نفت سال آینده میلادی ۶۰دلاری می‌شود/ پیش‌بینی افزایش ۱۵درصدی قیمت گاز

در بخش انرژی گزارش ماه آوریل (فروردین – اردیبهشت) بانک جهانی که وزارت امور اقتصادی و دارایی دوشنبه آن را منتشر کرد، آمده است: شاخص قیمت انرژی بانک جهانی در فصل نخست سال ۲۰۱۷ نسبت به فصل قبل ۶ درصد رشد داشت. در این دوره زمانی قیمت نفت به واسطه کاهش تولید در بسیاری از تولیدکنندگان اوپک و غیراوپکی با هشت درصد افزایش همراه بود.

قیمت گاز طبیعی به دلیل تقاضای بیشتر و برخی محدودیت های عرضه با ۶ درصد افزایش همراه بود و قیمت زغالسنگ نیز با ۱۲ درصد کاهش مواحه شد که بخش عمده ای از آن ناشی از رفع محدودیت های وضع شده بر تولید آن توسط چین بود.

**تحولات قیمت نفت

قیمت نفت خام به دنبال توافق بین اعضای اوپک و برخی تولیدکنندگان غیراوپک مبنی بر کاهش تولید در نیمه نخست سال ۲۰۱۷ با ۸ درصد افزایش در فصل نخست سال ۲۰۱۷ نسبت به فصل پیش از آن به طور متوسط به ۵۲.۹ دلار در هر بشکه رسید.

پیش بینی می شود که گروه کشورهای غیراوپک افزایش ملایمی را در تولید سال جاری خود داشته باشند که سهم عمده این افزایش تولید به نفت شیل آمریکا اختصاص دارد اما این افزایش ها نمی تواند از عهده رشد تقاضای جهانی برآید بنابراین انتظار می رود که محدودیت های تولید وضع شده توسط اوپک عرضه را بیش از پیش محدود کند.

بانک جهانی پیش بینی می کند که در سال ۲۰۱۷ از آنجا که عرضه جهانی پایین تر از تقاضا قرار خواهد گرفت، متوسط قیمت نفت خام به ۵۵ دلار در هر بشکه برسد.

همچنین انتظار می رود که ذخایر با فرض تداوم محدودیت تولید کشورهای اوپک و غیراوپک به خصوص در نیمه دوم سال با کاهش مواجه شود.

بر اساس این پیش بینی، در سال ۲۰۱۷، تقاضای نفت جهان با افزایشی معادل ۱.۳ میلیون بشکه در روز ( ۱.۴ درصد) به متوسط ۹۷.۹ میلیون بشکه در روز می‌رسد و برای سال ۲۰۱۷، پیش‌بینی می‌شود که عرضه کشورهای غیراوپک با افزایش نیم میلیون بشکه در روز همراه باشد که ایالات متحده آمریکا با ۴۰۰ هزار بشکه، بیشترین میزان را به خود اختصاص می‌دهد.

در حوزه تقاضای نفت انتظار بانک جهانی بر این است که میزان قابل توجهی از رشد تقاضا در بازار مربوط به کشورهایی باشد که عضو سازمان همکاری های اقتصادی و توسعه (OECD) نیستند و کشورهای آسیایی نیز یک میلیون بشکه در روز از این افزایش را به خود اختصاص دهند.

همچنین پیش بینی می شود که چین و هند با افزایش تقاضایی معادل ۶۰۰ هزار بشکه در روز مواجه باشند که این مقدار اندکی کمتر از افزایش سال ۲۰۱۶ میلادی است.

این در حالی است که انتظار می رود تقاضای نفت سازمان همکاری های اقتصادی و توسعه پس از دو سال رشد نسبتاً قوی، ثابت و بدون رشد باشد.

در حوزه عرضه نفت، کارشناسان بانک جهانی براین باورند که عرضه نفت به شکل قابل توجهی در دو سال قبل کُند شده اما همچنان یک مازاد ۴۰۰ هزار بشکه در روز که از سال ۲۰۱۶ وجود داشته، به قوت خود باقی است که در نتیجه آن افزایش موجودی انبارهای نفت تداوم یافته است.

در سال گذشته میلادی تولید نفت کشورهای غیراوپک به میزان ۸۰۰ هزار بشکه در روز کاهش یافت که بیش از نصف این کاهش مربوط به آمریکا بود اما این مقدار با افزایش تولید نفت کشورهای اوپک که بیشترین میزان افزایش را عراق، جمهوری اسلامی ایران و عربستان داشتند، خنثی شد.

