هر آن چه باید درباره شارژ باتری گوشی موبایل بدانیم

نویسنده: مصطفی آرایشگر

جارستان به نقل از زومیت؛ چگونگی شارژ باتری گوشی از مهم‌ترین مسائلی است که باید اطلاعات کافی درباره آن داشته باشید. با دانستنی‌های مهم درباره شارژ باتری گوشی موبایل با شما خواهیم بود.

باتری گوشی‌ هوشمند بدون شک یکی از مهم‌ترین اجزای آن است. این موضوع به‌حدی مهم است که شرکت‌های سازنده بخش زیادی از کنفرانس خود را به تشریح فناوری باتری و شارژدهی آن اختصاص می‌دهند. کاربران نیز عموما شارژدهی گوشی را جزو ۳ عامل اصلی برای انتخاب محصول ایده‌آل مطابق با نیاز‌های خود می‌دانند.

اما باتری برخلاف سایر اجزای گوشی‌ هوشمند، قطعه‌ای مصرفی است و با استهلاک در درازمدت، کاهش قابل ‌توجه عملکرد تجربه می‌کند. گوشی‌های هوشمند حال حاضر بازار عموما به سخت‌افزار مناسبی مجهز هستند که می‌تواند عملکرد بدون مشکل دستگاه را تا ۴ سال آینده تضمین کند. اما بر اساس اعلام برخی سازنده‌ها، عمر باتری ۲ تا ۳ سال است که در صورت نگه‌داری نامناسب شاهد کاهش آن خواهیم بود. این موضوع به‌ معنای نیاز به مراقبت از باتری‌ است تا طی سال‌های آتی بدون نیاز به تعویض باتری، به چالش جدی در استفاده از گوشی هوشمند برخورد نکنید. برای اطلاعات بیشتر پیشنهاد می‌شود مقاله بررسی شرایط سلامت باتری گوشی اندرویدی و آیفون را مطالعه کنید.

در این مقاله به ذکر نکاتی کاربردی و ساده پرداخته شده است که با رعایت آن‌ها می‌توانید عمر باتری گوشی هوشمند را به شکل چشمگیری افزایش دهید و از خرابی آن در کوتاه‌مدت جلوگیری کنید. 

آموزش شارژ صحیح باتری گوشی

روش‌های مختلفی برای شارژ باتری گوشی موبایل توسط افراد مختلف توصیه می‌شود؛ اما در ادامه تعدادی از مهم‌ترین دستورالعمل‌ها مفید شارژ باتری گوشی‌ هوشمند آورده شده است که با بهره‌گیری از آن‌ها، می‌توانید سلامت باتری را در درازمدت تضمین کنید.

گوشی خود را شب تا صبح به شارژر متصل نکنید

کارشناسان مختلف، نظریه‌های متفاوتی در مورد این موضوع مطرح کرده‌اند که اشاره به آن‌ها خالی از لطف نیست. شِین بروسکی، مدیرعامل شرکت کانادایی فاربی تکنیک (سازنده‌ی لوازم جانبی موبایل)، در این خصوص می‌گوید:

اتصال به شارژر در طول شب تأثیر بسیار مخربی بر گوشی شما نخواهد داشت و انجام آن بلامانع است. گوشی هوشمند شما همان‌طور که از نامش پیدا است، هوشمند است و پس از شارژ کامل، جریان برق را مسدود می‌کند تا به گوشی شما آسیب نرسد.

تا به اینجا مشکلی وجود ندارد؛ اما  در مواقعی اتصال طولانی‌مدت گوشی باعث کاهش عمر باتری در گذر زمان می‌شود. به گفته‌ی بروسکی:

باتری‌های لیتیوم-یون در صورت بالا رفتن دمای گوشی، اثر ناخوشایندی از این دمای زیاد دریافت می‌کنند. در صورتی که گوشی شما دارای قاب محافظ باشد، بدون شک باعث جلوگیری از برون‌رفت گرمای آن خواهد شد و افزایش دما به ‌دنبال خواهد داشت که در نهایت به اکسایش سلول‌های باتری می‌انجامد. فرآینداکسایش منجر به کاهش عمر و شارژدهی باتری می‌شود.

