۳۱ اردیبهشت؛ روز ملی اهدای عضو، اهدای زندگی

اختصاصی جارستان_ سرویس فرهنگی: اهدای عضو در بیشتر کشورهای جهان بخصوص در ایران دیده می شود و روز ۳۱ اردیبهشت در ایران را روز اهدای عضو نامگذاری کرده اند. اعضای قابل اهدا از قبیل قلب، ریه ها، کبد، روده ها، لوزالمعده و کلیه ها می باشد.

علاوه بر این اعضا برخی از بافتهای بدن نیز قابل پیوند می باشند. با اهدای قرینه می توان بینایی را به فردی که دچار صدمه شدید به چشم شده بازگرداند. تاندون و عضروف باعث بازسازی اعضای آسیب دیده مربوطه می شود.

پیوند استخوان می تواند مانع قطع عضو در سرطان استخوان شود.دریچه قلب برای کودکان با بیماری مادرزادی دریچه ای و بزرگسالان با دریچه آسیب دیده به کار می رود. پیوند پوست نجاتبخش بیماران با سوختگی شدید می باشد.

پیوند مغز استخوان تنها درمان ممکن در بعضی از سرطان های خون می باشد. برخلاف عضو، بافت می تواند تا ۲۴ و یا حتی ۴۸ ساعت بعد از مرگ فرد اهدا شود و حتی می توان آن را برای مدتهای طولانی ذخیره کرد.

اهدای عضو عملی انسانی و خیرخواهانه است که می‌تواند نجات‌بخش بیمارانی شود که به دلایلی چون ابتلا به بیماری‌های گوناگون یا حوادث غیرمترقبه به اعضا و یا نسوج پیوندی نیاز دارند.۳۱ اردیبهشت ماه در ایران «روز ملی اهدای عضو» نامگذاری شده است و هدف آن آگاهی بخشی در مورد این پدیده است.

تاریخچه پیوند اعضا و نسوج در ایران به سال ۱۳۱۴ باز می‌گردد. در آن سال قرنیه یک بیمار در یکی از بیمارستان‌های تهران پیوند زده شد. پیوند کلیه نخستین بار در سال ۱۳۴۷ در ایران صورت گرفت و پیوند دیگر اعضا و نسوج به تدریج در دهه ۷۰ و ۸۰ میلادی در ایران انجام شد.

اکنون قریب به ۲۵ هزار نفر در ایران نیازمند پیوند عضو هستند اما به دلیل نبودن عضو کافی برای پیوند روزانه ۷-۱۰ نفر از این بیماران به دلیل نرسیدن به موقع اعضای پیوندی جان خود را از دست می‌دهند.

اهدای عضو می‌تواند از فرد زنده سالم، فرد زنده دچار مرگ مغزی و فرد متوفی به بیماران صورت بپذیرد. کلیه و مغز استخوان از جمله اعضایی هستند که می‌توانند از افراد زنده سالم به بیماران پیوند زده شوند. نسوجی مانند قرنیه، دریچه قلب، استخوان و تاندون نیز تا ۴۸ ساعت پس از مرگ فرد قابل پیوند هستند.
اما مهمترین منبع برای پیوند اعضا متعلق به بیماران مرگ مغزی است چرا که تمامی اعضا و نسوج قابل پیوند آنان را می‌توان به راحتی به بیماران نیازمند عضو پیوند زد.

هر بیمار مرگ مغزی می‌تواند با اهدای اعضای خود جان ۸ انسان دیگر را نجات دهد. پیوند عضو امری انسانی است که از سوی مراجع تقلید مسلمانان نیز تایید شده است.

کارت اهدای عضو و رضایت خانواده
براساس آمارهای منتشر شده حدود ۱.۸ میلیون ایرانی دارای کارت اهدای عضو هستند. با این وجود در صورت وقوع مرگ مغزی برای پیوند اعضا اجازه اولیای دم یعنی پدر، مادر و فرزندان لازم است. در فقه ولی دم همان ورثه متوفی یا مقتول هستند به جز زوج یا زوجه او که حق قصاص ندارد.

گرچه کارت اهدای عضو به تنهایی نمی‌تواند ضامن پیوند اعضا از فرد دچار مرگ مغزی به بیماران نیازمند پیوند شود، اما کارت اهدای عضو نشان‌دهنده رضایت و آرزوی قلبی فرد در مورد اهدای اعضای بدن خویش است و همین مساله می‌تواند روند رضایت‌دهی افراد خانواده را آسانتر کند.

همه می‌توانند درامر اهدای عضو پیشقدم شوند و محدودیت سنی باری آن منظور نشده است. دریافت این کارت برای افراد الزام‌آور نیست و در هر زمان که تصمیم فرد تغییر کند، می‌تواند انصراف خود را اعلام نماید. متقاضیان دریافت کارت پیوند عضو می‌توانند با پر کردن اطلاعات خود در سایت واحد فرآوری اعضای پیوندی دانشگاه علوم پزشکی و خدمات درمانی شهید بهشتی ثبت‌نام کنند.