استراتژی انتخاباتی اصلاح‌طلبان؛ تغییر موضع از شرکت بی قید و شرط به حضور مشروط

صادق زیباکلام گفت:«آقای خاتمی نیز مشکلات مربوط به دعوت مردم برای رای دادن به لیستی که اکثریت آن‌ها را حتی اصلاح‌طلبان نیز نمی‌شناختند و صرف این که تنها از سد شورای نگهبان گذشتند را درک کرده و این تغییر موضع را نیز باید در همین راستا ارزبابی و تحلیل کرد، با توجه به این موضوع به نظر می‌رسد استراتژی نهایی اصلاح‌طلبان برای حضور در انتخابات، شرکت مشروط خواهد بود.»

جارستان_ به نظر می‌رسد که بالاخره اصلاح‌طلبان تصمیم خود را در رابطه با استراتژی حضور در انتخابات مجلس گرفته‌اند و به صورت مشروط در اسفندماه حضور پیدا خواهند کرد، این موضوع را سید محمدخاتمی رئیس جمهور دوران اصلاحات اعلام کرد، اما برای عملی کردن این موضوع، دو مشکل عمده پیش روی اصلاح‌طلبان قرار دارد.
اولین مشکل این است که باید دید تا چه میزان نامزد‌های شناخته شده و شناسنامه دار اصلاح‌طلب می‌توانند از سد تائید صلاحیت شورای نگهبان عبور کنند، تا بعد از آن این افراد در لیست‌های اصلاح‌طلبان قرار بگیرند، از طرفی حضور مشروط اصلاح‌طلبان به معنای شرط گذاشتن نیست بلکه به معنای آن است که اصلاح‌طلبان از نامزد‌هایی حمایت خواهند کرد که اولا در عمل اصلاح‌طلب بوده و در ثانی بتوانند تائید صلاحت خود را اخذ کنند.
دومین مشکل نیز که شاید مهم‌تر از معضل اول است، عدم رغبت بدنه اجتماعی اصلاح‌طلبان برای شرکت در انتخابات است، حال باید دید سران اصلاحات دراین باره چه برنامه‌ای برای آوردن طرفداران خود به پای صندوق‌های رای خواهند داشت.  محمدرضا تاجیک می گوید اصلاح طلبان برای حضور در انتخابات مجلس با یک چهارراهی مواجه هستند
چهار گزینه پیش روی اصلاح‌طلبان
این درحالی است که محمدرضا تاجیک از تئورسین‌های جریان اصلاحات در رابطه با گزینه‌های اصلاح‌طلبان برای شرکت یا عدم شرکت در انتخابات مجلس در گفتگو با روزنامه شرق می‌گوید: «فرض من این است که اصلاح‌طلبان واقعا موجود در تقاطع دو چهارراه ایستاده‌اند؛ چهارراه بیرونی و درونی. چهارراه بیرونی معطوف به انتخابات است که نمی‌دانند کدام راه را بروند. می‌توانند با عبور رادیکال از کلیت انتخابات عطایش را به لقایش ببخشند، با هر اسمی که ممکن است روی آن گذاشته شود؛ عدم مشارکت، تحریم یا مبارزه منفی و… هر آنچه متصور است.»
وی افزود: «چنین‌حرکت‌استراتژیک‌ و رادیکالی، بازخورد‌های بسیار جدی‌ای را برای جریان اصلاح‌طلبی رقم می‌زند و می‌تواندآن را به دنیای دیگری با مناسبات دیگر پرتاب کند. قبلا هم گفته‌ام اصلاح‌طلبان، اما برای چنین پرتابی مهیا نیستند و سوخت لازم را ندارند. آن‌ها نمی‌توانند اپوزیسیون رادیکال شناخته شوند و بخواهند با شیوه‌های غیرمتعارف (غیرمدنی و غیرقانونی) حرکت‌های بعدی‌شان را ساماندهی کنند؛ و اگر چنین تهدیدی کرده باشند (که نکرده‌اند) برایشان هزینه خواهد داشت.»
