کالبدشکافی یک خبر پرحاشیه؛ آیا ویروس کرونا از طریق سطوح منتقل می شود؟

جارستان به نقل از سلامت نیوز: اخیرا مطالبی با تکیه بر داده های یک پژوهش نه چندان به روز، دست به دست می شود که تمام تلاش ها و زحمات برای ضدعفونی کردن سطوح به منظور جلوگیری از ابتلا به کرونا را زیر سوال می برد.

به نقل از روابط عمومی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، چند روزی است که برداشت هایی از یک مقاله منتشر شده در یکی از معتبرترین مجله های علمی دنیا، تمام زحمات و حساسیت ها را برای حفظ بهداشت سطوح به منظور پیشگیری از ابتلا به کرونا، زیر سوال برده است.

در مقاله ای که جولای ۲۰۲۰ (تیرماه) در مجله پزشکی لنست انتشار یافت، بیان شد که احتمال انتقال کووید ۱۹ از طریق سطوح‌ بی‌جان بسیار ناچیز است و تنها در مواردی که فرد آلوده روی سطح سرفه یا عطسه کند و شخص دیگری بلافاصله پس از سرفه یا عطسه (در طی یک تا دو ساعت) آن سطح را لمس کند، احتمال انتقال وجود دارد.

همچنین در این گزارش گفته شده که اگرچه ضد عفونی دوره‌ای و استفاده از دستکش به ویژه در بیمارستان از اقدام‌های احتیاطی منطقی است، اما فومیت‌هایی (سطوح آلوده) که ساعت‌ها با حامل آلوده در تماس نبوده‌اند، خطر انتقال قابل اندازه‌گیری در محیط‌های غیر بیمارستانی ندارند.

اوایل فوریه ۲۰۲۱ (بهمن ماه) نیز گزارشی در مجله علمی نیچر منتشر شد که تاکید می کرد ابتلا به ویروس کرونا از طریق سطوح‌ نادر است و ویروس کووید ۱۹ غالبا توسط افرادی که در حال صحبت کردن و بازدم قطره‌های بزرگ و ذره‌های کوچک به نام آئروسل اند، منتقل می شود؛ بنابر این ابتلا به ویروس کرونا از سطح – اگرچه امکان دارد – اما به نظر می‌رسد که نادر باشد.

به گزارش نیچر سازمان بهداشت جهانی (WHO) در آخرین رهنمود همگانی خود که در اکتبر گذشته (مهرماه) بروز رسانی شد، توصیه می‌کند:
“از تماس با سطح‌ها خودداری کنید، به ویژه در محیط‌های همگانی، زیرا فرد مبتلا به کووید-۱۹ می‌تواند پیش از شما سطح را لمس کرده باشد. سطح‌ها را به طور منظم تمیز کنید. “

WHO: سطوح همچنان به عنوان یک روش احتمال انتقالی در نظر گرفته می شوند
اما بنا بر همین گزارش مجله نیچر، یک نماینده WHO در ژانویه به نیچر گفت که شواهد محدودی وجود دارد که ویروس کرونا از طریق سطوح آلوده معروف به فومیت منتقل شود؛ اما آنها با استناد به شناسایی RNA ویروس کووید ۱۹ در نزدیکی افراد آلوده به ویروس افزودند که فومیت‌ها (سطوح آلوده) هنوز به عنوان یک روش احتمال انتقالی در نظر گرفته می‌شوند.

مرکز پیشگیری و کنترل بیماری (CDC) ایالات متحده آمریکا نیز در تارنمای خود می‌گوید که انتقال سطح تصور نمی‌شود که یک روش معمول برای گسترش کووید-۱۹ باشد، اما این سازمان همچنین می‌گوید که ضد عفونی پی در پی سطح‌ها و اشیایی لمس‌شده توسط چندین فرد، اهمیت دارد.

دکتر ایلاد علوی – متخصص بیماری های عفونی نیز در این باره می گوید: این که یک مقاله منتشر شود و تا حدی مغایر با چندین مقاله ای باشد که ثابت می کند ویروس کووید-۱۹ روی سطوح مختلف تا چند روز قابل کشت است، نظر متخصصان این حوزه را تغییر نمی دهد و همچنان تاکید به رعایت اصول بهداشتی و ضدعفونی کردن سطوح است.

وی اظهار کرد: سهم بالای انتقال ویروس از راه تنفس، از همان روزهای نخست هم بر هیچ کس پوشیده نبود، اما اینکه به طور مطلق انتقال ویروس از طریق سطوح را رد کنیم، اقدامی علمی نیست و علی رغم شناخت کم در خصوص این بیماری در ابتدای بحران، امروزه اطلاعات بسیاری در دست است که ثابت می کند باید تمام جوانب پروتکل های بهداشتی برای پیشگیری از ابتلا، رعایت شود.

عضو هیئت علمی دانشگاه با اشاره به اهمیت رعایت بهداشت در حالت کلی، فارغ از پاندمی کرونا، تصریح کرد: من به عنوان متخصص این حوزه، هنوز مستندات در این زمینه را کامل نمی دانم و حکم نمی کنم که از ضدعفونی کردن سطوح صرف نظر شود. فارغ از بحران کرونا، چندین سال است که مطالعات بهداشت سطوح نشان می دهد تمام میکروارگانیسم های عفونی از طریق سطوح منتقل می شود، پس هیچگاه اهمیت رعایت بهداشت سطوح را نباید نادیده گرفت.