شارژ باتری تا ۸۰ درصد بهتر از ۱۰۰ درصد است

کارشناسان زیادی بر این باور هستند که شارژ باتری گوشی تا ۸۰ درصد، می‌تواند سلامت آن را در درازمدت تضمین کند. حالت ایده‌آل باتری‌های لیتیوم‌-یون این است که شارژ آن‌ها بین ۵۰ تا ۸۰ درصد بماند و باعث می‌شود از احتمال آسیب‌ باتری کاسته شود. شارژ باتری در بازه‌های زمانی کوتاه به یون‌های آن، انرژی لازم جهت حرکت می‌دهد و بقای عمر باتری را در طول روز تضمین می‌کند.

کارشناسان زیادی معتقد هستند که بهینه‌ترین بازه‌ی شارژ، ۲۰ تا ۸۰ درصد است. اجازه بدهید شارژ گوشی از ۲۰ درصد کمتر شود و در نظر داشته باشید در سیکل‌های شارژ، باتری از ۸۰ درصد بیشتر شارژ نشود. در صورتی که این محدوده را برای شارژ کردن گوشی مد نظر قرار بدهید، می‌توانید سلامت باتری را تا مدت‌ها تضمین کنید.

شارژ باتری در بازه‌های کوتاه از شارژ یک‌باره‌ی ۰ تا ۱۰۰ درصد، بسیار ایمن‌تر است. البته شاید به دلیل مشغله، کار ساده‌ای نباشد؛ اما حالت ایده‌آل شارژ باتری‌های لیتیوم-یون به همین شکل است و در صورتی که می‌خواهید بیشترین طول عمر باتری را تجربه کنید، بدین شکل عمل کنید.

دمای گوشی را مد نظر قرار دهید

گرما را باید قاتل باتری معرفی کرد. در صورتی که در فصل‌های گرم سال، کاورهای چرمی را برای محافظت از گوشی خود انتخاب کرده‌اید، بهتر است درباره استفاده از آن‌ها تجدید نظر کنید. کاور موجب گرم شدن دستگاه می‌شود و این مسئله زمانی‌که گوشی به برق متصل باشد، شدیدتر خواهد بود. پیشنهاد می‌کنیم حداقل هنگام اتصال گوشی به شارژر، آن را از کاور خارج کنید.

خاموش کردن گوشی هنگام شارژ

یکی دیگر از مواردی که در شارژ شدن صحیح دستگاه تأثیر مستقیم دارد، می‌توان خاموش کردن گوشی هنگام شارژ عنوان کرد. زمانی‌که گوشی موبایل خود را به شارژر متصل کرده‌اید، بهترین حالت عدم استفاده از آن و خاموش کردن گوشی است. در صورتی که امکان خاموش کردن گوشی فراهم نیست، بهتر است هنگام شارژ حداقل از آن برای کاربری‌های سنگین مانند تماشای فیلم، انجام بازی و مکالمه استفاده نکنید.

استفاده از کابل و شارژر اصلی

کابل و شارژرهای مختلف و باکیفیتی در بازار یافت می‌شوند؛ اما پیشنهاد می‌شود از کابل و شارژر اصلی گوشی که به هنگام خرید دستگاه دریافت کرده‌اید، استفاده کنید. استفاده از کابل و شارژر اصلی، می‌تواند به‌خوبی و بر اساس تنظیمات پیش‌فرض کارخانه، دستگاه را شارژ کند و و عمر باتری را افزایش دهد.

---

حقایق مهم درباره باتری گوشی

بیشتر سؤالاتی که برای کاربران گوشی‌ هوشمند در مورد باتری دستگاه ایجاد می‌شود، نشان‌دهنده عدم آگاهی است. حقایق مختلفی درباره‌ی باتری گوشی وجود دارد که بد نیست با تعدادی از مهم‌ترین آن‌ها آشنا شوید.

تغییر نکردن فناوری باتری گوشی در آینده نزدیک

تمامی گوشی‌های همراه و بیشتر وسایل الکترونیکی شخصی و حتی خودروهای الکتریکی از باتری‌های شارژی لیتیوم-‌یون (li-ion) استفاده می‌کنند. توسعه‌ی باتری‌هایی با دوام بیشتر در آینده‌ی نزدیک، دور از انتظار است؛ زیرا فناوری باتری در دهه‌های اخیر پیشرفت کمی کرده‌ است؛ از‌این‌رو، بیشتر پیشرفت‌ در عمر باتری‌ به استفاده‌ی بهینه‌تر دستگاه‌ها از انرژی و نرم‌افزارهای مدیریت شارژ و دشارژ مربوط می‌شود.