به گفته تاجیک، «راه دیگر به تعبیر «آگامبن» راه حذف ادغامی است. ادغام حذفی یا حذف ادغامی یعنی اینکه بدون هیچ پیش‌شرطی بگویند ما تمام‌قد در انتخابات هستیم و توقف رادیکال به جای عبور رادیکال داشته باشند، یعنی خودکشی سیاسی که بدون هیچ فاصله نقادانه با قدرت سیاسی مرسوم و بی هیچ پیش‌شرطی وارد بازی قدرت شوند و همه قواعد این بازی را پذیرفته باشند.»
این فعال سیاسی اصلاح‌طلب ادامه داد: «سومین راه این چهارراه، مشارکت مشروط است؛ اینکه بگوییم اگر حاکمیت شرط‌شان را بپذیرد، در انتخابات شرکت می‌کنیم. اما اگر حاکمیت به این شروط تن در ندهد در درون خود واجد دو مشکل اساسی خواهد شد؛ نخست اینکه دوباره به فکر گزینه اول که تحریم است بیفتند که به نظرم امکانش نیست،یا با وجود اینکه حاکمیت شروط‌شان را نپذیرفته باز هم شرکت کنند که باید هزینه بیشتری بپردازند.پیش‌بینی من این است که جریان اصلی اصلاح‌طلبی حتی اگر شروطش محقق نشود، باز هم در انتخابات شرکت خواهد کرد. بنابراین هرگونه عبور از فضای اصلاح‌طلبی در جریان اصلاح‌طلبی شقاق ایجاد می‌کند.»
تاجیک ادامه داد: «چهارمین راه در مسیر اصلاح‌طلبی حضورشان در پشت هر دو چراغ سبز و قرمز این چهارراه است بدون اینکه از خود اراده‌ای برای عبور بروز دهند. به بیانی حضور غایب یا یک نوع غایب حاضر باشند به این معنا که نه تحریم و نه عبور رادیکال. معتقدم اصلاحات این بار برای شکست‌خوردن شرکت کند. چراکه به تعطیلات تاریخی نیاز دارد.»  صادق زیباکلام معتقد است اصلاح طلبان با دو مشکل عمده برای حضور در انتخابات روبرو خواهند بود
تغییر موضع اصلاح‌طلبان از شرکت بی قید و شرط به حضور مشروط
صادق زیباکلام استاد علوم سیاسی دانشگاه تهران با بیان اینکه اصلاح‌طلبان با توجه به دعوت مردم به شرکت در انتخابات و رای به حسن روحانی و لیست امید در سال‌های ۹۴ و ۹۶ و عدم پاسخگویی در رابطه با عملکرد این انتخاب‌ها با مشکلات زیادی روبرو هستند، اظهار داشت: «در حال حاضر نیز موضع آن‌ها برای حضور و شرکت در انتخابات تغییر پیدا کرده است، در همین راستا، در حالیکه طی چندین ماه گذشته آقای خاتمی به عنوان رهبر جریان اصلاحات به حضور بی قید و شرط بر انتخابات تاکید می‌کرد، اما طی هفته‌های اخیر موضع وی در این رابطه تغییر پیدا کرده است.»
وی افزود: «آقای خاتمی نیز مشکلات مربوط به دعوت مردم برای رای دادن به لیستی که اکثریت آن‌ها را حتی اصلاح‌طلبان نیز نمی‌شناختند و صرف این که تنها از سد شورای نگهبان گذشتند را درک کرده و این تغییر موضع را نیز باید در همین راستا ارزبابی و تحلیل کرد، با توجه به این موضوع به نظر می‌رسد استراتژی نهایی اصلاح‌طلبان برای حضور در انتخابات، شرکت مشروط خواهد بود.»
حضور مشروط به چه معناست؟
این تحلیل‌گر مسائل سیاسی اضافه کرد: «اما این حضور مشروط به آن معنا نیست که اصلاح‌طلبان شرطی را برای شرکت در انتخابات مطرح کرده باشند، بلکه به این معنا است، تنها در شهر‌هایی از نامزدی حمایت خواهند کرد، که آن نامزد اصلاح‌طلب باشد و آزمون خود را در این رابطه طی سال‌های گذشته پس داده باشد.»
