پایداری صنعت مرغداری در گیلان با همه تنگناها

جارستان به نقل از ایرنا؛ صنعت مرغداری در گیلان با وجود تمامی مشکلات ناشی از افزایش قیمت نهاده ها و غیره پایدار بوده و مرغداران و پرورش دهندگان مرغ گوشتی به امید رفع مشکلات این حوزه با تمام ظرفیت فعالیت دارند.

گیلان دارنده رتبه پنجم تولید مرغ کشور به عنوان قطب تولید مرغ به شمار می رود، ۱۰ درصد مرغ کشور در این استان تولید می شود، سالانه ۹۰ تا ۹۵ میلیون جوجه ریزی در واحدهای مرغداری گیلان انجام و حدود ۱۶۵ هزار تن گوشت مرغ تولید می شود.

سارنگ بزرگ چنانی فعال در صنعت مرغداری گیلان و مدیر عامل شرکت تعاونی کشاورزی مرغداران شهرستان شفت است، از دو سال گذشته فعالیت خود را در این شرکت تعاونی در قالب حمایت از منافع مرغداران این شهرستان در زمینه های مشکلات مرغداران در مسایلی از قبیل آب، برق، گاز ، سوخت ، محیط زیست ، حریم های قانونی ساخت و ساز، معضلات مرغداران در هنگام بارش برف ، آتش سوزی های جنگلی ، بحران کرونا تا اخذ وام و مجوزهای قانونی گرفته تا دغدغه مرغداران به خصوص اخیرا در مورد نهاده های دامی “ذرت، سویا، متیونین، لیزین و غیره آغاز کرده است.

وی به خبرنگار ایرنا، بیان داشت: شرکت تعاونی مرغداران که از سال ۱۳۸۳ تاسیس شده اکنون دارای ۳۳ عضو رسمی است و بالغ بر ۷۸ درصد مرغداران شهرستان های فومن، شفت، رشت و تالش از خدمات این تعاونی برخوردار هستند، آمار جوجه ریزی این تعاونی بالغ بر یک میلیون و ۲۰۰ هزار قطعه در ماه است که در سال ۱۳۹۹ تعاونی در توزیع مرغ به نرخ مصوب نهایت همکاری را با ستاد تنظیم بازار کرده است.

مشکلات جاری صنعت مرغداری

بزرگ چنانی عدم توزیع متناسب با نیاز نهاده ها را یکی از مشکلات بیان و اظهار داشت: هر جوجه گوشتی در طول دوره ۴۵ روزه پرورش، حداقل به دو و نیم کیلو ذرت و یک هزار و ۶۰۰ گرم سویا برای استفاده در جیره نیاز مبرم دارد که باید این نهاده ها با عرض چهار هزار و ۲۰۰ تومانی و در قالب سامانه بازارگاه به دست مصرف کننده واقعی “مرغدار” برسد.

وی بیان داشت: تخصیص به تعاونی به رغم تلاش های شبانه روزی دست اندرکاران در سازمان جهاد کشاورزی گیلان هیچ وقت متناسب با مقدار جوجه ریزی و صد در صد نبوده و مرغدار ناچار بقیه نهاده مورد نیاز را از بازار آزاد با قیمت های بالا تهیه می کند و اکثر بازرگانان به جای پروسه زمانی قانونی ۱۰ روزه تا بیش از یک ماه تحویل نهاده را به تعویق می اندازند و مثال زمان رسیدن نهاده به مرغدار مثال نوشدار بعد از مرگ سهراب است.

وی خاطر نشان کرد: در این شرایط سخت گاهی مدیرکل پشتیبانی امور دام گیلان ورود کرده و با تلاشی ستودنی تخصیص نهاده از انبار های ذخیره داخلی که با سرعت انجام می شود مرهمی بر زخم مرغداران می گذارند ولی مشکل عمیق تر از آن است و مرغدار هر بار با سیاست کج دار و مریز با خون دل خوردن مرغ را آماده عرضه به بازار می کند که از اینجا مشکل دوم آغاز می شود.