شارژ سریع باعث آسیب رسیدن به باتری نمی‌شود

برخلاف باورهای رایج، در‌صورتی‌که مشکلی در باتری یا قطعات الکترونیکی شارژر وجود نداشته باشد، شارژر سریع به باتری آسیب طولانی‌مدت نمی‌زند؛ زیرا شارژ سریع در دو مرحله کار می‌کند. در مرحله‌ی اول، ولتاژ زیادی به باتری خالی یا تقریبا خالی اعمال می‌شود. دلیل شارژ ۵۰ تا ۷۰ درصدی گوشی‌ها با شارژ سریع در ۱۰ تا ۳۰ دقیقه‌ی ابتدایی همین موضوع است. در مرحله‌ی ابتدایی، باتری‌ها می‌توانند به‌سرعت و بدون اثر منفی زیاد در عمر بلندمدت خود، انرژی را جذب کنند. برای مثال، سامسونگ ادعا می‌کند با شارژر ۴۵ واتی باتری گوشی را در نیم ساعت تا ۷۰ درصد شارژ می‌کند؛ یا اپل ادعا می‌کند با شارژر سریع آیفون ۱۱ پرو، باتری این گوشی در نیم ساعت ۵۰ درصد شارژ می‌شود.

احتمالا متوجه شارژ طولانی‌تر ۲۰ تا ۳۰ درصد پایانی باتری گوشی با شارژ سریع شده‌اید. فناوری‌ مدیریت شارژ سریع به‌دقت بر دو مرحله‌ی شارژ نظارت می‌کند و سرعت شارژ را در مرحله‌ی دوم کاهش می‌دهد. دلیل این موضوع ورود به مرحله‌ی دوم است که در آن سرعت شارژ جهت کاهش دما و افزایش عمر باتری، کاهش پیدا می‌کند. شدت جریان و سرعت شارژ در این دسته از فناوری‌های به‌دقت کنترل می‌شوند تا امکان آسیب به باتری به حداقل برسد. 

باتری بیشتر از ظرفیت خود شارژ نمی‌شود

شاید شنیده باشید که گوشی همراه نباید بیش از اندازه به شارژر وصل باشد؛ زیرا امکان آسیب رسیدن به باتری آن وجود دارد. بسیاری از افراد در دفاع از این موضوع می‌گویند اتصال بیش‌ازحد گوشی به شارژر، به شارژ بیش از ظرفیت باتری منجر می‌شود که باتری را ناپایدار می‌کند و به ‌مرور زمان به آن آسیب‌ می‌زند. به‌اعتقاد آنان، شارژ بیش‌از‌حد ممکن است موجب تولید حرارت فراوان داخلی و انفجار باتری یا آتش ‌گرفتن آن شود. از طرفی باید بدانید سیستم مدیریت باتری به‌گونه‌ای طراحی شده است که جریان الکتریسیته را پس از رسیدن به ۱۰۰ درصد ظرفیت قطع می‌کند؛ ازاین‌رو، امکان شارژ بیش از ظرفیت باتری وجود ندارد. البته به ‌خاطر داشته باشید که شارژ کامل باتری گوشی نیز باتری را زیر فشار قرار می‌دهد؛ در حالت کلی می‌توان گفت افراط و تفریط در شارژ گوشی، می‌تواند آسیب‌های جدی به باتری دستگاه وارد کند.

