شوراهای شهر و روستای گیلان از آرمان تا واقعیت

به گزارش ایرنا، شروع به کار شوراهای اسلامی شهر و روستا از ۹ اردیبهشت سال ۱۳۷۸ با صدور پیام ویژه‌ای از سوی رهبری آغاز شد. بنابر اصل ۱۰۰ قانون اساسی این نهاد مردمی برای پیشبرد سریع برنامه‌های اجتماعی‏، اقتصادی‏، عمرانی‏، بهداشتی‏، فرهنگی‏، آموزشی و سایر امور رفاهی از طریق همکاری مردم با توجه به مقتضیات محلی‏ تشکیل شدند.

گرچه در طول سالیان گذشته شوراها به فرصتی برای برخی متنفذان محلی جهت به دست گیری و اعمال قدرت بیشتر تبدیل شده اند با این وجود مردم همچنان به آن به صورت مجالی برای انتخاب افرادی توانمند در حوزه مدیریت شهر و روستا ، برنامه ریزی برای رفع کم و کاستی ها و اصلاح امور امید بسته اند.

عدم تربیت افراد برای شوراها 

دکتر حسین جاجرمی جامعه شناس در تحقیقی در خصوص شوراهای شهر ایران عنوان کرده است: در کشور ما عموم افرادی که وارد شوراها شده‌‏اند اطلاعات زیادی درباره اینکه چه باید بکنند و چگونه عمل دموکراتیک جمعی انجام دهند، ندارند.
به اعتقاد وی ، این استراتژی‏ ها برای اعضای شوراها، عدم کارایی و پیامدهایی شامل نگرانی (از وضعیت آینده، سرنوشت شورا و آبروی خودشان)، امتناع از مشارکت و ناامیدی در بر داشته است.
این جامعه شناس تصریح کرد: با اینحال همین شوراها برای برخی اقشار از جمله زن‏ ها عرصه خوب و امیدوارکننده‏ ای را فراهم کرده است.
وی با بیان این که ضعف آموزش و نپرداختن به تربیت افراد برای شوراها نکته قابل توجهی است افزود: به نظر می‏رسد در کشورهای پیشرفته، احزاب سیاسی قدرتمند آموزش لازم در این زمینه را می‏دهند.
دکتر جاجرمی خاطرنشان کرد: هرچه شوراها از سرمایه اجتماعی درونی بیشتری برخوردار باشند، قدرت تأثیرگذاری و چانه ‏زنی بیشتری خواهند داشت و هرچه میزان آن کمتر باشد، آنها بیشتر خواستار کمک و دخالت دولت مرکزی خواهند بود.

تاثیر مثبت عملکرد صحیح شورای شهر بر زندگی مردم 

گیتی بابایی از فعالان رسانه ای گیلان با بیان این مطلب افزود: شوراها در صورت عملکرد صحیح می توانند تاثیر مثبت بسیاری بر شهر و زندگی شهروندان داشته باشند اما در طول پنج دوره گذشته اغلب قریب به اتفاق شوراهای شهر و روستا عملکرد مناسبی نداشته اند.

وی یکی از اصلی ترین معضلات را، داوطلب شدن افراد فاقد دانش و توانمندی کافی در این حوزه عنوان و تصریح کرد: بسیاری از افرادی که حتی در حوزه کاری خودشان در طول سالهای مسئولیت، عملکرد مثبتی نداشته اند با توجه به وابستگی های قومی یا سیاسی و گروهی وارد این عرصه می شوند و به جای تلاش برای ساختن شهری بهتر به دنبال امتیازات و مصالح شخصی و گروهی هستند.

بابایی خاطرنشان کرد: بدیهی است دانش، تخصص و توانمندی افراد داوطلب عضویت در شورای شهر باید مرتبط با حوزه هایی نظیر شهرسازی ، مدیریت، جامعه شناسی و فرهنگ باشد علاوه بر این که باید از مشاوره افراد صاحب نظر و دلسوز خاصه در سازمان های مردم نهاد بهره بگیرند.

به گفته او، انتخاب شهرداری توانمند و متخصص و نظارت دقیق بر عملکرد او و مدیران شهرداری و همچنین اولویت بندی نیازهای شهر و تصویب بودجه برای انجام اقدامات در آن رابطه باید مد نظر اعضای شورا باشد.

