نشست تخصصی سبک زندگی گیلانیان

نشست علمی سبک زندگی گیلانیان با رویکرد واکاوی سبک زندگی گیلانیان صبح روز سه شنبه ۱۴ آذر ماه به همت پژوهشکده گیلان شناسی دانشگاه گیلان در تالار اجتماعات این مجموعه برگزار شد.
در ابتدا دکتر سید هاشم موسوی، رئیس پژوهشکده گیلان شناسی ضمن خیر مقدم به حضار گفت: همه ی ما آدم ها خواستار زندگی فضیلتمند هستیم و اگر جامعه در خدمت انسان های معنوی و جویای فضل باشد، می تواند شادی و امید را در زندگی افراد افزایش دهد.

در ادامه دکتر رضا علیزاده دبیر این نشست علمی ضمن معرفی برنامه به هدف برگزاری این نشست اشاره نمود و از اولین سخنران برنامه دکتر مونا اسالم نژاد عضو هیأت علمی پژوهشکده گیلان شناسی برای سخنرانی دعوت نمود..
اسالم نژاد با اشاره به تحقیق و گردآوری اطلاعات از مدارس دولتی و استعدادهای درخشان، رسیدن به سبک زندگی نخبه پرور را در شناخت و اصلاح آن دانست.
وی نخستین جرقه‌های شروع این تحقیق را در نگاه کنشگران درگیر در مدارس استعدادهای درخشان دانست و گفت: ضمن گفتگو با والدین دانش آموزان مدارس استعداد درخشان، آنان تنها تفاوت خود را با دیگران در میزان صرف تلاش، انرژی و زمان برای فرزندان خود می دانستند.
این پژوهشگر در بررسی مولفه های پیوند سبک زندگی افراد گفت: سبک زندگی نخبه پرور در پیوند سرمایه های فرهنگی و اجتماعی آنان است و هرچه این سرمایه غنی تر باشد، شکل‌گیری این سبک زندگی نیز احتمال بیشتری دارد. افراد با توجه به حجم سرمایه اقتصادی و فرهنگی و با توجه به مطلوبیتی که در رابطه با فرهنگ و اقتصاد دارند دست به انتخاب و گزینش می زند.و این مسئولیت می تواند دررابطه با کسب علم و آگاهی و سطح تحصیلات باشد.

این استاد دانشگاه تصریح کرد که سرمایه گذاری در امر تحصیل چگونه به عنوان استراتژی یک پاره طبقه خاص جهت تحرک اجتماعی مورد استفاده قرار می گیرد و پس از فراگیر شدن یک استراتژی چگونه فرآیند تمایزیابی دوباره فعال شده تا فاصله آنها با طبقات فرودست را حفظ نماید.

وی در ادامه افزود: قشرهای مختلف سبک زندگی متفاوتی دارندو خورده بورژوازی اداری (طبقه متوسط) متمایل به کسب سرمایه فرهنگی بیشتر و سرمایه گذاری در حوزه آموزش و پرورش است.
وی به تشریح تفاوت سطح تحصیل در مدارس دولتی و استعدادهای درخشان پرداخت و اذعان داشت: برای بررسی این موضوع باید تمامی عوامل فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی را مدنظر قرار داد. در این راستا تمام ابعاد انتخابی که در حوزه اجتماعی می‌توان گزینش کرد بررسی و تفاوت معناداری در بین دانش‌آموزان مدارس دولتی و استعداد درخشان مشاهده شد. وجه ممیزه آن ” زمینه مطالعاتی” است..
دانش آموزان مدارس استعدادهای درخشان اطلاعات بیشتری پیرامون محیط زندگی خود داشته، تحلیل در بین این دانش آموزان بیشتر بوده و قادر به صحبت در مورد موضوعات مختلف هستند، اهداف برای آنها واقعیست و بر خلاف دانش آموزان مدارس دولتی از آرزوهای خیالی و امیدواهی مبرا هستند، از دایره واژگان غنی تری برخوردارند که در تعریفشان از مضامین زندگی بارز بود.
اسالم نژاد ادامه داد: این تفاوت را می‌توان در بازتاب شرایط محیط و رفتار والدین دانست. زمانی که از دانش آموزان درباره خانواده سوال می شود در پاسخ ها تفاوت معناداری به چشم می‌خورد. دانش‌آموزان استعدادهای درخشان در تعریف خود از والدینشان تلاش برای کسب علم و مطالعه و دانش آموزان مدارس دولتی خستگی، مهربانی و سخت کوشی را ویژگی های والدین خود برشمردند.

او در پایان به چند فاکتور از سبک زندگی نخبه پرور اشاره نمود و مهمترین آنها را گفتگوی هدفمند و نه پرت ،آماده سازی بلند مدت در درون خانواده و نه رها شدن در اجتماع و فضای مطالعاتی مناسب خواند.

