شبکه‌ های اجتماعی چگونه درآمد کسب می‌‌کنند؟

نویسنده: سارینا آجیلی

جارستان به نقل از زومیت؛ شبکه‌های اجتماعی تاکنون کاربران زیادی را به پلتفرم خودشان جذب کرده‌اند. این شبکه‌های اجتماعی راهکارهایی را درنظر گرفته‌اند تا در عین اینکه کاربران به صورت رایگان از خدمات آن‌ها استفاده می‌کنند، بتوانند کسب درآمدی هم داشته باشند.

تاحالا برایتان سوال پیش آمده که یک شبکه‌ اجتماعی چگونه درآمد کسب می‌کند؟ شبکه‌هایی مانند فیسبوک، توییتر و ردیت این امکان را در اختیار شما قرار داده‌اند تا پس از ثبت‌نام در پلتفرمشان، به صورت رایگان از آن‌ها استفاده کنید؛ همانطور که میلیاردها کاربر دیگر به صورت رایگان این کار را انجام می‌دهند. اما سوال اینجاست این پلتفرم‌ها چگونه می‌توانند درآمدزایی کنند و سودآور بمانند؟

درواقع بسیاری از شبکه‌های اجتماعی از طریق تبلیغاتی که به شما نمایش می‌دهند، پول به دست می‌آورند. البته این پلتفرم‌ها از روش‌های دیگری هم برای درآمدزایی خودشان استفاده می‌کنند؛ از جمله سرمایه‌گذاری یا طرح‌های عضویت پولی. در ادامه درباره هرکدام از روش‌های درآمدزایی شبکه‌های اجتماعی توضیح می‌دهیم.

۱- سرمایه‌گذاری جسورانه

سرمایه‌گذاری جسورانه، نوعی تامین مالی خصوصی است و بسیاری از شبکه‌های اجتماعی با این روش سرمایه‌گذاری، کارشان را آغاز کرده‌اند.

سرمایه‌گذاری جسورانه زمانی اتفاق می‌افتد که یک فرد ثروتمند یا بانک سرمایه‌گذاری، به پتانسیل یک کسب‌وکار استارت‌آپی باور داشته باشد و سپس پول یا در مواقعی، زمان و تخصص خودش را در آن کسب‌وکار سرمایه‌گذاری می‌کند. اغلب فرد یا بانک سرمایه‌گذار، این سرمایه‌گذاری را در قبال کسب سهمی از آن کسب‌وکار انجام می‌دهد. هرچه سرمایه‌گذاران جسورانه سهم بیشتری در شرکت داشته باشند، در تصمیم‌گیری‌های آن نقش پررنگ‌تری دارند. این افراد با این امید روی یک کسب‌وکار سرمایه‌گذاری می‌کنند که پول سرمایه‌گذاری شده را مجددا به دست بیاورند و زمانی که آن کسب‌وکار توسعه پیدا کرد و سودآورتر شد، آنها بتوانند بیشتر از پول سرمایه‌گذاری شده، درآمد کسب کنند.

سایت‌هایی مانند فیسبوک و توییتر، صدها میلیون دلار از سرمایه‌گذاری جسورانه دریافت کرده‌اند. حالا امروزه می‌بینیم که سرمایه‌گذاران آن پلتفرم‌ها تصمیم‌ بسیار هوشمندانه‌ای گرفته بودند. البته در این میان باید این نکته را نیز یادآوری کرد که سرمایه‌گذاری جسورانه، ریسک دارد و همیشه این سرمایه‌گذاری‌ها برای رسیدن به نتیجه مطلوب، جواب نمی‌دهند. آیا شما زمانی که فیسبوک «Thefacebook» نام داشت و فقط برای دانشجویان هاروارد در دسترس بود، حاضر بودید در آن سرمایه‌گذاری کنید؟

۲- تبلیغات

سودآورترین راه کسب درآمد شبکه‌های اجتماعی، تبلیغات است. درواقع این پلتفرم‌ها به گونه‌ای طراحی شده‌اند که برای کاربران اعتیادآور باشند و وابستگی ایجاد کنند. البته دلیلی هم پشت این قضیه وجود دارد، هرچه کاربران اعتیاد بیشتری به این شبکه‌ها داشته باشند و بیشتر به آن‌ها سر بزنند، تبلیغات بیشتری برای آن‌ها نشان داده می‌شود و درآمد پلتفرم‌ها افزایش می‌یابد.