زیباکلام با اشاره به اینکه عملکرد ضعیف و غیر قابل دفاع فراکسیون امید درس‌های بسیاری برای اصلاح‌طلبان به دنبال داشت، ادامه داد: «اصلاح‌طلبان دریافتند که برای نامزد‌هایی باید هزینه پرداخت کنند که در عمل و به واقع اصلاح‌طلب باشند و بتوانند در مجلس نیز از منافع و آرمان‌های جبهه اصلاحات و بدنه اجتماعی خود دفاع کنند، نه اینکه تنها در مجلس حضور داشته باشند و در چهار سال نمایندگی خود هیچ‌گونه کنش سیاسی از خود بروز ندهند.»
این فعال سیاسی بیان داشت: «با توجه به این مسائل، آقای خاتمی تصمیم گرفت که این حضور مشروط را مطرح کرد و حداقل برای کسانی تبلیغ کند که در واقعیت نیز اصلاح‌طلب باشند، نه این در لباس اصلاحات و با رای بدنه اجتماعی این جریان به مجلس بروند، اما درعمل هیچ کاری نکنند و اکثر کسانیکه که به آن‌ها رای داده‌اند را از کرده خود پشیمان کنند.»
مهم‌ترین اقدامی که باید اصلاح‌طلبان انجام دهند؟
این استاد دانشگاه با تاکید بر اینکه مقدم بر تعیین استراتژی از سوی اصلاح‌طلبان برای شرکت در انتخابات، راضی کردن بدنه اجتماعی به رای دادن است، گفت: «اول اصلاح‌طلبان باید بدنه اجتماعی وهواداران خود را که از عملکرد دولت بخصوص از سال ۹۶ به بعد و همچنین فراکسیون امید بسیار سرخورده هستند را برای شرکت در انتخابات اقناع کنند، انجام این کار نیز مستلزم پاسخگویی است.»
زیباکلام ادامه داد: «آن‌ها باید پاسخ دهند، نمایندگان لیست امید زمانی که وارد مجلس شدند، چه کاری را در جهت تامین منافع مردم بخصوص رای دهندگان خود انجام دادند، در چه موضوعات و مسائلی قبل و بعد از ورود فراکسیون امید به مجلس تغییراتی به وجود آمد و آن‌ها چه تاثیراتی بر روی زندگی و معیشت مردم گذاشت.»
وی افزود: «البته پاسخ روشن است که هیچ تغییری صورت نگرفت، این در حالیست که از سال ۹۴ به بعد هیچکدام از آقایان اصلاح‌طلب به مسئولیت سیاسی خود عمل نکردند، چرا که بنده وسایر اصلاح‌طلبان مردمی که برای شرکت در انتخابات مردد بودند، را به پای صندوق کشاندیم، اما دربرابر این دعوت خود هیچ‌گونه مسئولیتی را قبول نکردیم.»
این تحلیل‌گرمسائل سیاسی بابیان اینکه با ادامه وضعیت فعلی اکثریت بدنه اجتماعی اصلاح‌طلبان درانتخابات شرکت‌ نمی‌کنند، گفت: «درچنین شرایطی حتی اگر آقای خاتمی دوباره مردم را به شرکت در انتخابات دعوت کند و به اصطلاح دوباره «تکرار کند» با توجه به مسیری که تا به حال در چهار سال گذشته طی شده، بسیاری از طرفداران اصلاحات در انتخابات شرکت نخواهند کرد.»
زیباکلام با اذعان به اینکه اصلاح‌طلبان به هیچ عنوان به مسئولیت اجتماعی خود در قبال بدنه اجتماعی وفادار نبودند، اظهار داشت: «آن‌ها باید واقعیت‌هایی که وجود دارد را به مردم بگویند، نه اینکه از زیر بار مسئولیت شانه خالی کنند، زیرا که این کار نتیجه‌ای جز از بین رفتن تاثیرگذاری اصلاح‌طلبان در بین مردم نخواهد داشت، کما اینکه با وضعیت فعلی آثار این موضوع در میزان مشارکت در انتخابات مجلس و میزان رای آوری نامزد‌های اصلاخ‌طلب به خوبی نمایان خواهد شد.» /تیک