اپل روشی هوشمندانه برای مقابله با این مشکل در iOS 13 اتخاذ کرده است تا باتری‌ آیفون بدون آسیب بلند‌مدت، به شارژ ۱۰۰ درصد برسد. اگر عملیات شارژ آیفون را در بازه‌های بلندمدت (شب‌ها هنگام خواب) انجام می‌دهید، می‌توانید از گزینه‌ای در iOS 13 به ‌نام Optimized Battery Charging استفاده کنید که با نظارت بر روند شارژ، شارژ آیفون را روی ۸۰ درصد نگه می‌دارد. سپس دقایق یا ساعاتی پیش از نیاز کاربر به گوشی (بیدار شدن از خواب)، روند شارژ دوباره آغاز می‌شود و تا ظرفیت ۱۰۰ درصد ادامه می‌یابد. به ‌عبارت ‌دیگر، اپل با اعمال این برنامه، بازه‌ی زمانی قرارگیری باتری روی ۱۰۰ درصد را به کمترین حد می‌رساند. 

شارژ باتری را خالی نکنید

اگر به خاطر داشته باشید، پیش‌تر گفته می‌شود گاهی اجازه بدهید باتری گوشی کاملا خالی شود تا کالیبراسیون نمایش میزان شارژ باتری مجدد انجام شود و به‌عنوان مثال، در ظرفیت ۲۰ درصد شاهد خاموش شدن گوشی نشوید. اما این موضوع درباره‌ی باتری‌های امروزی صدق نمی‌کند. در‌حقیقت خالی ‌شدن کامل باتری می‌تواند انجام واکنش‌های شیمیایی را سبب شود که با گذشت زمان، به کاهش عمر باتری می‌انجامد. اگر به سلامت باتری گوشی اهمیت بسیاری می‌دهید، بهتر است باتری را پس از رسیدن به حدود ۳۰ و در نهایت ۲۰ درصد، مجددا شارژ کنید. البته در قسمت‌های قبل ذکر شد که بهترین بازه شارژ گوشی از ۲۰ الی ۸۰ درصد است؛ یعنی اجازه پایین آمدن شارژ باتری به پایین ۲۰ درصد ندهید و از طرفی نگذارید باتری به شارژ بالاتر از ۸۰ درصد برسد.

باتری گوشی در صورت خالی شدن آسیب زیادی به آن می‌زند؛ این موضوع در حدی است که سازنده‌های گوشی‌ هوشمند همواره باتری محصولات جدید خود را تا ۵۰ درصد شارژ و سپس به بازار عرضه می‌کنند.

جلوگیری از افزایش دمای باتری

گرما دشمن خونی باتری است و دمای زیاد در طول زمان می‌تواند به کاهش شدید طول عمر باتری منجر شود. بدین‌ منظور، پیشنهاد می‌شود گوشی را از تابش مستقیم نور خورشید در پشت پنجره یا شیشه‌ی خودرو دور نگه دارید. گرمای شدید علاوه ‌بر کاهش عمر باتری، در برخی مواقع حاد می‌تواند موجب انفجار باتری شود.

استفاده از کابل و شارژر متفاوت، مشکلی ایجاد نمی‌کند

استفاده از شارژر و کابل غیر اصلی و متفاوت با کابل و شارژر اصلی گوشی، در‌صورتی‌که کابل یا شارژر آسیب‌دیده نباشد، به باتری آسیب نمی‌زند. البته پیشنهاد می‌شود از وسایل جانبی باکیفیت با برند‌های مطرح بهره ببرید و در نظر داشته باشید استفاده از شارژر‌ متفرقه و غیر اصلی می‌تواند منجر به آسیب رسیدن به باتری شود.

البته با درنظرگرفتن تمامی این موارد، استفاده از شارژر و کابل اصل داخل جعبه بهترین گزینه است؛ اما خیالتان از بابت شارژ با کابل‌ها و شارژرهای برند‌های باکیفیت دیگر مطمئن باشد. همچنین در نظر بگیرید که هنگام شارژ با ادوات غیر سازگار با فناوری مخصوص هر برند، دستگاه به‌طور پیش‌فرض با کمترین سرعت ممکن شارژ خواهد شد.

موارد مؤثر در شارژدهی گوشی

امروزه، عمر باتری یکی از معیارهای مهم در خرید گوشی محسوب می‌شود و بیشتر کاربران انتظار عمر شارژدهی مناسب دارند. عمر باتری مقوله‌ی پیچیده‌ای است که بسته به سخت‌افزار و نرم‌افزار گوشی‌، می‌تواند بازه‌ی گسترده‌ای باشد. درادامه، به معرفی مواردی پرداخته شده است که در کنار ظرفیت باتری، تأثیر زیادی بر عمر آن می‌گذارند.