گزینش شهردار مناسب و دارای برنامه برای مدیریت شهری

محمد کهنسال دانش آموخته مهندسی مکانیک و کنشگر اجتماعی و محیط زیستی نیز گفت: چشم اسفندیار شوراها بحث نداشتن برنامه و افق و چشم انداز در شهرها است و نهایتا این می شود که شهر و مدیریت شهری و شهرداری به روزمرگی می افتد و هیچ اتفاقی برای توسعه پایدار شهر صورت نمی گیرد.

وی خاطرنشان کرد: از نظر من مهمترین وظیفه شورای شهر انتخاب شهردار است و اگر یک شورا بتواند شهرداری را که از همه نظر مناسب شهر است انتخاب کند شاید تا ۵۰ درصد راه را رفته باشد.
کهنسال اظهار داشت: مورد بعدی بحث نظارت بر کارکرد شهرداری ها در زمینه اداری، مالی و خدمات رسانی و غیره است که باید وظیفه نظارتی شان را با ابزارهای تعیین شده در قانون انجام دهند.
این فعال اجتماعی افزود: خواسته من بعنوان یک شهروند از اعضای شورا انتخاب شهردار مناسب، مجاب کردن مجموعه مدیریت شهری به داشتن یک برنامه درست بر مبنای دانش روز و قوانین بالادستی، نظارت بر عملکرد مجموعه مدیریت شهری و همچنین بررسی نیازها و مسائل و مشکلات موجود در شهر و کمک گرفتن از مشارکت مردم و سازمانهای مردم نهاد است.

وی افزود: یکی از وظایف مهم شوراها بررسی نیازهای شهر و مسائل و مشکلات و رصد کمبودها و مشکلات و پی گیری امور از ادارات و بعضا در صورت نیاز ارائه نظر و پیشنهاد و یا اجرای کار مشترک با شهرداری و ادارات برای سامان دادن به موضوعات است.

اولویت بندی برای حل مشکلات

محمد جمالی از فرهنگیان گیلان گفت: اقدامات شوراها باید موجب ارتقای شاخص مولفه های کیفی زندگی شهروندان شود.

وی تصریح کرد : اعضای شوراهای شهر و روستا باید با اشراف بر مسائل و مشکلات، ظرفیت ها و توانمندی ها، اولویت های منطقه را در نظر گرفته و برای تحقق آن عمل کنند.

این معلم جوان متذکر شد: اعضای شوراها باید از درگیر موضوعات گروهی یا فردی شدن اجتناب کرده و به خط مشی های اصلی و مهم برای آبادانی منطقه خود بپردازند.

ارتباط و تعامل شورا با مردم و صاحبنظران

زهرا میری هنرمند تئاتر و سینما نیز معتقد است: در راستای گسترش فرهنگ و هنر و داشتنِ شهری خلاق، نمایندگان مردم در شورای شهری باید بدانند که یکی از رموز موفقیت شورا و تصمیم سازی، ارتباط و تعامل بیشتر با مردم و افراد صاحب نظر و سازمانهای مردم نهاد است.

وی افزود: در این راستا در زمینه ی فرهنگ و هنر نیز این موضوع واضح و روشن است که فرهنگ را صرفا با شعارهای گُل درشت تبلیغاتی نمیتوان گسترش داد و مدیریت کرد.

این هنرمند اظهار داشت: انتظار میرود اعضای شورای شهر اهالی فرهنگ و هنر را بعنوان مشاور در کنار خود قرار دهند و از مشاوره فکری آنان در فضای اتاق فکر در جهت نهادینه کردن فرهنگ که قطعا برای توسعه شهر مفید و موثر است، بهره ببرند.

میری خاطر نشان کرد: اعضای شوراها باید با سازمان ها و نهادهایی که به فعالیت های گوناگون فرهنگی هنری می پردازند در جهت ایجاد طرح ها، برنامه ها و فعالیتهای گوناگون فرهنگی و هنری همکاری و هماهنگی داشته باشند. ضمن آنکه سهمی برای فرهنگ و هنر را از بودجه کلان شهر در عرصه گسترش سطح فرهنگ و هنر شهر اخذ و هزینه نمایند.

