یکم اردیبهشت ماه روز بزرگداشت شیخ اجل ، استاد سخن ابومحمّد مُشرف‌الدین مُصلح بن عبدالله بن مشرّف متخلص به سعدی (۶۰۶ – ۶۹۰ هجری)

نویسنده: علیرضا صبح سحر

اختصاصی- سرویس ادبی جارستان: مرکز سعدی‌شناسی ایران از سال ۱۳۸۱ روز اول اردیبهشت ماه را روز سعدی اعلام نمود و در اول اردیبهشت ۱۳۸۹ و در اجلاس شاعران جهان در شیراز، نخستین روز اردیبهشت ماه از سوی نهادهای فرهنگی داخلی و خارجی به عنوان روز سعدی نامگذاری شد.
سعدی تأثیر انکارناپذیری بر زبان فارسی گذاشته‌است؛ به‌طوری‌که شباهت قابل توجهی بین فارسی امروزی و زبان سعدی وجود دارد.

آثار او مدت‌ها در مدرسه‌ها و مکتب‌خانه‌ها به‌عنوان منبع آموزش زبان و ادبیات فارسی تدریس می‌شده و بسیاری از ضرب‌المثل‌های رایج در زبان فارسی از آثار وی اقتباس شده‌است.

او بر خلاف بسیاری از نویسندگان معاصر یا پیش از خود، ساده‌نویسی و ایجاز را در پیش گرفت و توانست — حتی در زمان حیاتش — شهرت زیادی به دست آورد.

آثار سعدی اصطلاحاً سهل ممتنع است و در آن‌ها نکته‌سنجی و طنز آشکار یا پنهان ملاحظه می‌شود.

تاریخ ولادت سعدی بـه قرینه ی سخن او در گلستان درحدود سال ۶۰۶ هجری اسـت.
در رأس آثار منظوم سعدی شیرازی یکی از شاهکارهای بلا منازع شعر پارسی قرار دارد کـه در نسخ کهن، کلیات “سعدی نامه” نامیده شده و بعد ها بـه “بوستان” شهرت یافته اسـت. این منظومه در اخلاق و تربیت و وعظ و تحقیق اسـت در ده باب: ۱- عدل ۲- احسان ۳- عشق  4- تواضع  5- رضا  6- ذکر ۷- تربیت  8- شکر ۹- توبه ۱۰- مناجاتتاریخ اتمام منظومه گلستان را سعدی بدینگونه آورده اسـت:
 
بـه روز همایون و سال سعید
بـه تاریخ فرخ میان دو عید
ز ششصد فزون بودو پنجاه و پنج
کـه پر دُر شد این نامبردار گنج
 
و بدین تقدیر کتاب درسال ۶۵۵ هجری بـه پایان رسید اما تاریخ شروع آن معلوم نیست و تنها از فحوای سخن گوینده در آغاز منظومه معلوم می‌شود کـه ان را پیش از بازگشت، بـه پارسی سرود.
آثار دیگر سعدی قصائد عربی اسـت کـه حدود هفتصد بیت مشتمل بر معنای غنائی و مدح و نصیحت اسـت و قصائد پارسی او کـه در موعظه و نصیحت و توحید و مدح پادشاهان و رجال دوره ی او می باشد.
 سعدی در خانقاهی کـه اکنون آرامگاه اوست؛ زندگی میکرد ودر همانجا نیز درگذشت. خانۀ ابدی سعدی در ۴ کیلومتری شمال شرقی شیراز، در دامنه کوه فهندژ، در انتهای خیابان بوستان ودر کنار باغ دلگشا اسـت.
درسال ۹۹۸ بـه حکم یعقوب ذوالقدر، حکمران فارس، خانقاه شیخ ویران گردید و اثری از ان باقی نماند. تا این‌که درسال ۱۱۸۷ ه.ق. بـه دستور کریم خان زند، عمارتی ملوکانه از گچ و آجر بر فراز مزار سعدی بنا شد.