزاری برای ایجاد فضاسازی، جوسازی و رقابت برای ایجاد فضای قطبی. او در گفت‌وگویی که با انتخاب داشته، گفته است که سعید جلیلی، گزینه احتمالی آیت‌الله مصباح‌یزدی برای انتخابات ریاست‌جمهوری است. البته او اشاره کرده است که اصول‌گرایان در تلاش هستند که چهره جدیدی را در انتخابات رونمایی کنند. او همچنین گفت: با توجه به اقداماتی که اخیرا جلیلی انجام می‌دهد، قطعا ایشان به فکر انتخابات ریاست‌جمهوری دوره بعد است.
از طرفی کمال سجادی، سخنگوی جبهه پیروان خط امام و رهبری، درباره لیست پیشنهادی اصول‌گرایان برای انتخابات سال آینده و وجود نام احمدی‌نژاد در این فهرست، اظهار بی‌اطلاعی کرده و گفت: ما از چنین فهرستی خبر نداریم و اصلا هنوز وارد بحث ریاست‌جمهوری نشده‌ایم. سجادی همچنین با اشاره به فضای موجود در جبهه اصول‌گرایی گفت: اگر اصول‌گرایان با همین ساختاری که در پیش گرفتند، وارد میدان انتخابات شوند، قطعا موفق می‌شوند. با این حال، در وهله اول برای ما شورای شهر مهم است و بعد ریاست‌جمهوری.
اما آیت‌الله سیدمحمد غروی، عضو جامعه مدرسین، از دیگر اصول‌گرایانی است که درباره گزینه‌های اصول‌گرایان صحبت کرده و به انتخاب گفته است که بزرگان کشور، سعید جلیلی را برای مذاکرات مناسب نمی‌دانند. عضو جامعه مدرسین قم همچنین با اشاره به رفتارهای انتخاباتی احمدی‌نژاد گفت: «آقای احمدی‌نژاد با توجه به سابقه دو دوره ریاست‌جمهوری و عملکردی که برجای گذاشت و همچنین مشکلاتی که از نظر قانونی و اجرائی و پرونده‌های باز مختلفی که برای ایشان و نزدیکانشان وجود دارد، بعید می‌دانم ورود پیدا کند.»
با این تفاسیر به‌نظر می‌رسد کلاف سردرگم اصول‌گرایان برای انتخابات سال آینده بیشتر از هر زمان، گریبان آنها را خواهد گرفت؛ کلافی که شاید حضور کسانی مانند محمود احمدی‌نژاد هم نتواند گرهی از آن باز کند.

وقایع اتفاقیه