شوراها پلی بین دولت و مردم 

مریم ساحلی نویسنده و مدرس داستان نویسی در باره وظایف شوراهای شهر بیان داشت: شهرداری ها و دهیاری ها نهادی سیاسی نیستند لذا اعضای شوراهای شهر و روستا باید از سیاسی کاری اجتناب کرده و مدیریت شهری و آبادانی و توسه شهر و روستا را مد نظر داشته باشند.

وی تصریح کرد: اعضای شورای شهر باید در انتخاب شهردار دقت عمل کافی داشته باشند ضمن این که وظیفه خود را منحصر به نظارت بر کار شهرداری ندانند بلکه پلی باشند برای ارتباط مردم با مسئولان و مشکلات مختلف را در حوزه زیرساختهای شهر، محیط زیست ، فرهنگ، آموزش، اشتغال و غیره به مسئولان بالا دست منتقل کرده و پی گیر مطالبات مردم باشند.

این فعال فرهنگی خاطرنشان کرد: شوراها باید برنامه ریزی صحیح برای مدیریت شهری در همه حوزه ها اعم از اقتصاد، فرهنگ، عمران و آبادانی جذب سرمایه گذار و نظایر این داشته و از حواشی به دور باشند.

ساحلی تاکید کرد: اعضای شورا علاوه بر این که خود باید واجد توانمندی های لازم برای ورود به این عرصه باشند نسبت به جذب نخبگان و مشاوران خبره برای هدایت صحیح جهت تصمیم گیری درست در زمینه های مختلف اهتمام داشته باشند.

عملکرد شوراها منتج به زندگی بهتر مردم شود 

آرمین صافدل از کنشگران فرهنگی و اجتماعی گیلان گفت: یکی از چیزهایی که قانون برای شوراها پیش بینی کرده، شناسایی نیازهای جامعه و حوزه انتخابیه و ارائه طرح و برنامه برای رفع این مسائل و مشکلات و نارسایی ها است.

وی خاطرنشان کرد: عملکرد شوراها باید منتج به ارتقای شاخصه و مولفه های کیفیت زندگی در آن شهر یا روستا شود.

رنگ عملیات بر شعارهای شوراها

یک کارمند نیز با بیان اینکه نامزدها شعارهای غیر عملی ندهند، گفت: نامزدهای شوراها شعاری بدهند که بتوانند آن را عملی کنند ؛ ضمن آنکه به شعارهای انتخاباتی خود در زمان انتخاب شان جامعه عمل بپوشانند.

سمانه راستگو افزود: در این سال ها آنقدر شعارها های قشنگ داده شده اما عمل نشده است که دیگر مردم نسبت به آن حرف ها بی تفاوت شده اند و احساس می کنند که هرکسی که برای عضویت در شوراها نامزد می شود ، فقط برای رسیدن به منافع شخصی است.

وی اظهار داشت: اعضای شورا نباید پس از رای آوردن بدنبال تامین منافع اشخاصی باشند که از وی در زمان انتخابات حمایت کرده و یا به آنها رای داده اند ، بلکه آنها پس از انتخاب، نماینده همه مردم هستند و باید تصمیم گیری ها و فعالیت شان در جهت منافع همه مردم باشد و تحول برای ارتقای زندگی شهری مردم ایجاد کند.

مدیریت مناسب زباله در شهرها و روستاها و جلوگیری از آلودگی و تخریب محیط زیست، ارتقای وضعیت زندگی و بهسازی شهرها از لحاظ رفع مشکلات ترافیکی ، بهسازی سکونت گاه ها ، مناسب سازی معابر ، اصلاح بافت فرسوده و توجه به حفظ میراث تاریخی ، ایجاد فضاهای مناسب فرهنگی ، ورزشی ، تفرجگاهی و ارتقای کیفیت زندگی در شهر و روستا از جمله مهم ترین خواسته های مردم از اعضای شوراهای شهر و روستای گیلان است.
انتخابات شوراهای شهر و روستا در گیلان در ۵۳ شهر با ۲۸۱ کرسی و دو هزار و ۱۷۲ روستا با شش هزار و ۶۹۴ کرسی در روز ۲۸ خرداد برای ششمین بار برگزار می شود.