اولین سند رسمی تأیید‌کننده نقش انگلیس در کودتای ۲۸ مرداد منتشر شد+عکس

دو یادداشت مربوط به وزارت خارجه آمریکا که روز سه‌شنبه از رده محرمانه خارج شده‌اند، اولین اسنادی هستند که نقش انگلیس در کودتای ۲۸ مرداد سال ۱۳۳۲ علیه دولت محمد مصدق، نخست‌وزیر ایران را تأیید می‌کنند.

این دو سند که پایگاه «آرشیو امنیت ملی آمریکا» آن را منتشر کرده یادداشت‌هایی مربوط به وزارت خارجه آمریکا هستند و نشان می‌دهند که مقام‌های انگلیسی چندین بار از اکتبر سال ۱۹۵۲ (مهرماه ۱۳۳۱) تلاش کرده‌اند طرف آمریکایی را برای کودتا علیه دولت وقت ایران متقاعد کنند.

دولت انگلیس، قبلاً سرسختانه در برابر انتشار هر سندی درباره نقش این کشور در عملیات کودتا علیه دولت ایران مقاومت کرده است. لندن، همچنین آمریکا را برای عدم‌انتشار اسناد در این باره تحت فشار قرار داده است.

به همین دلیل هم هست که محتوای دو یادداشتی که به‌تازگی منتشر شده‌اند از اسنادی که وزارت خارجه آمریکا چند وقت پیش درباره کودتای ۲۸ مرداد منتشر کرد، حذف شده‌اند.

علی‌رغم آنکه نقش انگلیس در براندازی دولت مصدق موضوعی نیست که تازه باشد، این اولین بار است که اسناد رسمی در تأیید این موضوع از حالت محرمانه خارج می‌شوند.

یادداشت اول با عنوان «پیشنهاد برای سازمان‌دهی کودتا در ایران»، یادداشتی به‌تاریخ ۲۶ نوامبر ۱۹۵۲ (۶ آذر ۱۳۳۱) است که از «هنری بایرود»، دستیار وزیر خارجه آمریکا برای «فریمن متیوز»، قائم‌مقام وقت این وزارتخانه ارسال شده است.

در این سند توضیح داده شده که «کریستوفر استیل»، دومین مقام ارشد سفارت انگلیس در واشنگتن، خواستار برگزاری جلسه‌ای برای بحث درباره کودتا در ایران است. «بایرود» در این یادداشت به مقام مافوقش یادآوری کرده که سفارت انگلیس، قبلاً هم در تاریخ ۸ اکتبر ۱۹۵۲ این موضوع را در قالب نوشته‌ای مکتوب مطرح کرده است.

سند دوم یادداشتی با عنوان «پیشنهاد بریتانیا برای سازمان‌دهی کودتا در ایران» به‌تاریخ ۳ دسامبر ۱۹۵۲ است. این سند، به شرح دیدار میان مقام‌های سفارت انگلیس و آمریکا پرداخته است.

در سند دوم خاطرنشان شده که طرفین امکان براندازی دولت مصدق را بررسی کرده‌اند اما تصمیم گرفته‌اند فعلاً از انجام هر گونه اقدام در این مورد خودداری کنند.