دختران قربانی قتل‌های خانوادگی/ فرزندکشی فقط ۱۵ سال حبس دارد

جارستان-مدیرکل امور اسناد و مترجمان قوه قضاییه گفت: در قتل‌های خانوادگی معمولا دختران آماج جرائم بیشتری هستند، زیرا از دختران انتظار دارند که در برابر هر تصمیم پدر خود اعم از ازدواج اجباری، ازدواج در سن پایین یا ترک تحصیل تسلیم باشند.

علی کاظمی در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا درباره قتل‌های خانوادگی با بیان اینکه گاهی این قتل‌ها دلایل روانشناختی دارند، گفت: یعنی ممکن است؛ پدر یا مادری دچار اختلالات روانی همچون پارانویا، دو قطبی بودن و یا سایر اختلالات روانی باشند که این موضوع باعث گرفتن تصمیمات اشتباه و انجام اقدامات نادرست توسط آنان می‌شود.

وی ادامه داد: به عنوان مثال در یک پرونده پدر خانواده یادداشتی را که در آن نوشته  شده بود «ساعت ۱۱ امشب» روی میز دیده و براساس همین یادداشت همسر خود را با ۱۱ ضربه چاقو به قتل رسانده بود. قاتل در توضیح عمل خود عنوان کرده بود؛ «همسر و فرزندانم قرار گذاشته بودند؛ ساعت ۱۱ شب من را بکشند، من هم پیش دستی کردم و با کشتن همسرم جلوی این کار را گرفتم».

ضرورت آموزش مهارت کنترل خشم

کاظمی خاطرنشان کرد: این اقدام مرد به دلیل اختلال روانی و منفی‌نگری وی بوده و به عبارت دیگر مشکلات روحی و روانی او باعث این اقدام شده است، لذا باید چنین افرادی را شناسایی کرده و ضمن انجام اقدامات روانشناختی، مهارت‌های زندگی را نیز به آنها آموزش دهیم.

مدیرکل امور اسناد و مترجمان قوه قضاییه با اشاره به اینکه گاهی این قتل‌ها ریشه در مسایل خانوادگی دارد، اظهار کرد: یعنی اعضاء خانواده دچار اختلاف شده و کنترل خود را از دست می‌دهند و به یکدیگر آسیب می‌رسانند که از این دست پرونده‌ها زیاد داریم و ضروری است؛ مهارت‌های کنترل خشم و شیوه‌های زندگی مشترک و همسرداری را به افراد آموزش دهند.

وی با بیان اینکه بخش دیگری از قتل‌های خانوادگی ناشی از آداب و رسوم ناروا و مضری است که برخی مواقع در جامعه وجود دارد، یادآور شد: نوع نگاه مالکانه پدر نسبت به فرزند باعث می‌شود که پدر در مواردی که فرزند برخلاف دسور وی عمل می کند با او برخوردهای شدیدی داشته باشد.

برخی نگاه‌ها به فرزند مالکیتی است

کاظمی خاطرنشان کرد: این عملکرد ناشی از نگاه غلطی است که می‌گوید؛ پدر نسبت به فرزند مالکیت دارد. ما پرونده‌ای داشتیم که پدری دختر خود را کشته و در چاه انداخته و مادر نیز جرات طرح شکایت علیه همسر خود را نداشته است، زیرا در آن فضا پدر همه کاره مطلق بوده است.

این حقوقدان در ادامه افزود: در چنین شرایطی علاوه بر وقوع جرم کسی هم شکایت نمی‌کند؛ این موضوع مشکلات را افزایش می‌دهد.

وی با تاکید بر اینکه در فرهنگ‌های قبیله‌ای در برخی مناطق این نگاه مالکانه وجود دارد، گفت: در این فرهنگ‌ها اگر پدر مرتکب اعمالی همچون قتل، ضرب و جرح و ایجاد صدمه بدنی نسبت به فرزندانش شود؛ کسی حق پیگیری موضوع را ندارد.

مجازات ۱۵ سال حبس برای کشتن فرزند

مدیرکل امور اسناد و مترجمان قوه قضاییه با اشاره به نگاه اشتباهی که والدین را نسبت به فرزندان مبسوط الید دانسته و براساس آن والدین می‌توانند؛ هر کاری را در قبال فرزندان خود انجام دهند، تصریح کرد: هرچند که قانونگذار مجازات قصاص را نسبت به پدر یا ولی شرعی در نظر نگرفته است، اما مجازات حبس را برای ایشان پیش بینی کرده و برای افرادی که مرتکب چنین قتل‌هایی می‌شوند تا ۱۵ سال حبس در نظر گرفته شده است.