سخت‌افزار قوی

وظیفه‌ی اصلی باتری، تأمین توان مورد نیاز تمام سخت‌افزار گوشی است؛ از پردازنده گرفته تا صفحه‌نمایش و سایر اجزا. اما هر یک از این بخش‌های مصرف متفاوتی دارند. به‌عنوان ‌مثال، پردازنده‌های رده‌پایین یا میان‌رده درمقایسه ‌با انواع توانمند استفاده‌شده در گوشی‌های پرچم‌دار، توان کمتری مصرف می‌کنند. هرچه قدرت پردازنده بیشتر باشد، مصرف آن به همان اندازه بیشتر است؛ به‌ همین ‌دلیل، عمر باتری گوشی‌های میان‌رده و ارزان‌قیمت از گوشی‌های پرچم‌دار با هر اندازه‌ی ظرفیت باتری، بیشتر است.

برخی از ویژگی‌های سخت‌افزاری دیگر نیز در میزان شارژدهی تأثیر دارند. سیستم راداری سولی (Soli) در گوگل پیکسل ۴، یکی از نمونه‌های بارز محسوب می‌شود که به دلیل اسکن پیوسته‌ی فضای اطراف گوشی، منجر به مصرف باتری بیشتر در آن شده است. برخورداری از دوربین ToF برای فوکوس بهتر، بلندگوهای استریوی قوی و صفحه‌نمایش با رزولوشن 4K نیز می‌توانند مصرف باتری گوشی‌ها را افزایش دهند. تأمین توان وسایل جانبی کم‌مصرفی مثل قلم دیجیتال در گوشی‌های گلکسی نوت سامسونگ نیز در افزایش مصرف باتری (البته بسیار کم) نقش دارند.

رخ نوسازی نمایشگر

نرخ نوسازی سریع‌تر در صفحه‌نمایش گوشی‌های هوشمند مدرن تأثیر مهمی در افزایش مصرف باتری دارد؛ به ‌همین ‌‌دلیل، با وجود پشتیبانی برخی گوشی‌های جدید از نرخ نوسازی ۱۲۰ هرتز، تنظیمات نمایش به‌صورت پیش‌فرض روی ۶۰ هرتز قرار دارند. فناوری‌های پیشرفته‌ی تغییر پیوسته‌ی نرخ نوسازی نیز می‌تواند تأثیر محسوسی در مصرف باتری داشته باشد. به‌عنوان مثال حالت ۹۰ هرتز صفحه‌نمایش پیکسل ۴ متناسب با محیط کاربری و شرایط استفاده، کاهش می‌یابد. به‌طور کلی هرچه نرخ نوسازی بیشتر شود، مصرف باتری صفحه‌نمایش و پردازنده‌ی گوشی (به ‌دلیل نیاز به پردازش بیشتر) افزایش می‌یابد.

نرم‌افزار مناسب

سیستم‌عامل و استفاده‌ی بهینه از سخت‌افزار نقشی بسیار کلیدی در شارژدهی گوشی دارد. در این خصوص می‌توان به سیستم‌عامل iOS اشاره کرد؛ باتری گوشی‌های آیفون با ظرفیت به‌مراتب کمتر، عمر باتری بسیار مناسبی به ارمغان می‌آورد که در شرایط مشابه و در دنیای اندروید ممکن نیست.

استفاده از برخی اپلیکیشن‌ها هم می‌تواند تأثیر بسیار زیادی در شارژدهی گوشی داشته باشد. همان‌طور که می‌دانید، برنامه‌های زیادی ممکن است در پس‌زمینه فعال باشند که هر کدام از آن‌ها در حال مصرف انرژی است. مدیریت بهینه‌ی اپلیکیشن‌ها می‌تواند تأثیر بسزایی در شارژدهی داشته باشد. می‌توانید با مراجعه به بخش تاریخچه‌ی مصرف باتری در گوشی، اپلیکیشن‌های پرمصرف را شناسایی و در صورت امکان و عدم نیاز، آن‌ها را حذف کنید.

