چرا آمریکا معافیت همکاری هسته‌ای غیرنظامی با ایران را تمدید کرد؟

جارستان :پروژه‌هایی که شامل تمدید معافیت شده‌اند شامل فعالیت اصلاح راکتور آب سنگین اراک و تبدیل کاربری مرکز غنی‌سازی اورانیوم فردو و همچنین مبادله سوخت در تاسیسات راکتور هسته‌ای بوشهر و راکتور تحقیقاتی تهران هستند.

دولت ترامپ پس از جدل سیاسی داخلی در درون حلقه مشاوران و تصمیم‌گیرندگان اطراف خود، این هفته اعلام کرد که بار دیگر معافیت در مورد پنج تحریم مختلف در رابطه با برنامه هسته‌ای ایران را تمدید می‌کند و بدین ترتیب یکی از اصلی و کلیدی‌ترین بخش‌های توافق هسته‌ای با ایران مرتبط با دوران اوباما را حفظ خواهد کرد.

روزنامه “واشنگتن پست” در گزارشی می‌نویسد که این نظر ترامپ باعث ناراحتی چهره‌های تندرو ضد ایران در واشنگتن شده و در مقابل مورد استقبال از سوی روسیه، چین، متحدان اروپایی امریکا و رهبران ایران قرار گرفته است.

“واشنگتن پست” در ادامه می‌نویسد: “این مسئله نشانگر شدت تنش موجود در درون دولت ترامپ در مورد چگونگی اجرای سیاست “فشار حداکثری” مدنظر ترامپ در قبال ایران است. یک مقام آگاه امریکایی می‌گوید که در جلسه هفته گذشته ترامپ با حضور وزیرخزانه داری، او معتقد بوده است که امریکا باید معافیت تحریمی درباره بخش‌های غیرنظامی برنامه هسته‌ای ایران را تمدید کند. به گفته شش مقام مطلع، وزیر خزانه‌داری امریکا نظرش در آن نشست بر نظر “مایک پمپئو” وزیر امور خارجه امریکا و “جان بولتون” مشاور امنیت ملی رییس جمهوری غلبه کرد. در نهایت، پمپئو مجبور به حمایت از این تصمیم شد. منابع آگاه می‌گویند که وزیر خزانه‌داری امریکا استدلال کرده که باید منتظر زمان ماند تا تاثیر تحریم‌ها بر ایران را بتوان ارزیابی کرد و نیازی به تحریم فوری شرکت‌های چینی و اروپایی که در پروژه‌های داخل ایران مشارکت دارند وجود ندارد. البته یک مقام ارشد دولت ترامپ به “واشنگتن پست” می‌گوید که کماکان هدف نهایی دولت ترامپ لغو معافیت‌های تحریمی در قبال شرکت‌ها و دولت‌های خارجی است. او گفته است که به دلیل نگرانی وزارت خزانه‌داری امریکا، دولت ترامپ با تمدید معافیت تحریمی موافقت کرده است”.

پروژه‌هایی که شامل تمدید معافیت شده‌اند شامل فعالیت اصلاح راکتور آب سنگین اراک و تبدیل کاربری مرکز غنی‌سازی اورانیوم فردو و همچنین مبادله سوخت در تاسیسات راکتور هسته‌ای بوشهر و راکتور تحقیقاتی تهران هستند.

آفتاب‌‌نیوز : ترامپ در حالی با تمدید معافیت در قبال بخش غیرنظامی برنامه هسته‌ای ایران موافقت کرده است که وی اوایل این ماه در توئیتی نسبت به افزایش سطح غنی‌سازی اورانیوم توسط ایران هشدار داد و در توئیتی نوشت که تحریم‌ها علیه ایران به زودی افزایش خواهند یافت. با این حال، برخی از مقام‌های فعال در حوزه خلع تسلیحات در دولت ترامپ معتقدند که پروژه‌های همکاری غیرنظامی با برنامه هسته‌ای ایران به امریکا و جامعه بین‌المللی اجازه نظارت بر برنامه اتمی ایران را می‌دهد. “مارک دوبوویتز” مدیر اجرایی بنیاد “دفاع از دموکراسی‌ها” می‌گوید: “همواره در درون دولت میان افرادی که خواستار حفظ عناصری از برجام به عنوان چارچوبی برای مذاکره هستند و آن‌هایی که معتقدند برجام تنها مسیر ایران برای دستیابی به بمب اتمی را تسهیل می‌کند اختلاف نظر وجود داشته است. با این حال، از دید او تغییری در سیاست فشار حداکثری دولت امریکا علیه ایران ایجاد نشده است”.

“واشنگتن پست” اشاره می‌کند که در تاریخ ۱۷ جولای نیز پنجاه قانونگذار امریکایی در نامه‌ای به ترامپ از او خواسته بودند که او یک بار برای همیشه تمام معافیت‌های تحریمی وضع شده در قبال ایران را لغو کند.

این روزنامه می‌افزاید: “البته بستگی دارد که “کارآمدی” سیاست را چگونه تعبیر کرده و چه تفسیری از آن داشته باشیم. برای مثال، هدف “تام کاتن” سناتور امریکایی از پایان دادن به معافیت‌های تحریمی و پیگیری سیاست فشار حداکثری علیه ایران وادار کردن ایران به دست کشیدن از تمام فعالیت‌های هسته‌ای و اقدامات منطقه‌ای است. برای پمپئو هدف متقاعد کردن ایران به پذیرش ۱۲ شرط ذکر شده از سوی او با هدف به زعم امریکا “عادی”‌شدن دولت ایران است. برای ترامپ هدف از کارزار فشار حداکثری آن است که ایران وادار به بازگشت به میز مذاکره به منظور حصول توافقی بهتر از توافق حاصل شده در دوران اوباما شود”.

“داریل کیمبال” رییس انجمن کنترل تسلیحات می‌گوید که از زمان آغاز سیاست فشار حداکثری ترامپ، دولت او به نتیجه دلخواه نرسیده است. او می‌افزاید: “این به نفع منافع امنیتی و بین‌المللی امریکا است که معافیت‌های تحریمی در قبال ایران تمدید شوند و اجازه داده شود تا برنامه هسته ای ایران صلح آمیز باقی بماند”.

این روزنامه در بخش پایانی گزارش خود می‌نویسد: “برخی از مقام‌های امریکایی بر این باورند که تمدید معافیت تحریمی در قبال ایران، خللی در کارزار فشار حداکثری ایجاد نمی‌کند چرا که کماکان فشار بر اقتصاد ایران ادامه پیدا می‌کند. با این حال، برخی از قانونگذاران و دیپلمات‌های امریکایی‌های این پرسش را مطرح می کنند که آیا شخص ترامپ واقعا به اتخاذ سیاستی تهاجمی، یکجانبه‌گرایانه و متفاوت از سیاست اوباما در قبال ایران آن‌گونه که شعار می‌دهد باور دارد یا خیر. اقدامات اخیر ترامپ در مورد تمدید معافیت تحریمی به آنان نشان می‌دهد که ترامپ در این زمینه چندان جدیت ندارد. یک مقام ناشناس امریکایی می‌گوید: “تصمیم اخیر ترامپ تایید ضمنی این موضوع از سوی دولت او است که ایران حق دارد برنامه غنی‌سازی هسته‌ای داشته باشد.”