بازتولید هویت رشت در شب با نورپردازی اماکن عمومی

شب، پدیده ای طبیعی است که انسان از دیرباز به دنبال غلبه بر تاریکی آن از طریق امکانات مختلف نورپردازی بوده است. شاید اصلی ترین نیاز بشر به نور و دستگاه های مولد نور، همین امکان روشن کردن شب باشد. با پیشرفت علم که به اختراع برق از سوی ادیسون و توسعه دستگاه های تولیدکننده برق در سال های بعد همراه بود، تامین وجه روشنایی بخش برق در جوامع توسعه یافته سهل شد. توسعه پدیده شهرنشینی و شکل گیری شهرهای مدرن، کارکرد دیگری از نور مورد توجه قرار گرفت و آن هم زیبایی آفرینی از طریق نورپردازی بود.
اگرچه نورپردازی شهری در ابتدا دارای کارکرد توامان امنیت بخشی و زیبایی آفرینی داشت، اما حالا نورپردازی چیزی بیش از یک کالای لوکس برای شهرها به شمار می رود.
در شرایط کنونی، آنچه از شهر و فضاهای شهری در ذهن شهروندان نقش می بندد، اغلب مربوط به تصویری است که آنها هنگام روز از شهر خود دریافت می کنند. با نورپردازی مناسب شهر و فضاهای آن نه تنها در جهت خوانایی بیشتر، بلکه در ایجاد یک تصویر ذهنی روشن از شهر در شب به مردم نیز می توان کمک کرد.
نورپردازی مناسب می تواند یکی از عوامل تقویت کننده ی هویت یک مکان و ارتقاء شخصیت ویژه آن محسوب شود. با نورپردازی مناسب می توان بر جذابیت و در نتیجه سرزندگی شهر یا آرامش فضاهای آن افزود و حضور شهروندان را در فضا تقویت کرد.
همچنین نورپرداری مناسب فضاهای شهری و توده های تعریف کننده آن، موجب کارایی بیشتر آنها در تمام اوقات شبانه روز شده و با حضور دائمی شهروندان در فضا به نوعی رونق اقتصادی مکان را نیز به همراه داشت.
امروزه شهرها مانند گذشته نیستند که با تاریک شدن هوا به خواب رفته و با طلوع خورشید بیدار شوند. شهرهای امروزین و فضاهای آن تبدیل به مکان هایی شبانه روزی شده اند. بنابراین برای جلوگیری از بی استفاده ماندن نیمی از عمر مفید شهر (در شب) و دستیابی به کیفیت هایی که با طراحی صحیح روشنایی و همچنین نورپردازی مناسب نصیب شهر و ساکنین خواهد شد، می بایست از ساده اندیشی اجتناب کرده، به استانداردها، مهندسی روشنایی و روشن کردن صرف فضاها در شب بسنده نکرد.
امروزه بسیاری از شهرهای بزرگ جهان، برای جلب گردشگر روی تصویر شهر در شب تاکید می کنند. برای مثال، شب های مسکو، امروز به یک برند برای پایتخت روسیه تبدیل شده است. به همین دلیل است که در طراحی شهرها، نقش ویژه ای برای نورپردازی قائل می شوند.

در شهرهای دیگری نظیر تهران، اصفهان و شیراز نیز امروزه، نورپردازی اماکن عمومی اهمیت ویژه ای یافته است. اگرچه در شهرهای بسیار کوچک کشور نیز جلوه هایی از نورپردازی دیده می شود، اما آنچه اهمیت دارد صرف وجه تزئینی نورپردازی در معماری شهری نیست؛ نورپردازی اناکن عمومی شهرها باید هویت آن شهر را نیز بازتولید کند. وقتی این اتفاق می افتد، شب های آن شهر، به یک ارزش افزوده تبدیل می شود.
در رشت نیز در برنامه توسعه ای که در دو سال اخیر دنبال شده، توجه ویژه ای به نورپردازی و قابلیت های زیبایی شناسی شهری نور در شب شده است. این را می توان در پروژه های سخت افزاری شهر نیز به خوبی مشاهده کرد. سبزه میدان رشت پس از بازسازی، با نورپردازی ویژه هویت دیرین خود را بازیافته است. در طراحی پیاده راه نیز به نورپردازی توجه ویژه ای شده، اگرچه در اجرا ضعف هایی داشته که در حال برطرف شدن است. نورپردازی مجموعه بناهای میدان شهرداری رشت که شب گذشته تکمیل شده، همگی بخش هایی از پازلی است که برای خاطره کردن شب های شهری مثل رشت پیش بینی شده که فعالیت های شبانه شهروندانش در سطح شهر، پتانسیل خوبی برای گردشگرپذیری دارد.