دلایل لرزش فرمان هنگام ترمزگیری

نویسنده: پوریا عباسی

لرزش فرمان خودرو هنگام فشردن پدال ترمز دلایل متفاوتی دارد که اغلب با هزینه‌ای جزیی رفع می‌شود، اما باتوجه‌به تأثیر این ایراد بر ایمنی خودرو رفع سریع‌تر آن اهمیت دارد.

لرزش فرمان یکی از ایرادهای شایع در خودروها است که عوامل مختلفی می‌توانند سبب بروز این مشکل شوند. از مهم‌ترین دلایل لرزش فرمان می‌توان به شکستگی دسته موتور، بالانس نبودن رینگ، شل بودن پیچ‌های چرخ و خراب شدن مفصل پلوس اشاره کرد، اما هیچ‌یک از این ایرادها نمی‌تواند تنها در هنگام فشردن پدال ترمز سبب لرزش فرمان شود. دلیل اصلی لرزش فرمان هنگام ترمزگیری بروز عیب در دیسک‌های ترمز است. دیسک ترمز یک صفحه‌ی فلزی دوار است که عرض آن به نوع و مدل خودرو بستگی دارد و توسط لنت ترمز احاطه شده است. هنگام فشردن پدال ترمز، لنت به سطح دیسک فشار وارد می‌کند و این اصطکاک سبب تولید گرما می‌شود. گرمای تولید شده باید به‌صورت یکنواخت در سطح دیسک توزیع و دفع شود.

در طول زمان اصطکاک سبب می‌شود که سطح دیسک دچار خوردگی شود. کاهش ضخامت و تاب برداشتن دیسک دو نتیجه‌ی اجتناب‌ناپذیر اصطکاک و تولید و دفع گرما است. با اعمال ترمز در سرعت‌های بالا، در تماس لنت با سطح دیسک، صدا و لرزش ایجاد و این لرزش ازطریق اتصالات به فرمان منتقل می‌شود، بنابراین لرزش و صدا هنگام ترمزگیری دو نشانه‌ی قطعی از ایراد دیسک ترمز است.

عیب‌یابی
همان‌طور که پیش‌تر اشاره شد، لرزش فرمان دلایل مختلفی دارد، اما لرزش تنها در هنگام ترمزگیری با احتمال بسیار زیاد تنها به وجود ایراد در دیسک و متعلقات آن محدود می‌شود. اولین و ساده‌ترین ایراد ناشی از سفت‌کردن نامتقارن پیچ‌های اتصال دیسک است. رعایت الگوی ستاره‌ای در سفت‌کردن و بستن پیچ‌ها از بروز این مشکل جلوگیری می‌کند و برای بررسی آن کافی است به یک مکانیک مراجعه کنید تا با بهره‌گیری از ترک‌متر (گشتاورسنج) نسبت به کنترل درجه‌ی سفتی پیچ‌ها اقدام کند و در صورت لزوم با باز و بسته کردن دیسک‌ها این ایراد را برطرف کند. توجه داشته باشید که رعایت گشتاور استاندارد هر دیسک اهمیت زیادی دارد و به‌طور معمول گشتاور استاندارد روی دیسک حک شده است.

لرزش فرمان هنگام ترمزگیری

عامل بعدی که شایع‌ترین دلیل ایجاد لرزش فرمان هنگام ترمزگیری است، تاب برداشتن دیسک ترمز است. تاب برداشتن دیسک در خودروهای امروزی بسیار شایع‌تر از گذشته است و دلیل این امر کاهش ضخامت دیسک در جهت کاهش وزن و مصرف سوخت است. برای تشخیص دیسک‌تاب‌دار ساده‌ترین راه جداکردن چرخ و چرخاندن دیسک است. اگر هنگام چرخاندن دیسک صدای منقطع سایش ایجاد شود یا دیسک آزادانه نتواند چرخش داشته باشد، دیسک خودرو دچار ایراد شده است. به‌علاوه، اگر در سطح دیسک فرورفتگی یا برآمدگی واضح وجود داشته باشد باید نسبت به تعویض یا تعمیر آن اقدام کنید.

آگهی استخدام
اگر تاب دیسک زیاد نباشد، می‌توان با بازکردن آن و ماشین‌کاری ضمن برداشتن لایه‌ای بسیار نازک از سطح آن نسبت به تعمیر دیسک اقدام کرد. البته نباید فراموش کرد که کاهش ضخامت هرچند اندک دیسک می‌تواند ویژگی‌های دیسک در توزیع و دفع یکنواخت گرما را تحت تأثیر قرار دهد و این امر سبب می‌شود که دیسک خیلی سریع دوباره دچار مشکل شود.

آیا تعمیر لرزش فرمان در هنگام ترمزگیری حیاتی است؟
برای پاسخ به این سؤال نیاز است که ابتدا دلیل اصلی این ایراد مشخص شود. با دیسکی که پیچ‌هایش به‌صورت غیریکنواخت محکم شده است، می‌توانید ماه‌ها یا حتی چند سال به رانندگی ادامه دهید، البته باید توجه داشته باشید که عدم رفع ایراد و ادامه‌ی استفاده از خودرو در این شرایط می‌تواند هزینه‌های تعمیر را چندین برابر کند. برای مثال، رفع این ایراد می‌تواند با هزینه‌ی کمتر از ۵۰ هزار تومان انجام شود درحالی‌که تعویض دیسک ترمز در خودروهای داخلی بین ۲۰۰ تا ۶۰۰ هزار تومان هزینه دارد که با عدم رسیدگی به‌موقع این رقم می‌تواند به چند برابر این ارقام نیز افزایش یابد.

اگر لرزش فرمان به‌دلیل شل بودن پیچ‌های تایر باشد، رانندگی با خودرو بسیار خطرناک خواهد بود و رسیدگی در جهت رفع مشکل باید هرچه سریع‌تر انجام شود. در شرایطی که دیسک ترمز دچار تاب شده است، احتمالا می‌توان تعمیر دیسک را تا حدودی به تعویق انداخت، اما باید توجه داشته باشید که لرزش‌های مزمن می‌تواند سبب خوردگی سریع‌تر سایر اجزای خودرو و افزایش هزینه‌های تعمیر شود.

به‌طورکلی لرزش فرمان به‌طور مستقیم در کنترل خودرو تأثیرگذار است و می‌تواند خطرات رانندگی را تا حد زیادی افزایش دهد. به‌همین جهت توصیه می‌شود قبل از بروز حوادث و افزایش هزینه‌های تعمیر نسبت به رفع ایراد در سیستم ترمز اقدام کنید و قبل از سفر اجزای مؤثر در ایمنی خودرو را کنترل کنید.