فراز و نشیب سرمایه‌گذاری جمهوری‌آذربایجان در راه‌آهن گیلان

جارستان به نقل از ایرنا؛ راه آهن آستارا – آستارا مسیر ریلی ایران و جمهوری آذربایجان که در فروردین ۹۷ افتتاح شد قرار بود کشور همسایه در قبال ۱۵ سال حق بهره برداری ۶۰ میلیون دلار را ظرف مدت ۲ سال در بارانداز آستارا سرمایه گذاری کند اما اینک با اتمام این زمان فقط ۲۰ میلیون دلار آن محقق شده است.

به گزارش خبرنگار ایرنا، این خط آهن بین ایران و جمهوری آذربایجان مکمل کریدور ریلی شمال – جنوب و دروازه تجاری کشورمان با اوراسیاست مسیری که اکنون روزانه هشت واگن محصولات کشاورزی از آستارا در گیلان صادر می شود و قطارهای باری روسیه و جمهوری آذربایجان از طریق این مسیر ریلی به بارانداز راه آهن آستارا در کشورمان وارد و کالاها را بارگیری یا تخلیه می کنند.

 این کالاها از بارانداز آستارا به وسیله کامیون ها به نقاط مختلف ایران حمل می شود وکه بعد از اتصال خط آهن آستارا به بندر انزلی و رشت، کریدور شمال – جنوب به طور کامل فعال و ارتباط بنادر جنوبی نظیر چابهار با بندرهای انزلی و آستارا فراهم و امکان ترانزیت ریلی به خارج از کشور نیز میسر خواهد شد.

دیرکل امور بین الملل راه آهن جمهوری اسلامی ایران: راه آهن آستارا-آستارا از برکات و دستاوردهای برجام است و کشورهای اروپایی برای انتقال بار از این محور ریلی تمایل نشان می دهند و جمهوری آذربایجان برای این راه آهن از مرز ایران تا بارانداز آن در آستارا حدود ۶۰ میلیون دلار سرمایه گذاری می کند و در ماه های آینده، ۵۰۰ میلیون دلار نیز برای احداث خط آهن از بارانداز تا رشت سرمایه گذاری خواهد کرد.

مدیرکل امور بین الملل راه آهن جمهوری اسلامی ایران ۱۴ بهمن ماه ۹۶ در بازدید از پل ریلی آستارا – آستارا گفته بود که راه آهن آستارا-آستارا از برکات و دستاوردهای برجام است و کشورهای اروپایی برای انتقال بار از این محور ریلی تمایل نشان می دهند و جمهوری آذربایجان برای این راه آهن از مرز ایران تا بارانداز آن در آستارا حدود ۶۰ میلیون دلار سرمایه گذاری می کند و در ماه های آینده ۵۰۰ میلیون دلار نیز برای احداث خط آهن از بارانداز تا رشت سرمایه گذاری خواهد کرد.
عباس نظری تصریح کرده بود که نبود خط ریلی آستارا – آستارا ، گسستی در کریدور شمال – جنوب ایجاد می کند اما با تقویت ارتباطات ایران و جمهوری آذربایجان و اجرای این خط ریلی، کریدور تکمیل می شود و قطارهای باری از خط ریلی آستارا – آستارا به طول هزار و ۸۰۰ کیلومتر در ایران تردد خواهند کرد و پیش بینی می شود در مرحله نخست سالانه ۲ میلیون تن کالا از این خط ریلی جابه جا شود و بعد از اتصال آستارا به خط آهن قزوین – رشت این ظرفیت تا پنج میلیون تن افزایش می یابد.

حسین عاشورای عضو هیات مدیره راه آهن جمهوری اسلامی ایران در چهارم فروردین ۹۷ در بازدید از راه آهن آستارا – آستارا اعلام کرده بود که جمهوری آذربایجان برای توسعه بارانداز ریلی در در غرب گیلان (آستارا) ۶۰ میلیون دلار سرمایه گذاری می کند و بهره برداری از حمل و نقل کالا در این خط ریلی به مدت ۱۵ سال به آن کشور واگذار می شود .

  طول راه آهن ایران از آستارا تا بندر عباس بالغ بر ۲ هزار کیلومتر است و حمل و نقل کالا در این خط ریلی از نظر اقتصادی برای کشور ما منافع زیادی خواهد داشت.