بزرگ چنانی با بیان اینکه قوانین دست و پا گیر اداری از دیگر مشکلات است، افزود: مرغدار برای اخذ نهاده باید در سامانه انبارها، گمرک و سماصط ثبت نام داشته و برای اخذ مجوزها جوجه ریزی و کشتار و غیره قوانینی خشک و غیر متناسب با شرایط و واقعیات روز وجود دارد، همان قانونی که می گوید یک مرغدار باید مرغ را به نرخ مصوب تحویل دهد در زمان بحران کرونا زمانی که همین مرغداران، مرغ را با قیمت های نصف قیمت مصوب می فروختند حمایتی از مرغداران نمی کند و امسال ما شاهد ضرر های چند صد میلیونی مرغداران بودیم.

وی فروش مرغ زنده را از دیگر مشکلات در صنعت مرغداری عنوان و خاطرنشان کرد: بر اساس سنتی قدیمی تعدادی معدود کشتارگر که تا یک ماه گذشته خیلی ها از آنها حتی مجوز کشتار هم نداشتند نسبت به خرید مرغ زنده اقدام می کردند، در این نوع معامله ای که آنها به وجود آورده اند و هنوز همان سنت پا بر جاست از نظر قانونی مرغدار هیچ مستند محکمه پسندی از تحویل کل حاصل دسترنج خود به این کشتارگرها دریافت نمی کند که بد حسابی های تعدادی از کشتارگرها موجب شده که بسیاری از مرغداران در سال های دور و نزدیک مزه تلخ ضرر و زیان و ورشکستگی را در بازاری که فقط اعتماد حرف اول را میزند، بچشند.

وی با بیان اینکه نرخ مصوب مرغ تحویلی به مصرف کننده ، دان آماده تولیدی کارخانجات و حتی بارنامه های ارسال نهاده به خصوص از بنادر جنوب کشور نسبت به نرخ واقعی که اکنون اعمال می کنند خیلی کمتر است، یادآور شد: قیمت مصوب دان های طیور در سنین مختلف بر اساس قیمت مواد اولیه دو سال پیش است که البته اکنون لازم الاجراست و تغییرات اخیر هم دردی دوا نکرده است.

وی با اشاره به انجام ندادن کارهای فرهنگی برای شیوه مصرف مرغ و قیمت آن اظهار داشت: مردم برای خرید مرغ گرم ۱۹ هزار تومانی صف می ایستند اما با پنج هزار تومان برای هر کیلو ارزان تر حاضر نیستند از مرغ فریز شده استفاده کنند، در صورتی که خودشان به جز یک وعده مصرف همان روز مرغ گرم خریداری را در فریزر می گذارند.

بزرگ چنانی با بیان اینکه در تابستان سال گذشته تعاونی ها و در راس آن اتحادیه مرغداران گیلان به عنوان تشکل های مردم نهاد برای تنظیم بازار به خوبی نقش آفرینی کردند، اضافه کرد: پیشنهاد می کنم از پتانسیل کارخانجات خوراک دام و طیور استان به صورت حق العمل کاری برای تنظیم جیره های با کیفیت و فرآوری شده برای مرغداران با نظارت نهادهای نظارتی استفاده بیشتری شود.

وی اضافه کرد: البته با هر گونه توزیع نهاده به شکل غیر مستقیم و غیر از سیستم تعاونی ها به مرغداران مخالفم و جا دارد از مسئولین استانی در جهاد کشاورزی ،و اداره صمت و شرکت پشتیبانی استان و همکاران اتحادیه مرغداران و زیر مجموعه ها نهایت تقدیر و تشکر را داشته باشم.

توان بالقوه واحدهای تولید مرغ مازاد بر نیاز بازار

مدیرعامل تعاونی مرغداران شهرستان صومعه سرا و دانش آموخته رشته فناوری پرورش صنعتی طیور نیز گفت: شهرستان صومعه سرا دارای ۱۹۸ واحد فعال پرورش مرغ گوشتی به ظرفیت ۵.۵ میلیون قطعه در هر دوره پرورش است که از این تعداد ۲۶ واحد مرغ مادر به ظرفیت یک میلیون قطعه در هر دوره، یک واحد مرغ اجداد، پنج کارخانه جوجه کشی به ظرفیت ۷.۵ میلیون قطعه در هر دوره تولید و یک واحد فعال کشتارگاه صنعتی طیور است.