در ادامه این نشست دکتر حسن چاوشیان عضو هیأت علمی گروه علوم اجتماعی دانشگاه گیلان به سخنرانی پرداخت و گفت: تعریف سبک زندگی در نظریه اجتماعی مخدوش شده است; ما در ایران شاهد روش زندگی هستیم و نه سبک زندگی.
وی در توضیخ تفاوت میان سبک زندگی و روش زندگی گفت: سبک زندگی بحثی پست مدرن است و راهکار ثابت برای پیروی نیست. اما روش زندگی به مجموعه الگوهای ثابت و مرسوم اطلاق می‌شود که برگرفته از فرهنگ عمومی و سنت است.

وی ضمن اشاره به زلزله اخیر کرمانشاه و اقدامات انجام شده در این خصوص افزود: فعالیت‌های ما به گونه ای است که گویی هیچ تصوری از آینده نداریم. اگر به پروژه های عمرانی نیمه کاره رجوع کنیم به بیهودگی آنها پی خواهیم بود و این به دلیل جایگاه عظیمی است که طرز تفکر “دهاتی” یا “روستایی” و این نگرش در فرهنگ عمومی ما اشغال نموده است ؛ نگرشی که به زمان حال گرایش دارد و آینده در آن جایگاهی ندارد.
این جامعه شناس ضمن اشاره به تشریفاتی بودن برنامه های بلند مدت و چندساله افزود: ما شاهد این موضوع هستیم که افراد باهوش هم از دیدگاه روستایی برخوردار هستند و این موضوع شخصی نیست بلکه نوعی فرهنگ است .
او ضمن تشریح ویژگی های فرهنگ دهاتی گفت: وابستگی به طبیعت، زیست در شرایط اضطرار، اعتقاد به نیروی خارجی فراتر از اختیار و جادو/خرافه از ویژگی های این نوع زندگی است،درحالیکه طبقات متوسط تمایل به برنامه ریزی برای آینده دارند و اشراف و طبقه ی مرفه تمایل به گذشته ی سرشار از افتخار دارند.
وی با بیان جمله “آنچه که هستم را آینده و زمان معلوم می‌کند” از هایدگر گفت: در فرهنگ عمومی ما توجه به زمان نادیده گرفته شده است گرایش به حال و غنیمت شمردن دم در ادبیات ما نیز مشهود است و این تلقی در فرهنگ ما رسوخ کرده و خواسته و ناخواسته عمل ما را تحت تأثیر قرار می‌دهد.

این استاد دانشگاه در پایان خواستار نگاه نقادانه جامعه شناسان و پژوهشگران به سنت بوده و این موضوع را پژوهشی مهم در راستای ارتقای سطح فرهنگ عمومی جامعه دانست.

سخنران بعدی این نشست رضا علیزاده عضو هیأت علمی پژوهشکده گیلان شناسی با بیان اینکه سبک زندگی جوانان را از منظر های متفاوتی می توان بررسی نمود افزود: سبک زندگی متمایزکننده افراد از یکدیگر است. افراد با انتخاب‌های خود تفاوت ایجاد می کنند.
وی با بیان اینکه سبک زندگی در تعریف افراد از خود و کارکرد هویت بخش دارد گفت: در سبک زندگی سنتی مذهب، سنت و آداب و رسوم از بدو تولد تعیین کننده سبک زندگی افراد بوده در حالی که زندگی مدرن اشکال مختلف سبک زندگی را به نمایش می گذارد.

علیزاده با اشاره به مفهوم بازاندیشی گفت: افراد در زندگی مدرن اقدام به بازاندیشی و سوال در مفهوم سنت می‌کنند. مهمترین قشر جوانان هستند که تحت تأثیر زیست جهان قرار دارند و در موارد گوناگون اقدام به بازاندیشی می نمایند.
این بازاندیشی در سنین جوانی طیف بسیار گسترده‌ای است که البته در میانسالی به میانگین جامعه نزدیک می‌ شوند.
او ضمن طرح این سوال که هویت برآمده از این سبک زندگی تا چه اندازه توسط نهادهای مسلط ایجاد میشود افزود که جوانان یا به “هویت مشروعیت بخش” تن می‌دهند و یا به طرف “هویت های مقاومتی” گرایش دارند.
وی افزود: تحقیقات نشان از قوام گرفتن هویت های مقاومتی و برنامه دار بین جوانان گیلان دارد. هویتی که از عناصر حاشیه‌ای و حتی ناسیونالیستی تشکیل شده است و درعین حال اگر از آنان سوال شود که آیا حاضر به مهاجرت هستید پاسخ آنان مثبت است!!

وی تصریح کرد چیزی که در جامعه رخ می دهد بحران هویت نیست بلکه به چالش کشیدن هویت مشروعیت بخش است.

آخرین سخنران این نشست دکتر علیرضا نیکویی عضو هیأت علمی گروه ادبیات فارسی دانشگاه گیلان پیرامون شکل های گسترده و پیچیده بازن