چرا مسدود شدن کانال سوئز مهم است؟

نویسنده: مبین احمدی

جارستان به نقل از زومیت؛ کانال سوئز از چند روز پیش توسط کشتی عظیمی با نام Ever Given که به اندازه‌ی چهار زمین فوتبال طول دارد، مسدود شده است. مسدود شدن کانال سوئز چگونه رخ داد و چه معنایی دارد؟

کانال سوئز مصر یکی از پراهمیت‌ترین آبراهه‌های دنیا محسوب می‌شود. این کانال که در ۷۵ مایلی (۱۲۰ کیلومتری) شرق قاهره واقع شده دریای مدیترانه را به دریای سرخ متصل می‌کند و به‌واسطه‌ی آن ارسال مستقیم کالا از اروپا به آسیا ممکن می‌شود.

به‌نوشته‌ی سی‌نت، تقریبا ۱۲ درصد از ترافیک حمل‌و‌نقل دریایی در دنیا از درون این کانالِ ساخته‌شده به‌دست بشر می‌گذرد. کانال سوئز طی ماه‌های اخیر به‌دلیل مشکلاتی که دنیاگیری ویروس کرونا برای چرخه‌ی تأمین و حمل‌و‌نقل ایجاد کرد، پراهمیت‌تر و حیاتی‌تر از قبل شد. 

دقیقا به همین دلیل است که مسدود شدن کانال سوئز توسط توسط یک کشتی باری ۱۳۱۲ فوتی (۳۹۹٫۸ متری) به نام اور گیون (Ever Given) به تیتر یک بسیاری از رسانه‌ها تبدیل شده. مسدود ماندن این آبراهه با وجود تلاش‌های مکرر برای جابه‌جایی کشتی باری اور گیون، پیامدی جهانی به‌دنبال دارد. 

چه اتفاقی افتاد؟

اور گیون کشتی باری دو میلیون تنی است که طولش تقریبا یک‌چهارم مایل یعنی به اندازه‌ی طول چهار زمین فوتبال است. سه‌شنبه‌ی گذشته قبل از ساعت ۸:۰۰ صبح به‌وقت محلی باد شدید در کانال سوئز شروع‌به وزیدن کرد و کشتی باری از مسیر اصلی خارج شد. اور گیون که از چین راه افتاده است و به‌سمت روتردام هلند می‌رود، با حدود ۲۰۰۰۰ کانتینر حمل‌و‌نقل در کرانه‌ی شرقی کانال سوئز گرفتار شد.

اسامه ربیع، رئیس اداره‌ی کانال سوئز، در این رابطه می‌گوید: «این حادثه در اصل به‌دلیل نداشتن دید در نتیجه‌ی بد بودن شرایط آب و هوایی رخ داد، زیرا کشور مصر در حال حاضر با طوفان شن دست‌و‌پنجه نرم می‌کند و سرعت باد به ۴۰ گره می‌رسد». 

خوشبختانه طبق اعلام BSM به‌هنگام گرفتاری اور گیون در کانال سوئز هیچ‌یک از حاضران در آن آسیب ندیدند. بااین‌حال فرایند رهاسازی اور گیون بسیار واجب است. اداره‌ی کانال سوئز نهادی دولتی در مصر است که وظیفه‌ی مدیریت و حفظ کانال را برعهده دارد؛ این اداره می‌گوید گروهی از قایق‌های یدک‌کش را در محل گرفتاری اور گیون مستقر کرده تا این کشتی را آزاد کنند، اما ظاهرا این استراتژی فعلا به نتیجه نرسیده است.کشتی اور گیون که در کانال سوئز گیر کرده است تقریبا ۴۰۰ متر طول دارد

 BSM در اطلاعیه‌ای می‌گوید: «اولویت‌های فوری BSM برگرداندن کشتی به حالت عادی به‌شکل ایمن و ادامه‌ی ایمن ترافیک دریایی در کانال سوئز است. از تلاش‌های ادامه‌دار اداره‌ی کانال سوئز و کسانی که در فرایند آزادسازی کشتی دخیل هستند، بسیار متشکریم». 