سید جواد حسینی لادمخی در گفت و گو با خبرنگار ایرنا با بیان اینکه این واحدهای تولیدی شهرستان صومعه سرا را به پایتخت تولید مرغ گوشتی کشور تبدیل کرده، اظهار داشت: میزان تولید مرغ گوشتی شهرستان بالغ بر ۵۵ هزار تن در سال است که برای تولید این مقدار گوشت مصرفی حدود ۹۰ هزار تن نهاده خوراکی ذرت و سویا استفاده می شود، روزانه ۴۰ درصد مرغ گوشتی تولیدی شهرستان به خارج از استان صادر می شود.

حسینی اضافه کرد: تعاونی کشاورزی مرغداران شهرستان صومعه سرا در سال ۱۳۸۷ تاسیس شد، این تعاونی ۱۸۷ عضو دارد که در سال های اخیر از خدمات اقتصادی و حقوقی شرکت بهره مند شده اند ضمن آنکه تامین نهاده های مصرفی تولید در جهت حمایت از اعضای تعاونی از اصول کاری این تعاونی بوده، این تعاونی با به روز رسانی اطلاعات فنی خود و ارائه خدمات حقوقی و حمایتی به تمامی اعضای خود و حتی سایر شهرستان های استان، گام موثری در افزایش بهره وری صنعت تولید مرغ گوشتی استان داشته است.

وی ارتباط و تعامل مناسب و موثر با ادارات مرتبط با صنعت طیور در کاهش موانع و مشکلات موجود را از تلاش های پیگیرانه این واحد تعاونی عنوان و اظهار داشت: در سال های ۹۷ و ۹۸ و شش ماه ۹۹ با وجود تورم بالا، عدم نقدینگی و افزایش شدید قیمت نهادهای تولید با ایجاد یک سیستم قدرتمند بازرگانی برای تامین نیازهای واحدهای تولیدی، حجم بالایی از هزینه های تولید مرغ گوشتی شهرستان و استان کاهش یافته است.

این تعاونی در بخش تنظیم بازار مرغ نیز طی سال های اخیر، خود را به عنوان تشکل پیش رو و مبتکر در اجرای طرح تنظیم بازار معرفی کرده است که علاوه بر تامین و عرضه مرغ مورد نیاز شهرستان، روزانه حجم زیادی از نیاز شهرستان های استان را نیز برطرف می کند که نقش انکارناپذیری در ایجاد امنیت غذایی استان ایفا کرده است.

مدیرعامل تعاونی مرغداران شهرستان صومعه سرا خاطر نشان کرد: این تعاونی هیچ گونه تسهیلات بانکی دریافت نکرده و به رغم مشکلات مالی در سنوات گذشته و از دست رفتن سرمایه شرکت، با همدلی و همکاری اعضا در مسیر پیشرفت حرکت می کند، ضمن اینکه این واحد صنفی برای پنج نفر به صورت مستقیم و ۲هزار نفر غیرمستقیم اشتغال زایی ایجاد کرده است.

وی تصریح کرد: متاسفانه به رغم تخصیص ارز دولتی برای تامین نهاده های وارداتی که بیشترین سهم در هزینه تولید را دارند وجود نامناسب سیستم توزیع و ضعف های موجود در سامانه بازارگاه نهاده های کشاورزی و گاه وجود واسطه ها و انحصاری شدن توزیع، سبب شده نهاده ها با قیمت چند برابری به دست مرغداران برسد و یارانه ای که باید در تولید مصرف شود به دست واسطه ها و دلالان می افتد.

وی با بیان اینکه توان بالقوه واحدهای تولیدی مازاد بر نیاز و تقاضای بازار مصرف است اضافه کرد: به علت سبقت عرضه یا “تولید”، از تقاضا یا “مصرف” در طول حدود ۹ ماه از سال برنامه ای برای جلوگیری از ضرر و زیان واحدهای مرغداری از سوی مدیران ستادی وجود ندارد، به طور مثال در تابستان سال گذشته مصوبه ستاد تنظیم بازار برای مرغ زنده هشت هزار و ۵۰۰ تومان و برای مرغ پرکنده آماده عرضه به مصرف کننده ۱۲ هزار و ۹۰۰ تومان بود و در فاصله مهر ماه تا خرداد سال جاری این قیمت مصوب نه تنها اجرا نشد بلکه با فاصله ۳ تا سه هزار و ۵۰۰ تومان پایین تر از قیمت مصوب مرغ عرضه شد در حالیکه با مدیریت صحیح از سوی مدیران می شد جلوی ضرر و زیان مرغداران راگرفت.

