با سوء‌مدیریت تولید داروی تحت لیسانس را نابود کردیم/بیماران سرطانی در‌به‌در به دنبال برند اصلی دارویشان در ناصر خسرو

جارستان: اصولا تولید تحت لیسانس امکانی است برای کشورهای در حال توسعه، که دسترسی به داروهای وارداتی را که بیماران زیادی تحت درمان با آنها هستند تسهیل می‌کند و قیمتشان را متعادل‌تر می‌کند. از نمونه های موفق آن تولید داروی سلسپت تحت لیسانس Roche بود که سال‌ها داروی ‌بیماران پیوندی را تامین کرد. اما همان را هم با سؤمدیریت نابود کردیم. اگر کمپانی Roche سوییس را با مدیریت سلیقه‌ای از میدان خارج نمی‌کردیم، آن‌ها داروی زلودا را هم در ایران تولید تحت لیسانس می‌کردند و این روزها بیماران سرطانی در‌به‌در به دنبال برند اصلی در ناصر خسرو نبودند.

به گزارش سلامت نیوز، دکتر محمود نجفی ، رییس فدراسیون سلامت اتاق بازرگانی ایران که اخیرا در سخنانی الحاق ایران به WTO را در درازمدت به نفع نظام دارویی دانسته بود درباره پروژه‌های تولید تحت‌ لیسانس در ایران گفت:

۱- پروژه‌های تولید تحت لیسانس می‌توانست نتایج خیلی بهتری برای نظام دارویی داشته باشد، اما عمده دلایل ناکامی ما به سومدیریت خودمان برمی‌گردد. نگاه کنید به تغییرات سلیقه‌ای چند سال گذشته در برخورد با این موضوع توسط سازمان دارو و غذا. حتی آیین‌نامه‌های مصوب خودمان را هم رعایت نکردیم. در چنین شرایطی کدام شرکت خارجی می‌تواند برنامه‌ریزی کند؟ همین‌ها هم که ماندند و کاری کردند، به دلیل اصرار و پیگیری شرکای ایرانی‌شان در بخش خصوصی بود که از جیب خودشان سرمایه‌گذاری کرده بودند.

۲- در مورد انتقال تکنولوژی، دوستان بفرمایند منظورشان از تکنولوژی چیست؟ هیچ شرکتی در هیچ کجای دنیا IP یا مالکیت معنوی خود را در اختیار دیگری نمی‌گذارد، چه برسد به ایران که اصولا نه تنها مالکیت معنوی شرکت‌های دارویی خارجی را به رسمیت نمی‌شناسد، بلکه تشویق به کپی‌کاری هم می‌کند.
در هیچ قرار داد تحت لیسانسی هم وعده انتقال دانش فنی اختصاصی و تحت پتنت داده نشده. پس بهتر است به این بهانه‌ها این پدیده را زیر سوال نبریم.

۳- اگر دنبال دانش فنی خاصی هستیم یا باید آن را بخریم ( اگر فروشنده‌ای باشد) یا این که دانشگاه‌های ما آن دانش فنی را ایجاد کنند. متاسفانه دانشگاه‌های ما در این زمینه ناکام بوده‌اند و آن‌هایی که در سال‌های گذشته در این ناکامی دست داشتند تقصیر را به گردن شرکت‌های خارجی می‌اندازند!

۴- اصولا تولید تحت لیسانس امکانی است برای کشورهای در حال توسعه، که دسترسی به داروهای وارداتی را که بیماران زیادی تحت درمان با آنها هستند تسهیل می‌کند و قیمتشان را متعادل‌تر می‌کند. از نمونه های موفق آن تولید داروی سلسپت تحت لیسانس Roche بود که سال‌ها داروی ‌بیماران پیوندی را تامین کرد. اما همان را هم با سؤمدیریت نابود کردیم. اگر کمپانی Roche سوییس را با مدیریت سلیقه‌ای از میدان خارج نمی‌کردیم، آن‌ها داروی زلودا را هم در ایران تولید تحت لیسانس می‌کردند و این روزها بیماران سرطانی در‌به‌در به دنبال برند اصلی در ناصر خسرو نبودند.

۵- از مزایای دیگر این قراردادها، الزامات سخت‌گیرانه لایسنسور برای رعایت اصول GMP در سطح بین‌المللی بود. به جرات می‌توان گفت که مهمترین راه ورود فرهنگ درست کار کردن و GMP در طی سال‌های گذشته از طریق لایسنسورها بوده. نگاهی بیاندازید به GMP و سطح کیفی تولید در شرکت‌هایی که تحت لیسانس تولید می‌کنند و آن را مقایسه کنید با دیگر شرکت‌ها.

۶- نکته آخر اینکه متاسفانه اقتصاد مقاومتی بهانه‌ای شده برای اعمال سلیقه و شیفت منافع به گروهی خاص. در اقتصاد مقاومتی واقعی، دارو باید آخرین بخشی باشد که واردات یا تولید آن به دلیل صرفه‌جویی ارزی قطع شود. ببینید آیا تولید تحت لیسانس محصولات لوکس و مضر مانند نوشیدنی‌های برند، سیگار ، قهوه ، شکلات و …… هم متوقف شدند؟ ایا واردات موز و اناناس و …. کمتر شده یا ما فقط با قطع تامین داروهای وارداتی، بیماران را گرفتار بازار سیاه کردیم؟

اگر واقعا موضوع صرفه‌جویی ارزی است، هم اکنون که دو سال از تحریم‌های ظالمانه می‌گذرد باید سال به سال کل مصرف ارز دارو کاهش پیدا می‌کرد. متاسفانه آمار این را نشان نمی‌دهد. آمار حاکی از آن است که مصرف ارز تنها از بخشی به بخش دیگر منتقل شده و بخش ذینفع اتفاقا همان است که داعیه اقتصاد مقاومتی دارد./سلامت نیوز