همه شبکه‌های اجتماعی، تبلیغات دارند از جمله پست‌های صفحه اصلی ردیت، ویدیوهای تبلیغاتی در استوری اینستاگرام و توییت‌های اسپانسری در تایم‌لاین توییتر.

مثلا فیسبوک را درنظر بگیرید. این شبکه اجتماعی به تنهایی در هر ماه ۲/۶ میلیارد کاربر فعال دارد. پس با توجه به تعداد چشم‌گیر کاربران در فیسبوک، شرکت‌هایی که قصد دارند کالاها و خدمات جدیدشان را برای فروش تبلیغ کنند، به سراغ چنین پلتفرم‌هایی می‌روند.

این پلتفرم‌ها برای اینکه محصولات شرکت‌ها را تبلیغ کنند، از آن‌ها پول می‌گیرند. هزینه تبلیغات به عوامل زیادی بستگی دارد، مثلا شرکت‌ها می‌توانند هزینه بیشتری به شبکه اجتماعی بپردازند تا محصولشان برای تعداد بیشتری از کاربران تبلیغ شود یا برای مدت زمان بیشتر، این کار صورت گیرد.

شبکه‌های اجتماعی در بحث تبلیغات هوشمندانه عمل می‌کنند تا کاربرانشان را از دست ندهند. به عبارت دیگر، اگر پلتفرم آن‌ها پر از تبلیغات شود، کاربران کلافه می‌شوند یا از مسدودسازی تبلیغات استفاده می‌کنند. پس تعداد تبلیغات باید مناسب باشد تا کاربران تبلیغ خدمات مورد علاقه‌شان را ببینند و با کلیک کردن روی آن‌ها، کالا یا خدمات را خریداری کنند.

۳- فروش داده‌های کاربران

یکی دیگر از بزرگترین منابع کسب درآمد برای پلتفرم‌های شبکه اجتماعی که بحث‌برانگیز هم هست، جمع‌آوری و فروش داده‌های کاربر است.

البته باید بدانیم که پلتفرم‌ها در این کسب درآمد از چه اطلاعاتی استفاده می‌کنند. شبکه‌هایی مانند فیسبوک، توییتر، اینستاگرام، اطلاعات قابل شناسایی مانند شماره تلفن، آدرس ایمیل یا سایر اطلاعات شخصی را به شرکت‌ها نمی‌فروشند. به هرحال، بسیاری از شبکه‌های اجتماعی اطلاعات زیادی می‌فروشند و الگوهای استفاده از آن‌ها مشخص نیست.

برای مثال، توییتر دسترسی پیشرفته به API خودش را می‌فروشد. شرکت‌ها از طریق این API، می‌توانند تمامی توییت‌هایی را که ارسال شدند ببینند، آن‌ها را فیلتر و دسته‌بندی کنند. باید گفت حدود ۱۳/۵ درصد از درآمد توییتر از این طریق است.

مثال دیگری که می‌توانیم در زمینه فروش داده‌ها بزنیم، فیسبوک است. اغلب این شبکه‌ اجتماعی به دلیل مواردی مانند رسوایی کمبریج آنالیتیکا، مورد توجه قرار گرفته است. البته علی‌رغم این اتفاقات، فیسبوک اطلاعات کاربرانش را به طور مستقیم در اختیار شرکت‌ها قرار نمی‌دهد. درواقع این شرکت‌ها‌ اطلاعات را برای خودشان می‌خواهند. این شبکه اجتماعی روی کارهایی را که در این پلتفرم انجام می‌دهید (مانند صفحاتی که پسندیدید) نظارت می‌کند و با استفاده از اطلاعاتی که به دست می‌آورد، کاربرانش را دسته‌بندی می‌کند تا شرکت‌ها برای تبلیغ در طبقه مورد نظرشان، پول بپردازند.

۴- اشتراک پولی

تمامی شبکه‌های اجتماعی محبوب این امکان را در اختیار افراد گذاشته‌اند تا به صورت رایگان حساب کاربری بسازند. البته برخی از آن‌ها قابلیت‌های اضافی دارند که پولی هستند و کاربر پس از پرداخت و با عضویت‌ پولی می‌تواند به آن‌ها دسترسی پیدا کند.