معاون اقتصادی جمهوری آذربایجان: راه آهن آستارا اقتصاد ایران و جمهوری آذربایجان را توسعه می دهد

موصال محموداف معاون اقتصادی راه آهن جمهوری آذربایجان در ۲۰ فروردین ۹۷ در بازدید از پروژه ریلی آستارا – آستارا اظهار کرده بود که کشورهای اروپایی برای حمل و نقل کالا از این خط ریلی پیشنهادهای زیادی داده اند و این مسیر، اقتصاد ایران و جمهوری آذربایجان را توسعه می دهد و جمهوری آذربایجان برای توسعه بارانداز آستارا و خط آهن آستارا-رشت سرمایه گذاری می کند و به زودی حمل و نقل کالا از طریق خط آهن آستارا-آستارا رونق خواهد گرفت.

بعد از افتتاح راه آهن آستارا – آستارا در فروردین ۹۷ و اعلام سرمایه گذاری جمهوری آذربایجان در پروژه بارانداز و ریل آن، ساخت و ساز و ریل گذاری در بارانداز سرعت گرفت و چند کارگاه با صدها کارگر و ماشین آلات، مهندسان و کارشناسان بومی و غیربومی مشغول به کار شدند اما در اوایل تابستان آن سال، پروژه متوقف شد.

 “ولی داداشی” نماینده وقت آستارا در مجلس شورای اسلامی در ۲۱ تیرماه همان سال، علت توقف عملیات اجرایی را تعلل در ارسال اسناد هزینه های اجرایی پروژه به باکو اعلام کرد و گفت: باید اسناد هزینه‌های مالی برای تأیید به پایتخت جمهوری آذربایجان ارسال می‌شد و تعلل در این کار، باعث توقف عملیات اجرایی شد که اما با پیگیری موضوع، مشکل رفع شده و اجرای طرح سرعت می گیرد.

تاکید وزیر راه و شهرسازی ایران و وزیر اقتصاد و صنعت جمهوری آذربایجان بر اجرای پروژه

مسئولان محلی و استانی با رسانه ای کردن رکود نسبی و توقف گاه و بیگاه پروژه پیگیر موضوع و رفع موانع کار بودند تا اینکه در دی ماه ۹۷ محمد اسلامی وزیر راه و شهرسازی جمهوری اسلامی ایران و شاهین مصطفی‌اف وزیر اقتصاد و صنعت جمهوری آذربایجان در بازدید از راه‌آهن آستارا بر همکاری‌های اقتصادی دو جانبه در خصوص رفع مشکلات این مسیر ریلی تاکید کردند؛ اما تعهدات کشور همسایه در خصوص سرمایه گذاری، همچنان دچار مشکل بود و پروژه ای که قرار بود از سال ۹۷ ظرف ۲ سال اجرا و تکمیل شود، تاکنون به سرانجام نرسیده است.

ابوالقاسم یوسفی نژاد ناظر گمرکات گیلان در تیرماه ۹۹ در بازدید از بارانداز و راه آهن آستارا گفت: زیرساخت‌های این بارانداز برای تخلیه و بارگیری کالاها مناسب نیست و به دلیل نبود فضای مناسب در بارانداز، کالاهای تخلیه شده به منطقه ویژه اقتصادی بندر یا گمرک آستارا بارگیری و موجب بروز مشکلاتی برای تجار می شود و جمهوری‌آذربایجان باید به تعهدات خود مبنی بر سرمایه‌گذاری در اجرای این پروژه عمل کند.

استاندار گیلان: اگر سرمایه گذاری جمهوری آذربایجان که بنا بود ظرف ۲ سال گذشته تحقق یابد، به طور کامل محقق می شد، امروز شرایط بهتری را در توسعه این مسیر ریلی شاهد بودیم و تحقق این سرمایه گذاری را از طریق سفارت ایران در جمهوری آذربایجان پیگیری می کنیم.

 ۱۰ مرداد ۹۹ نیز سید عباس موسوی سخنگوی وقت وزارت امور خارجه که قصد داشت به عنوان سفیر ایران در جمهوری آذربایجان عازم این کشور شود، در بازدید از راه آهن آستارا در حضور مسئولان گفت: اجرای پروژه بارانداز راه‌آهن آستارا در مسیر کریدور ریلی شمال – جنوب در همسایگی جمهوری‌آذربایجان باید تسریع شود و در این خصوص رایزنی‌های لازم با مقامات کشور همسایه انجام می شود.