مجازات‌ها بازدارندگی لازم را ندارند

این قاضی دادگستری اضافه کرد: هرکس که از وقوع چنین قتلی باخبر شود، می‌تواند به دادستان طرح شکایت کرده و وی موضوع را پیگیری کند.

وی با تاکید بر اینکه چنین مجازات‌هایی بازدارندگی لازم را ندارند، اظهار کرد: گاهی مشاهده می‌کنیم که یک پدر به صرف این که گمان می‌کند؛ دخترش با فردی رابطه نامشروع دارد یا با شخصی  ازدواج کرده که مورد تایید او نیست، دست به اقدامات شدیدی علیه فرزند خود زده است.

کاظمی با بیان اینکه در قتل‌های خانوادگی معمولا دختران آماج جرائم بیشتری هستند، عنوان کرد: این موضوع نیاز به تغییر فرهنگ و الگوهای فرهنگی دارد. باید خرده فرهنگ‌های غلطی که فرزند را مانند شی‌ تلقی می‌کند که مالکیت آن با پدر بوده و پدر می‌تواند به هر شکل بخواهد با وی رفتار کند از بین برود.

این حقوقدان اضافه کرد: معمولا در چنین خرده فرهنگ‌هایی انتظار می‌رود که دختر در برابر پدر تسلیم‌پذیر بوده و اگر غیر از این باشد؛ آماج خشونت قرار می‌گیرد. به عبارت دیگر در این فرهنگ‌ها دختر باید در برابر هرتصمیم پدر خود اعم از ازدواج اجباری، ازدواج در سن پایین یا ترک تحصیل تسلیم باشد و در غیر این صورت با او برخوردهای شدید می‌شود.

این قاضی دادگستری در بخش دیگری از سخنان خود با تاکید بر اینکه گاهی جامعه ما از حالت عقلانی به حالت غریزی سوق پیدا می‌کند، عنوان کرد: در این حالت با کمترین کنش نسبت به فرد او سریعا واکنش از خود نشان می‌دهد که این کار را در جامدات و نباتات نیز می‌بینیم.

وی با تاکید بر اینکه برخی از افراد درجامعه ما کاملا غریزی عمل می‌کنند، گفت: این افراد به محض ناراحتی بلافاصله و به انحای مختلف واکنش خود را نشان می‌دهند. این درحالی است که در جامعه متمدن افراد عقلانی عمل کرده و ابتدا مخاطب، عمل صورت گرفته و نحوه برخورد مناسب را تجزیه و تحلیل کرده و در زمان مناسب برخورد مناسب انجام می‌دهند.

خشونت نتیجه عملکرد غریزی افراد است

کاظمی ادامه داد: در جامعه متمدن افراد سعی می‌کنند با یکدیگر برخورد عقلانی داشته باشند که ما این قسمت را نداریم، چنانکه امروز بسیاری از افراد احساسی و غریزی عمل می‌کنند که نتیجه آن خشونتی است که امروز در جامعه وجود دارد.

این حقوقدان با بیان اینکه آمار خاصی از قتل‌های خانوادگی نداشته و فکر نمی کنم؛ این نوع قتل‌ها و صدمات از سایر موارد تفکیک شده باشند، خاطرنشان کرد: باید چنین آماری وجود داشته باشد. مقام معظم رهبری نیز چند سال پیش برای از بین بردن ریشه ظلم در خانواده تاکید کردند که قتل و خشونت خانوادگی نیز از اجزای ظلم است.

وی در پایان تاکید کرد: باید ابتدا واقعیت و عمق ماجرا را شناسایی کرده و آمار دقیق آن را داشته باشیم و همچنین قربانی اصلی و نیازهای آنها را بشناسیم. ما نیاز به آمار فراگیر و دقیق و برنامه‌ای جامع برای مدیریت اطلاعات مربوط به خشونت‌های خانگی داریم و ضروری است؛ سیاست‌های اجتماعی و برنامه‌های دراز مدتی را در راستای جلوگیری از این نوع خشونت‌ها تعریف کنیم.