مدیرعامل تعاونی مرغداران شهرستان صومعه سرا اظهار داشت: ادامه روند موجود سبب انتقال سرمایه از این بخش مولد که به گواه آمار و ارقام یکی از مراکز جذب خیل جوانان جویای کار و ایجاد اشتغال است به سمت بخشهای غیر مولد و سود آور برای سرمایه گذار و فاجعه برای اشتغال به خصوص در استان گیلان خواهد شد.

وی اضافه کرد: ادعای تخصیص تقریبی ۵۰ درصدی نهاده ها با ارز دولتی توسط متولیان امر شاید بر روی کاغذ ادعای درستی باشد اما طراحی سامانه بازارگاه بدین گونه است که پس از خرید نهاده توسط تشکل ها یا واحدهای تولیدی از آن سامانه، شرکت وارد کننده می تواند مدعی شود که نهاده فوق را تحویل داده است در صورتی که برخی از شرکت ها در عمل بر خلاف تعهد تحویل حداکثر ۱۰ روز پس از خرید به واحدهای تولیدی است ، ولی این پروسه گاه تا بیش از سه ماه به طول می انجامند که این امر سبب بلوکه شدن سرمایه مرغداران که “یا تسهیلات بانکی است و یا از بازار با نرخ سود بالا تهیه کرده اند” می شود و این یعنی افزایش قیمت تمام شده از این رو اگر نواقص سامانه بازارگاه رفع شود می تواند به سیستم توزیع نهاده های دامی کمک کند.

حسینی لادمخی بیان داشت: مسئله بسیار تاثیرگذار بر روند تولید و پرورش مرغ سالم با بهره وری قابل قبول و ضریب تبدیل پایین ، بحث کیفیت نهاده هاست که لااقل از ابتدای سال جاری تاکنون این کیفیت به شدت کاهش یافته و ثمره آن جز افزایش تلفات و بالا رفتن ضریب تبدیل و ایجاد بیماری های مختلف در گله به خصوص بیماری های گوارشی و در نتیجه افزایش هزینه تولید و تخریب شاخص تولید چیز دیگری نبوده لذا کیفیت نهاده تحویلی می تواند در ستاد تنظیم بازار تخصصی و کارشناسی مدنظر قرار گیرد.

مدیرعامل تعاونی مرغداران شهرستان صومعه سرا اظهار داشت: مسئله بسیار تاثیرگذار بر روند تولید و پرورش مرغ سالم با بهره وری قابل قبول و ضریب تبدیل پایین بحث کیفیت نهاده هاست که لااقل از ابتدای سال جاری تاکنون این کیفیت به شدت کاهش یافته و ثمره آن جز افزایش تلفات و بالا رفتن ضریب تبدیل و ایجاد بیماری های مختلف در گله به خصوص بیماری های گوارشی و در نتیجه افزایش هزینه تولید و تخریب شاخص تولید چیز دیگری نبوده لذا کیفیت نهاده تحویلی می تواند در ستاد تنظیم بازار تخصصی و کارشناسی مدنظر قرار گیرد.

وی با اشاره به مشکلات افزایش کرایه حمل “پشت بارنامه” خاطر نشان کرد: این مهم سبب افزایش تنش تولید می شود، برخی از رانندگان حمل نهاده، پس از اعلام بار از سوی باربری ها از مرغداران کرایه ای بیشتر از تعرفه مطالبه می کنند و اگر مرغدار موافقت نکند از حمل نهاده برای آن واحدها خودداری می کنند، مرغداران نیز به دلیل عدم پذیرش اضافه پرداختی ها در انتظار طولانی بارگیری نهاده خریداری شده می مانند لذا به ناچار مبالغ درخواستی را می پذیرد چون با موجود زنده مواجه است.