درخصوص عضویت‌های پولی می‌توانیم به اشتراک پرمیوم ردیت « Reddit’s Premium subscription» اشاره کنیم که در آن، تبلیغات برای کاربر نشان داده نمی‌شود و او می‌تواند به تمامی ساب‌ردیت‌ها (جوامعی هستند که روی موضوع خاصی تمرکز دارند)، نشان پروفایل و قابلیت‌های دیگر دسترسی پیدا کند. همچنین ردیت «کوین» می‌فروشد تا کاربر بتواند با خریداری آن‌ها به کاربران دیگر در پاداش برای همکاری، «توکن»‌ بدهد.

علاوه بر این پلتفرم‌ها، ‌لینکدین پرمیوم هم برای عضویت‌های پولی قابلیت‌های مختلفی ارائه می‌دهد از جمله: دسترسی به دوره‌های یادگیری لینکدین، شناسایی افرادی که پروفایل کاربر را دیده‌اند، قابلیت ارسال InMail به استخدام‌کنندگان و غیره.

البته اکثر کاربران برای دسترسی به عضویت پولی هزینه پرداخت نمی‌کنند و به همین دلیل حساب اصلی رایگان است. به هر حال، شبکه‌های اجتماعی از طریق کاربرانی که برای قابلیت‌های بیشتر این پلتفرم‌ها پول می‌دهند، درآمد خوبی کسب می‌کنند.

۵- هزینه‌های تراکنش‌ها و محصولات مجازی

برخی از شبکه‌های اجتماعی به افراد برای فروش یا کسب درآمدشان، خدمات ارائه می‌دهند و بابت این خدمات، کارمزد تراکنش دریافت می‌کنند.

مثلا در فیسبوک می‌توانید برای خیریه پول جمع‌آوری کنید. قبلا فیسبوک برای این کار، کارمزد تراکنش دریافت می‌کرد؛ اما حالا این کار را انجام نمی‌دهد. البته این پلتفرم برای کسب درآمد شخصی، مالیات و هزینه انتقال پول به خارج از کشور دریافت می‌کند. همچنین اگر در فیسبوک چیزی را از طریق بازی یا خدمات خریداری کنید، این شبکه اجتماعی قبل از اینکه مبلغ پرداخت شده به دست توسعه‌دهنده برسد، بخشی از آن را کسر کرده و برای خودش برمی‌دارد.

راه دیگر کسب درآمد پلتفرم‌های آنلاین، محصولات مجازی است. نمونه‌ای از این محصولات در Tumblr دیده می‌شود. این شبکه اجتماعی برای برخی از تم‌های وبلاگ هزینه دریافت می‌کند. علاوه بر این،‌ قبلا فیسبوک «Gifts» می‌فروخت که از طریق آن‌ها کاربر می‌توانست آیکون‌های سرگرم‌کننده روی پروفایل افراد قرار دهد. البته دیگر این محصول فروخته نمی‌شود.

۶- تنوع‌بخشی

زمانی که شبکه‌های اجتماعی به اندازه کافی توسعه می‌یابند، به دنبال این هستند که به پلتفرم خود تنوع ‌دهند. آن‌هایی هم که سرمایه کافی دارند، شرکت‌های دیگر را خریداری می‌کنند تا سریع‌تر به این هدف برسند.

به همین دلیل است که حالا فیسبوک مالکیت واتساپ، اینستاگرام و آکیولس را دارد. همچنین توییتر شرکت‌هایی مانند Gnip، MoPub و Periscope را خریداری کرده است. درواقع این شرکت‌های بزرگ با خریداری شرکت‌های دیگر علاوه بر اینکه فناوری و داده کاربری آن‌ها نصیبشان می‌شود، می‌توانند از این شرکت‌ها به عنوان منبع درآمد استفاده و سرمایه پلتفرم شبکه اجتماعی خود را بیشتر کنند.

تنوع‌ دادن از راه‌های دیگر هم امکان‌پذیر است. مثلا فیسبوک، پورتال را عرضه می‌کند تا علاوه بر کسب سود، افراد را از طریق این نمایشگر چت ویدیویی به اکوسیستم خود متصل کند. به زودی افراد برای چت با دوستان یا همکاران در کسب‌وکارها از مسنجر فیسبوک استفاده می‌کنند. البته درباره حریم خصوصی پورتال نگرانی‌هایی وجود دارد.