 استاندار گیلان نیز بارها در سخنرانی ها و بازدیدهایش از آستارا بر ضرورت اقدام کشور همسایه به تعهد خود در خصوص سرمایه‌گذاری در راه آهن آستارا تاکید کرده و نسبت به پیگیری تحقق آن از طریق مبادی رسمی و دیپلماتیک قول مساعد داده است.

به گفته ارسلان زارع اگر سرمایه گذاری جمهوری آذربایجان که بنا بود ظرف ۲ سال گذشته تحقق یابد، به طور کامل محقق می شد، امروز شرایط بهتری را در توسعه این مسیر ریلی شاهد بودیم و باید تحقق این سرمایه گذاری را از طریق سفارت ایران در جمهوری آذربایجان پیگیری کنیم.

وی با اعلام اینکه عملیات ساخت راه‌آهن رشت به آستارا به منظور تکمیل کریدور ریلی شمال – جنوب با مشارکت قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیاء (ص) ادامه دارد،گفت : راه آهن رشت – آستارا را نه تنها برای استان و کشورمان بلکه برای بسیاری از کشورهای جهان مهم می دانیم.

سئوال نماینده آستارا از وزیر راه و شهرسازی

نماینده مردم آستارا در مجلس شورای اسلامی در آذرماه امسال اعلام کرده که جمهوری‌آذربایجان در سال ۹۷ به ۶۰ میلیون دلار سرمایه گذاری در ساخت پایانه بارانداز راه آهن آستارا متعهد شده اما تاکنون حدود ۲۲ میلیون دلار سرمایه گذاری کرده و متاسفانه قبل از تحقق کامل تعهد خود، بهره برداری از مسیر ریلی و بارانداز را آغاز کرده است و این حق قانونی ماست که به عنوان کارفرما و صاحب بارانداز با وحدت رویه و اعمال فشارهای قانونی، شریک خارجی این طرح را برای عمل به تعهدات پایبند کنیم تا از مزایای راه آهن بهره مند شویم. 

نماینده آستارا در مجلس شورای اسلامی: جمهوری‌آذربایجان تاکنون حدود ۲۲ میلیون دلار سرمایه گذاری کرده اما قبل از تحقق کامل تعهد خود، بهره برداری از مسیر ریلی و بارانداز را آغاز کرده است. 

غلامرضا مرحبا تاکید کرده که موضوع را مطابق قانون اساسی و با تکیه بر ابزارهای نظارتی پیگیری می کند و باید منافع ملی کشوردر راه آهن آستارا تامین شود.

 وی گفت که علت تحقق نیافتن کامل سرمایه گذاری جمهوری آذربایجان در این پروژه بزرگ ریلی را در قالب سئوالی از وزیر راه و شهرسازی مطرح کرده و وزیر به زودی در کمیسیون عمران مجلس شورای اسلامی برای پاسخگویی حاضر خواهد شد.

به گفته این نماینده مجلس، مردم آستارا بعد از سال ها انتظار شاهد راه اندازی راه آهن در این شهرستان مرزی هستند اما این پروژه، تحول اقتصادی مناسبی در شهرستان و در حوزه کارآفرینی برای جوانان در پی نداشته است و برای اینکه ثمر لازم را بدهد باید تکمیل شود.

عباس صابر فرماندار آستارا نیز میزان پیشرفت فیزیکی بارانداز راه آهن را ۵۰ درصد اعلام کرده و بر تحقق کامل سرمایه گذاری خارجی برای تکمیل این پروژه و فعال شدن همه ظرفیت های ان تاکید می کند.

با توجه به موارد مطروحه و با عنایت به اینکه طبق اعلام اداره کل گمرک آستارا از اول امسال تا پایان آبان ماه از طریق راه آهن این شهرستان حدود ۵۸ میلیون دلار کالا وارد و ۷۰ میلیون دلار کالا به کشورهای مختلف صادر شده و روند ترانزیت روبه افزایش است، پیگیری جدی مسئولان سطوح مختلف برای تحقق کامل سرمایه گذاری کشور همسایه از اهمیت زیادی برخوردار است.

امید است تا با اتصال ریل به راه آهن رشت و تکمیل کریدور شمال – جنوب، توسعه اقتصادی و رونق حمل و نقل در این شاهراه منطقه ای رونق یابد و ایران به طور کامل از حقوق مالکانه خود در این پروژه بهره مند شود.

گزارش از عیسی پاشاپور