وی پیشنهاد کرد برای استمرار تولید و بهره مندی از سود متعارف و مشروع از تولید و رضایتمندی شهروندان مصرف کننده این است که اگر به دلیل شرایط خاص اقتصادی و فشار حداکثری دشمنان زورگو دولت قادر به تامین ارز دولتی برای صفر تا صد تولید نیست مقادیر نهاده های وارداتی با ارز دولتی به هر مقداری که هست عادلانه بین تولیدکنندگان بر مبنای ظرفیت توزیع شود و با توجه به اینکه مازاد آن برای ادامه تولید از بازار آزاد تهیه می شود آنالیز قیمت تمام شده برای تولید هر کیلوگرم مرغ توسط متخصصان کارشناس تهیه استخراج شود و در بازه زمانی مشخص این نظر کارشناسی با توجه به نوسانات مقطعی ارزیابی و بازنگری شود بدیهی است این ارزیابی ها میدانی بوده و منطبق با واقعیات ملموس است.

مدیرعامل تعاونی مرغداران شهرستان صومعه سرا بیان داشت: همچنین پیشنهاد می شود که از تجربیات تشکل ها و نهاده های موفق در امر توزیع نهاده و مدیریت توزیع مرغ تنظیم بازاری برای تسری به همه تشکل ها و شرکت ها بیشتر استفاده شود تا مسئله تنظیم بازار توسط صنعت طیور حل شود.

مرغداری های گیلان به رغم مشکلات با تمام ظرفیت فعالیت دارند

معاون بهبود تولیدات دامی جهاد کشاورزی گیلان با بیان اینکه حدود ۸۸۰ واحد مرغداری در گیلان با ظرفیت حدود ۱۹ میلیون قطعه در هر دوره پروانه بهره برداری دارند، گفت: این مرغداری ها با تمام ظرفیت فعالیت دارند، صنعت مرغداری در این استان به رغم مشکلات، پایدار است.

میرحجت علی اکبرنژاد در گفت و گو با خبرنگار ایرنا با اشاره به مشکلات تولید مرغ افزود: عدم تخصیص ارز کافی به واردکنندگان نهاده های دامی به ویژه ذرت و سویا بزرگترین مشکل است.

وی اظهار داشت: اکنون مشکل تامین نهاده مورد نیاز مرغدار وجود دارد ضمن اینکه قیمت نهاده ها نیز بالا است، اما با تدابیر اندیشیده شده در کشور قول داده شد که از هفته های آینده این مشکل مرتفع شود.

معاون بهبود تولیدات دامی جهاد کشاورزی گیلان با بیان اینکه کرونا نیز مشکلاتی را برای مرغداری ها در اسفندماه سال گذشته و فروردین ماه جاری به وجود آورد، اضافه کرد: به دلیل شیوع کرونا و تعطیلی تالارها و برگزار نشدن مراسم عزا و عروسی و غیره مرغداران ضرر هنگفتی متحمل شدند.

وی در ادامه با تشریح میزان تولید مرغ در استان گیلان اظهار داشت: ماهانه هشت میلیون قطعه جوجه ریزی انجام می شود که حاصل آنها حدود ۱۵ هزار تن گوشت مرغ است که به طور متوسط روزانه ۴۵۰ تن لاشه مرغ در کشتارگاه های استان کشتار می شود که از این میزان حدود ۲۰۰ تا ۲۲۰ تن در داخل استان مصرف می شود که در مناسبت های خاص به ۲۵۰ تن هم می رسد.

معاون بهبود تولیدات دامی جهاد کشاورزی گیلان با بیان اینکه بقیه مرغ های تولیدی استان به استان های دیگر به ویژه به تهران ارسال می شود، اظهار داشت: تقریبا ۵۰ درصد مرغ های تولیدی در داخل استان مصرف و بقیه به خارج استان ارسال می شود.

گیلان قطب تولید مرغ در کشور است، این استان رتبه پنجم تولید مرغ کشور را دارد. ۱۰ درصد مرغ کشور در این استان تولید می شود، سالانه ۹۰ تا ۹۵ میلیون جوجه ریزی در واحدهای مرغداری گیلان انجام و حدود ۱۶۵ هزار تن گوشت مرغ تولید می شود.