عباس عبدی، تحلیلگر مسائل سیاسی و اجتماعی: اصلاح‌طلبان صادقانه درباره نظارت استصوابی صحبت کنند/ نمی‌توانیم انتخابات ۹۸ را براساس جناح‌بندی‌های قبلی و کلیشه‌ای دسته‌بندی کنیم

عباس عبدی، تحلیلگر مسائل سیاسی و اجتماعی درباره انتقادهایی که از طرف بدنه اجتماعی جریان اصلاحات نسبت به مشارکت اصلاح‌طلبان در انتخابات پیش‌رو وجود دارد، بیان کرد: اگر صادق هستند باید بگویند، توان ما با وجود این حد از حذف استصوابی نیروها در حد همین نیروهایی است که وجود دارد و چون شما این را از ما نمی‌پذیرید ما با این حداقل صلاحیت‌ها نمی‌توانیم نامزدی معرفی کنیم.

بخشی از گفت‌وگوی عباس عبدی را در زیر بخوانید:

امسال، سال انتخابات است و جریان‌های سیاسی از هم‌اکنون خود را برای انتخابات مجلس یازدهم آماده می‌کنند؛ پیش‌بینی شما از آرایش سیاسی کشور در آستانه انتخابات با توجه به بحثی که در خصوص چرخش سیاسی سیاسیون داشتیم، چیست؟!

به دلیل مسائلی که در گذشته به وجود آمده است و مسائلی که امسال‌ هم در ادامه آن ممکن است شاهد باشیم، نمی‌توانیم انتخابات ۹۸ را بر اساس جناح‌بندی‌های قبلی و کلیشه‌ای دسته‌بندی کنیم. دلیل این حرف هم آن است که بسیاری از نیروهای سیاسی و اجتماعی از بدنه این دو جناح بیرون رفته‌اند و نیروهای رسمی موجود هم توانایی جذب آنها را ندارند بنابراین باید منتظر یک تغییر اساسی در جناح‌بندی‌ها باشیم.

با توجه به آنکه در یکی، دو سال اخیر شاهد نوعی نارضایتی عمومی از اصلاح‌طلبان بوده‌ایم و بعضا بحث تضعیف پایگاه اجتماعی و تحدید سبد رای این جریان سیاسی نیز مطرح شده، آیا در این انتخابات همچنان شاهد گرایش به شعارهای اصلاح‌طلبانه خواهیم بود؟

مشکلی که اصلاح‌طلبان دارند بیش از آنکه متوجه ایده‌ها و خط مشی‌شان باشد ناشی از تحلیل‌شان از شرایط موجود و اقدامات عملی آنها بوده است. بنابراین من گمان نمی‌کنم، اصلاح‌طلبی به معنای دقیق کلمه و به صورت مفهوم کلی دچار خدشه جدی شده باشد؛ بیشتر شاید اصلاح‌طلبان باشند که با این سوال مواجه شدند که چرا موفقیتی به دست نیاورده‌اند. بنابراین تصور می‌کنم، گرایش به شعارهای اصلاح‌طلبانه که امروز وجود دارد ممکن است در آینده تقویت هم بشود و حتی رادیکال‌ترین نیروها هم تلاش کرده‌اند خود را با این موضوع تطبیق بدهند اما این بدان معنا نیست که اصلاح‌طلبان متولی و همه‌کاره این شعارها هستند بلکه دیگران هم می‌توانند آنها را انتخاب کنند و جلو بروند.

به نظر می‌رسد بخش قابل ‌توجهی از مطالبات رای‌دهندگان به «لیست امید» تامین نشده و بعضا شاهد انتقاد افکارعمومی به اصلاح‌طلبان به ‌خاطر اتخاذ رویکردی توام با نوعی محافظه‌کاری بودیم. در صورت صحت این ادعا که اصلاح‌طلبان در سال‌های اخیر کمی محافظه‌کارتر شده‌اند، آیا باید منتظر نوعی چرخش تازه در این جریان سیاسی باشیم؟ آیا فکر می‌کنید غیراصلاح‌طلبان کماکان تمایل به همراهی انتخاباتی با اصلاح‌طلبان خواهند داشت؟! وضعیت اصولگرایان را نسبت به این تحولات احتمالی چطور ارزیابی می‌کنید؟!

نیروهایی که دورتر از اصلاح‌طلبان به حکومت هستند به نظر من در شرایط کنونی پشت ‌سر اصلاح‌طلب‌ها قرار نمی‌گیرند و همین امر اصلاح‌طلبان را مجبور می‌کند با وضعیت فعلی در وارد شدن به انتخابات احتیاط کنند. یعنی خیلی اختیاری ندارند که به شکل گذشته‌ وارد انتخابات شوند. به نظرم در میدان انتخابات باید تغییرات بنیادی صورت بگیرد. درباره ایراداتی که به اصلاح‌طلبان وارد می‌شود نیز باید گفت، اصلاح‌طلب‌ها این ایرادات را از جانب نظارت استصوابی و حذف نیروها می‌دانند که از دو حالت خارج نیست یا در توجیه این عملکرد خود صادق هستند یا نیستند. اگر صادق نیستند که بحثی نیست؛ به هر صورت توجیهی آورده‌اند و طبیعتا کسی هم آن را نمی‌پذیرد. اما اگر صادق هستند باید بگویند، توان ما با وجود این حد از حذف استصوابی نیروها در حد همین نیروهایی است که وجود دارد و چون شما این را از ما نمی‌پذیرید ما با این حداقل صلاحیت‌ها نمی‌توانیم نامزدی معرفی کنیم. این تنها راهی است که صداقت آنها را نشان می‌دهد و من فکر می‌کنم اگر این خط مشی را پیش بگیرند- که معتقدم به اجبار پیش خواهند گرفت چون چاره‌ای جز آن ندارند- معتقدم شاهد تغییراتی در فضای انتخابات خواهیم بود که در آن زمان شرایط انتخابات به کلی تغییر می‌کند.

با توجه به افزایش نارضایتی‌های عمومی و کم‌اعتمادی مردم نسبت به هر دو جناح، آیا ممکن است در انتخابات پیش‌ رو شاهد چرخش‌های متفاوت از گذشته باشیم؟ اینکه افراد و جریان‌های سیاسی جدید وارد رقابت انتخاباتی شده و گفتمانی جدید ارایه دهند را تا چه اندازه محتمل می‌دانید؟

حضور نیروهای جدید و حرف‌های جدید کمی بعید است نه به این دلیل که حرف جدید و افراد جدید وجود ندارد بلکه به این دلیل که این نیروها و حرف‌ها از امروز باید خود را نشان بدهند یا نشان داده باشند. در مدت کوتاه بعید است چنین اتفاقی در ایران رخ بدهد مگر آنکه تغییرات بنیادی و اساسی در عرصه سیاسی ایران رخ بدهد که آن زمان قضایا متفاوت خواهد بود اما با فرض موجود چنین اتفاقی رخ نخواهد داد اما هر چیزی در ایران ممکن است و من این را به هیچ ‌وجه رد نمی‌کنم.

منبع: روزنامه اعتماد