اینترنت 5G

استفاده از شبکه‌ی مخابراتی 5G یکی دیگر از عوامل بسیار تأثیرگذار در افزایش مصرف باتری است. مودم‌های 5G و تجهیزات رادیویی طراحی‌شده برای استفاده از جدیدترین نسل اینترنت همراه، از تجهیزات 4G مصرف باتری بیشتری دارند. حرکت به ‌سمت استفاده از شبکه‌ی 5G ضرورت استفاده از باتری‌های بزرگ‌تر را بیشتر می‌کند. طبق گفته‌ی لو وی‌بینگ، ‌سرپرست ردمی، مصرف باتری گوشی‌های 5G حداقل ۲۰ درصد بیشتر از گوشی‌های 4G است؛ بنابراین ظرفیت باتری گوشی‌های 5G باید ۲۰ درصد بیشتر از گوشی‌های 4G باشد تا عمر باتری آن‌ها با گوشی‌های نسل قبل یکسان شود.

نور صفحه‌نمایش

یکی دیگر از روش‌های افزایش طول عمر باتری را می‌توان کاهش نور صفحه‌نمایش گوشی عنوان کرد. در صورتی که از گوشی هوشمند خود در محیطی با نور کافی استفاده می‌کنید، بهتر است شدت نور را کاهش دهید تا بدین ترتیب، طول عمر باتری دستگاه را افزایش دهید. 

اتصال به شبکه وای فای و دیتا

استفاده از اینترنت شبکه همراه به‌عنوان بلای جان باتری گوشی موبایل شناخته می‌شود. البته اتصال به شبکه وای‌فای هم منجر به کاهش شارژدهی باتری می‌شود؛ اما مصرف آن کمتر از اتصال به شبکه تلفن همراه است. در صورتی که نیازی به اینترنت و فعال بودن دیتای گوشی ندارید، بهتر است آن را خاموش کنید تا علاوه بر صرفه‌جویی در بسته‌های اینترنت، عمر شارژدهی بیشتری در طول روز به دست بیاورید.

استفاده از کابل و شارژر مناسب

استفاده از شارژر مناسب برای هر دستگاه از اهمیت بالایی برخوردار است. همراه داشتن یک شارژر و تعدادی کابل در مسافرت‌، شاید راحت‌تر از حمل شارژرهای مختلف برای دستگاه‌های مختلف باشد؛ ولی در بلندمدت بهتر است برای هر گوشی از شارژر مخصوص به خود استفاده کنید تا تا عملیات شارژدهی به بهترین نحو ممکن و مطابق با طراحی‌ سازنده انجام شود. اگر مجبور شدید از شارژرهای جانبی استفاده کنید، حتما از برندهای معتبر خریداری کنید. شارژرهای بی‌نام و نشان در ظاهر به مدل‌های اصلی شباهت زیادی دارند؛ ولی طبق بررسی‌های صورت‌گرفته، خروجی آن‌ها بسیار متفاوت است. حتی بارها دیده شده است که شارژرهای ارزان‌قیمت به دود کردن یا حتی به مرحله‌ی انفجار رسیده‌اند. مطمئنا نمی‌خواهید در خانه و درحالی‌که استراحت می‌کنید، با این اتفاق مواجه شوید.

فشارهای فیزیکی

سقوط و ضربه‌ی فیزیکی می‌تواند آسیب‌ جدی به باتری وارد کند و باعث نشت مواد شیمیایی خورنده شود که هم برای قطعات الکترونیکی و هم برای پوست بسیار مضر هستند. اگر با یک باتری آسیب‌دیده مواجه شدید، به‌شدت مراقب باشید. این اتفاق بسیار کم رخ می‌دهد؛ ولی باتری‌های آسیب‌دیده می‌توانند بسیار خطرناک و غیر قابل پیش‌بینی باشند.

جمع‌بندی

درباره‌ی روش‌های نگه‌داری از باتری گوشی موبایل، حرف‌های مختلفی توسط کارشناسان مختلف مطرح می‌شود که البته به دلیل پیچیدگی و پیشرفت فناوری‌های جدید، این موضوع عادی به نظر می‌رسد. در صورتی که بتوانید روش‌های شارژ صحیح گوشی موبایل و سایر موارد ذکرشده را مد نظر قرار دهید، قطعا بهترین عملکرد را از باتری دستگاه مشاهده خواهید کرد.