رای قاطعانه مجلس به طرح استفساریه قانون انتخابات/ طرحی در راستای شفافیت قانون

، نمایندگان در جلسه علنی روز گذشته مجلس، طرح استفساریه تبصره ۴ ماده ۵۲ قانون انتخابات مجلس شورای اسلامی اعاده شده از سوی شورای نگهبان را بررسی و آن را با ۱۵۱ رای موافق، ۶۶ رای مخالف، ۹ رای ممتنع از مجموع ۲۶۱ نماینده حاضر اصلاح و تصویب کردند.
مجلسی ها در اصلاحیه این استفساریه این سوال را مطرح کردند که با توجه به مفاد تبصره ۴ ماده۵۲ قانون انتخابات مجلس شورای اسلامی مصوب هفتم آذر ۷۸ و اصلاحات بعدی آن آیا شورای نگهبان می تواند پس از اعلام صحت انتخابات حوزه انتخابیه مربوطه، صلاحیت منتخب را رد کند و به این وسیله آرای او را باطل کند؟.
براساس تبصره ۴ ماده ۵۲ قانون انتخابات مجلس پس از اعتراض نامزد انتخابات به رد صلاحیت خود از سوی هیأت مرکزی نظارت، شورای نگهبان ۲۰ روز پس از اظهارنظر هیأت مرکزی نظارت نظر قطعی و نهایی خود را درباره تایید یا رد صلاحیت داوطلبان به وزارت کشور اعلام می کند.
نمایندگان به سوال این استفساریه این گونه پاسخ دادند که «خیر، پس از اعلام نظر قطعی و نهایی شورای نگهبان در مهلت ۲۰ روزه مذکور در تبصره ۴ ماده ۵۲ قانون انتخابات مجلس شورای اسلامی درباره صلاحیت یک نامزد انتخابات و بعد از اعلام صحت انتخابات حوزه انتخابیه مربوطه با رعایت قانون لزوم رسیدگی دقیق به شکایت داوطلبان رد صلاحیت شده در انتخابات مختلف (مصوب ۲۲ آبان ۷۸ مجمع تشخیص مصلحت نظام) این شورا نمی تواند اظهارنظر مجددی درباره صلاحیت آن نامزد یا منتخب داشته باشد و چنانچه مدارک جدیدی درباره او به شورا رسیده باشد این مدارک طبق ماده ۳۰ قانون آیین نامه داخلی مجلس شورای اسلامی در زمان بررسی اعتبارنامه های منتخبان مورد رسیدگی قرار گیرد.
با تصویب این استفساریه در مجلس و درصورت تایید نهایی، شورای نگهبان نمی تواند پس از اعلام صحت انتخابات حوزه انتخابیه، صلاحیت منتخب آن حوزه را رد کند.
شورای نگهبان ۲۰ شهریورماه مخالفت خود را با مصوبه قبلی مجلس در این طرح استفساریه اعلام کرد. این شورا معتقد بود طرح استفساریه قانون انتخابات به دلیل محدود کردن حق اظهارنظر شورای نگهبان درباره صلاحیت نامزدهای انتخابات مجلس شورای اسلامی مغایر اصل ۹۹ قانون اساسی و نظریه تفسیری آن است.
همچنین براساس اعلام شورای نگهبان استفساریه مذکور از این جهت که ظاهراً سلامت رأی را مفروغ عنه فرض کرده و مرجع تشخیص این امر را تعیین نکرده است، ابهام دارد.
از این رو بار دیگر این طرح در جلسه روز گذشته مجلس مورد بررسی قرار گرفت و پس از اعمال اصلاحاتی در آن تصویب شد .
البته روز گذشته در هنگام بررسی طرح استفساریه قانون انتخابات نمایندگان مخالف و موافق زیادی در مجلس داشت، عده ای از نمایندگان معتقد بودند که با تصویب این طرح اختیارات شورای نگهبان محدود می شود ولی عده دیگری از نمایندگان تاکید داشتند که این طرح به دنبال محدود کردن اختیارات شورای نگهبان نیست بلکه به دنبال شفافیت عملکرد آن است.
151 رای موافق مجلس در مقابل ۶۶ رای مخالف نشان دهنده تاکید مجلس بر لزوم اجرایی شدن این طرح است.
در این راستا، علی ادیانی راد نماینده قائمشهر درمجلس نیز با استناد به اصول ۹۹ و ۱۱۰ قانون اساسی اعلام کرد که این متن استفساریه رافع اشکال های شورای نگهبان نیست.
وی اظهار داشت: یکی از ایرادات این استفساریه این است که مغایر سیاست های ابلاغ شده رهبری درباره انتخابات است که در بخشی این ابلاغیه، نظارت شورای نگهبان را در تمام مراحل انتخابات عنوان شده است.
علی لاریجانی رییس مجلس شورای اسلامی با مخالفت با این اخطار گفت: بر این اساس، نظارت شورای نگهبان در همه مراحل ادامه خواهد داشت اما در قانون آمده این شورا باید در مدت ۲۰ روز نظر نهایی خود را اعلام کند.
همچنین عبدالکریم حسین زاده نماینده مردم نقده و اشنویه گفت: این استفساریه برای دفاع از موارد ناحقی است که در زمان انتخابات به نظام منتسب می شود است.
وی با بیان این که این استفساریه به دنبال محدود کردن شورای نگهبان نیست، افزود: این استفساریه به دنبال شفافیت عملکرد شورای نگهبان است.
بهرام پارسایی نماینده مردم شیراز با تاکید بر این که رای نمایندگان به طرح استفساریه قانون انتخابات بسیار قاطعانه بود گفت: این رای قاطعانه نشانه تاکید نمایندگان بر لزوم تصویب این طرح است.
وی با تاکید بر این که این طرح هیچ محدودیتی در اختیارات شورای نگهبان ایجاد نمی کنداظهار داشت: این طرح تنها باعث می شود که نامزدی که رای مردم را به دست آورده اگر دوباره از سوی شورای نگهبان رد صلاحیت شد بتواند از خود به صورت شفاف دفاع کند و حقش نادیده گرفته نشود.
وی ادامه داد: از لحاظ عرفی باید یک حقی برای نامزد انتخاباتی باشد که اگر رد صلاحیت شد از خودش دفاع کند، این حق در موارد قبل از رای گیری تاکنون وجود داشته است ولی در موردی مثل خانم مینو خالقی که پس از انتخابات رد صلاحیت شد این حق وجود نداشته و فرد نمی توانسته از خود دفاع کند.
پارسایی با تاکید بر این که این طرح استفساریه در جهت شفاف شدن قانون انتخابات بوده است اظهار امیدواری کرد که شورای نگهبان این طرح را تایید کند.
وی افزود: اگر فردی پس از برگزاری انتخابات، تخلفاتش محرز شده می توان در زمان بررسی اعتبارنامه اش در مجلس به آن موضوع توجه کرد و دیگر نیازی نیست که شورای نگهبان فرد را رد صلاحیت کند.
با توجه به رای قاطع نمایندگان مجلس دهم به این طرح استفساریه همچنان این سوال باقی است که آیا شورای نگهبان این بار با این استفساریه موافقت می کند یا همچنان آن را دارای ایراداتی می داند.

تهران-ایرنا