عزاداری محرم زیر سایه سنگین کرونا؛ موافقان و مخالفان چه می‌گویند؟

جارستان به نقل از تیک؛ در آستانه ماه محرم یکی از چالش‌های جدی کشور چگونگی برگزاری عزاداری‌های این ماه و رعایت پروتکل‌های بهداشتی برای مقابله با ویروس کروناست. جمعیت‌ها و شخصیت‌های مذهبی اصرار بر برگزاری پرشور عزاداری‌ها را دارند. دولت نیز تاکید به برگزاری مراسم‌ها با رعایت شرایط ویژه دارد.

با وجود نگرانی‌های فراوان درباره احتمال گسترش ویروس کرونا در ایام محرم، از روز گذشته تاکید بر برگزاری مراسم عزاداری به موضوع اصلی گزارش‌های صدا و سیما و تریبون‌های عمومی تبدیل شد.

در این میان بیش از همه اظهارات آیت الله مکارم و سعید حدادیان مداح معروف بازتاب پیدا کرد.

آیت‌الله مکارم شیرازی مرجع تقلید در رابطه با برگزاری مراسم عزاداری محرم و صفر با وجود شیوع کرونا گفت: «ما اصولی داریم که به‌هیچ‌وجه نمی‌توانیم آن‌ها را رها کنیم. و از جمله این اصول، مساله عزاداری محرم و صفر است.»

پیشتر نیز آیت الله وحید خراسانی از مراجع تقلید به برگزاری مراسم‌های محرم تاکید کرده بود. او گفته بود: «شعائر اهل بیت علیهم السلام و خصوصا اقامه‌ی عزای حضرت سیدالشهداء علیه السلام نباید تعطیل شود و لیکن با رعایت جهات بهداشتی و آنچه که متخصصین امر توصیه می‌کنند.»

روحانیون برجسته دیگری از جمله شیخ حسین انصاریان هم خواستار برگزاری پرشور مراسم‌های در ایام محرم شده‌اند. تولیت آستان قدس نیز از موضع رییس‌جمهور مبنی بر برگزاری مراسم‌ها تقدیر کرد. مداحان اهل بیت هم تاکید می‌کنند که باید مراسم‌های برگزار شود

سعید حدادیان در این رابطه گفت: “حتی اگر بمیریم هم مراسم محرم امسال را با شکوه برگزار می‌کنیم.”

حدادیان که در مراسم شهادت امام باقر در هیات رزمندگان غرب تهران در محل ناحیه مقداد سپاه محمد رسول الله سخن می‌گفت تاکید کرد: «مراسم محرم امسال را باید با شکوه برگزار کنیم. حتی اگر قرار باشد کسی بمیرد کسانی هستند که بخواهند جانشان را برای این مراسم بدهند. اجازه جان ما که دست خودمان است.»

او در بخشی از این مراسم گفت: “من امسال با هرشرایطی دسته عزاداری بزرگی از میدان آزادی تا میدان انقلاب به راه می‌اندازم. “

دولت و به ویژه رییس جمهور معتقد است که مراسم‌های مذهبی را با رعایت پروتکل‌های بهداشتی می‌توان برگزار کرد. امروز حسن روحانی با تاکید بر لزوم برگزاری مراسم مذهبی با وجود شیوع وسیع ویروس کرونا، گفت “عزاداری محرم تعطیل نمی‌شود” و افزود: “از عید قربان تا عرفه و محرم الحرام همه جا دین و مراسم هست البته مقید به رعایت دستورالعمل‌های بهداشتی.”

منتقدان چه می‌گویند؟
اما تصمیم دولت و اصرار‌ها بر برگزاری مراسم‌های محرم مخالفانی دارد. عده‌ای بر رعایت اصول بهداشتی در این مراسم‌ها شک دارند.

چند روز پیش مسیح مهاجری مدیرمسئول روزنامه جمهوری اسلامی باانتقاد از موضع روحانی درباره برگزاری مراسم‌های عزاداری نوشت و با اشاره به مفاد پروتکل‌های بهداشتی که عبارتند از “زدن ماسک، رعایت فاصله اجتماعی، شستن دست‌ها و عدم حضور در اجتماعات”، تاکید کرد: «اگر بخواهیم بدون مجامله سخن بگوئیم باید اعتراف کنیم امکان رعایت هیچ یک از این چهار مورد در عزاداری‌ها وجود ندارد.»

او نوشت: ««آقای رئیس‌جمهور! شما به عنوان فرمانده کل ستاد مقابله با کرونا مسئول جان مردم هستید. به این واقعیت تلخ فکر کنید که با این تصمیمات، پاییز سیاهی در انتظار کشور ما خواهد بود. لطفاً تعارف با این و آن را کنار بگذارید.»

یا کامبیز نوروزی روزنامه نگار و حقوق دان ضمن تاکید بر اینکه “گفتن ندارد که عزت و حرمت حسین‌بن‌علی (ع) و خاندان و یارانش نزد ما رفعتی والا دارد. محرم، بخشی بزرگ و مهم از فرهنگ ماست؛ ” نوشته است: «اما امسال حالی که داس کرونا ایران را هم مثل بقیه کشور‌ها در می‌نوردد و جان آدم‌ها را درو می‌کند، یک حق اساسی ملت به نام حق حیات و یک تکلیف شرعی، یعنی حرمت جان، برگزاری مراسم عزاداری عمومی محرم را با پرسش‌هایی روبه‌رو کرده است.»

او دو پرسش مهم را از مقامات مسئول و همچنین علما و فقیهان مطرح کرده است.