به‌مرور زمان تعداد بیشتری از قایق‌های یدک‌کش به محل گرفتاری کشتی اور گیون مراجعه می‌کنند و به‌نظر می‌رسد اسمیت سَلوِج، شرکت مشهور دریایی که در همین حوزه تخصص دارد، به کمک آمده است. فردی به نمایندگی از اسمیت سلوج می‌گوید: «بازرسی کشتی و میزان نفوذ بدنه‌ی آن در خاک‌ریز، اقدامی حیاتی است. سؤال این است که اور گیون تا چه حد محکم در زمین گیر کرده است». 

وضعیت فعلی چه معنایی دارد؟

جولیان کونا که توانسته است در کشتی باری‌اش تصویری از کشتی اور گیون ثبت کند، پستی در اینستاگرام منتشر کرد و نوشت‌: «کشتی در حین پیش‌روی در کانال، در جلوی ما زمین‌گیر شد و اکنون به پهلو گیر کرده است. به‌نظر می‌رسد که باید برای مدتی اینجا بمانیم».

نیویورک تایمز می‌نویسد تا چهارشنبه‌ی گذشته تقریبا ۱۰۰ کشتی در کانال سوئز گیر کرده‌اند. طبق آمار رسمی، روزانه ۵۰ کشتی از کانال سوئز عبور می‌کنند. شرکت‌های حوزه‌ی حمل‌و‌نقل دریایی با دوراهی دشواری مواجه شده‌اند: انتظار برای رها شدن اور گیون یا دور زدن شاخ آفریقا (مسیر دریایی دیگری که اروپا و آسیا را به هم متصل می‌کند). دور زدن شاخ آفریقا حداکثر ۱۴ روز برای کشتی‌ها زمان‌بر می‌شود.

تأخیرهای ۱۴ روزه‌ی این چنینی می‌توانند باعث کمبود شدید برخی وسایل شوند زیرا صنعت جهانی حمل‌و‌نقل همین حالا نیز به‌دلیل کمبود کانتینر و مشکلات دیگری که نتیجه‌ی دنیاگیری ویروس کرونا هستند با مشکلاتی جدی روبه‌رو است. نفت به‌شدت در برابر مسدود شدن کانال سوئز آسیب‌پذیر است،‌ زیرا کانال سوئز مسیری کلیدی برای انتقال نفت از خاورمیانه به آسیا و اروپا محسوب می‌شود. قیمت نفت خام برنت پس از انتشار اخبار مربوط به گرفتاری اور گیون رشد ۲٫۸۵ درصدی تجربه کرد (از قیمت این نوع نفت به‌عنوان معیاری بین‌المللی استفاده می‌شود). 

مقامات محلی امیدوار هستند مشکل مسدودی کانال سوئز در عرض چند روز رفع شود و شکی نداریم درصورتی که این وضعیت ادامه داشته باشد، قیمت نفت بیش‌ازپیش بالا می‌رود. به‌زعم کارشناس سی‌نت، بالا رفتن قیمت نفت می‌تواند باعث آغاز مشکلات جهان باشد. سال مرکوگلیانو، دانشیار دانشگاه کمبل، می‌گوید: «بحثِ واکسن، تولید کالا، غذا و همه‌چیز است. تأخیرهای احتمالی، فاجعه‌بار خواهند بود». 

آیا این اتفاق قبلا رخ داده بود؟

بله.

به‌دلیل مشکلات فنی، یک کشتی ژاپنی در سال ۲۰۱۷ در زمین زیرِ کانال گیر کرد، بااین‌حال قایق‌های یدک‌کش موفق شدند پس از گذر تنها چند ساعت کشتی را آزاد کنند. یک سال قبل از آن،‌ کشتی عظیم CSCL Indian Ocean پیش از بیرون کشیده شدن توسط قایق‌های یدک‌کش، پنج روز در کانال سوئز گیر کرده بود.

مقامات رسمی کانال سوئز امیدوار هستند زمان رهاسازی اور گیون چندان به‌طول نیانجامد و به اندازه‌ی کشتی CSCL Indian Ocean در سال ۲۰۱۶ طول نکشد. یکی از مقامات Sea-Intelligence در گفت‌و‌گو با روئیترز می‌گوید درصورتی که گرفتاری کشتی اور گیون سه تا پنج روز ادامه داشته باشد پیامدهای بسیار جدی جهانی ایجاد خواهد شد.