اول اینکه “آقای وزیر بهداشت و آقای رئیس‌جمهور صریح بگویند که اجتماعات مردم عزادار سیدالشهدا در محرم تأثیری در افزایش انتشار کووید ۱۹ نخواهد داشت و باعث افزایش مبتلایان و افزایش مرگ‌ومیر مردم خواهد شد یا نه؟ صریح، غیرمشروط و قاطع بگویند.”

و دوم اینکه “صاحبان فتوا و علمای محترم بفرمایند اگر اجتماعات محرم امسال موجب افزایش ابتلای مردم مملکت اسلام به بیماری کشنده کرونا بشود و مرگ‌و‌میر آنان افزایش پیدا کند، آیا شرعا برگزاری این اجتماعات عزاداری جایز است؟ حالا باید دید این پرسش‌ها را بر چه پا‌یه‌ای پاسخ می‌دهند. “

برنامه دولت چیست؟
با وجود حساسیت‌ها بر سر تشکیل اجتماعات و افزایش ریسک شیوع ویروس کرونا، سوال مهم این است که دولت چه برنامه‌ای در پیش رو دارد و چه پروتکلی را به اجرا خواهد گذاشت.

روز گذشته کمیته اطلاع رسانی ستاد ملی مبارزه با کرونا در اطلاعیه شیوه نامه‌های بهداشتی برگزاری مراسم عزاداری محرم را منتشر کرد و از مردم، سخنرانان و مسئولان هیات‌های مذهبی خواست آن را رعایت کنند.

این شیوه نامه شش بند دارد. که چهار بند کاربردی عبارتند از:
برگزاری مراسم عزاداری عمومی در فضا‌های سربسته صرفاً در ایام مشخص شده و ساعات محدود و در مساجد، حسینیه‌ها و تکایایی مجاز است که به تشخیص کارگروه استانی دارای شرایط مناسب بهداشتی و مدیریتی هستند.
برگزاری مراسم در اماکن مجاز صرفا با رعایت اصول «کاهش زمان مراسم، تراکم حداقلی، آلودگی زدایی منظم، رعایت فاصله یک و نیم متر و استفاده مستمر و همگانی از ماسک» انجام می‌شود.
مسئول برگزاری مراسم عمومی باید نسبت به رعایت کامل ضوابط بهداشتی، تعداد شرکت کنندگان، زمان برگزاری و نحوه پذیرایی متعهد شود.
هیچ گونه پذیرایی در جریان برگزاری مراسم عزاداری و پس از آن انجام نمی‌شود و اطعام و نذورات صرفاً مطابق دستورالعمل‌های بهداشتی در پخت و پز و بسته بندی به صورت بیرون بر و در ظروف غیر مشترک و یک بار مصرف توزیع می‌شود.
در همین حال مسئولان وزارت بهداشت تاکید دارند که مراسم‌ها در محیط بسته و با جمعیت زیاد برگزار نشود.

علیرضا رئیسی معاون وزیر بهداشت در این باره می‌گوید: “پروتکل عصای جادویی نیست، اگر رعایت نشود، هیچ کاره است. زمانی می‌توانیم به پروتکل‌ها امید داشته باشیم که به طور دقیق رعایت شوند. “

او تاکید کرده که “ما از نظر پروتکلی واقعا با راه اندازی دسته‌های عزاداری مخالف هستیم. زیرا قطعا فاصله‌ها در دسته‌روی به هم می‌خورد و با حضور تماشاچی هم مخالف هستیم. پروتکل یعنی همین ها. یعنی تماشاچی، دسته روی وجود نداشته باشد، حرکت دسته‌ها از یکجا و تجمع‌شان در جایی خاص نباید باشد. “

این مقام ارشد وزارت بهداشت همچنین درباره نذورات مردم گفت: «هیچ گونه پذیرایی در این جمع‌ها نباید باشد. در عین حال توصیه مان این است که طبق فرمایش مقام معظم رهبری کمک‌های مومنانه را ادامه دهیم و نذورات را به صورت خام یا خشک به دست مستمندان برسانیم.»

به عقیده رئیسی “می توانیم طرح “هر خانه یک حسینیه” را ایجاد کنیم تا هر کس در خانه خودش و با پرچم مشکی که درب خانه خودش زده است، عزاداری کند. همه خانواده‌ها می‌توانند این اقدام را انجام دهند. “

وضعیت بحرانی شیوع کرونا
آخرین اخبار از ادامه وضعیت بحرانی شیوع کرونا در کشور حکایت دارد. براساس گزارش‌های رسمی از ۴۵۷ شهرستان کشور فقط ۳۷ شهرستان در وضعیت سفید قرار دارند، ۱۰۵ شهرستان وضعیت زرد و بقیه نارنجی و قرمز دارند. بر این اساس اکثریت مناطق کشور درگیر کرونا و اکنون ۲۶ استان‌مان شرایط قرمز دارند.

امروز سخنگوی وزارت بهداشت آخرین آمار کرونارا اعلام کرد. “در طول ۲۴ ساعت گذشته، ۱۹۶ بیمار کووید۱۹ جان خود را از دست دادند و مجموع جان باختگان این بیماری به ۱۶ هزار و ۳۴۳ نفر رسید.”

دکتر سیماسادات لاری گفت: «از دیروز تا امروز ۸ مرداد ۱۳۹۹ و بر اساس معیار‌های قطعی تشخیصی، دو هزار و ۶۳۶ بیمار جدید مبتلا به کووید۱۹ در کشور شناسایی شد که یک هزار و ۶۰۴ نفر از آن‌ها بستری شدند.»

او افزود: “مجموع بیماران کووید۱۹ در کشور به ۲۹۸ هزار و ۹۰۹ نفر رسید. “