** تحقق ۱۰۰ درصدی سیاست کاهش تولید اوپک

بانک جهانی در گزارش خود با یادآوری سیاست کاهش تولید کشورهای صادرکننده نفت (اوپک) که از ابتدای سال جاری میلادی اجرای آن آغاز شد، آورده است: پیروی از توافق انجام شده بسیار زیاد بوده و آخرین ارزیابی های ماهانه حکایت از دستیابی ۱۰۰ درصدی به هدف دارد.

بر این اساس در ماه مارس (اسفند – فروردین) ۱۱ کشور عضو اوپک ۲۹.۸ میلیون بشکه در روز نفت تولید کردند که البته دلیل اصلی آن کاهش تولید بیش از مقدار هدف توسط عربستان سعودی بوده است.

پیروی از تصمیم در سایر کشورهای حاشیه خلیج فارس به استثنای عراق با پیروی ۷۱درصدی بالا بوده و برای کشورهای دیگر به جز کشورهای حاشیه خلیج فارس پیروی از این تصمیم ۹۱ درصد برآورد شده که دلیل اصلی آن کاهش بیش از نیاز تولید آنگولا بوده اما ونزوئلا کمترین میزان کاهش را داشته است.

در مجموع اوپک ۳۱.۷ میلیون بشکه در روز در ماه مارس تولید داشته که این مقدار ۱.۴میلیون بشکه در روز از دسامبر سال ۲۰۱۶ پایین تر است.

قرار است اوپک در گردهمایی خود که در ۲۵ ماه مه (۴ خرداد) برگزار می شود، شرایط بازار را به بحث می گذارند تا محدودیت های تولید را برای نیمه دوم سال ۲۰۱۷تمدید یا اصلاح کنند که پیش بینی ها حاکی از تمدید کاهش تولید است.

** عملکرد غیراوپکی ها در بازار نفت

توافق اوپک برای کاهش تولید مشروط به کاهش تولید ۱۱ کشور غیراوپک به میزان ۵۶۰ هزار بشکه در روز بود که روسیه به عنوان بزرگترین تولید کننده غیراوپک موافقت کرد تولید خود را ۳۰۰ هزار بشکه در روز کاهش دهد ولی این امر به طور تدریجی و به گونه ای انجام شود که به این هدف در فصل دوم سال دست یابد.

آژانس بین المللی انرژی پیش بینی کرده است که میزان پیروی کشورهای غیراوپک از تعهدات در ماه مارس چیزی کمتر از دو سوم باشد.

عرضه کشورهای غیراوپک در سال ۲۰۱۵ به بیشترین میزان خود رسید و به میزان ۸۰۰هزار بشکه در روز در سال ۲۰۱۶ کاهش یافت که بیشترین کاهش مربوط به آمریکا (۵۰۰ میلیون بشکه در روز) چین (۳۰۰ هزار بشکه) و کلمبیا و مکزیک (هر کدام ۱۰۰ هزار بشکه در روز) بوده است.

برای سال ۲۰۱۷ پیش بینی می شود که عرضه کشورهای غیراوپک با ۵۰۰ هزار بشکه در روز افزایش همراه باشد که ایالات متحده ۴۰۰ هزار بشکه از خالص افزایش را به خود اختصاص می دهد. سایر افزایش های قابل ملاحظه (برزیل، کانادا و قزاقستان) با کاهش در تولید چین و مکزیک جبران خواهد شد.

**تحولات قیمت زغالسنگ و گاز طبیعی

بانک جهانی در ارزیابی خود در بازار انرژی پیش بینی کرده است که قیمت ذغال سنگ با ۶ درصد افزایش نسبت به سال ۲۰۱۶ به عدد ۷۰ دلار در تن در سال ۲۰۱۷ برسد.

همچنین کارشناسان این بانک براین باورند که قیمت گاز طبیعی در سال ۲۰۱۷ با ۱۵ درصد افزایش همراه باشد.

«چشم‌انداز بازار کالاها» عنوان گزارشی فصلی است که بانک جهانی آن را منتشر می کند؛ در ویرایش آوریل ۲۰۱۷ این گزارش، به تفکیک، کالاهای مرتبط با بخش انرژی، کالاهای کشاورزی، کودها، فلزات و مواد معدنی و نیز فلزات گرانبها مورد توجه قرار گرفته و با بررسی وضعیت عرضه و تقاضای کالاهای مختلف، قیمت کالاها در سال ۲۰۱۷ و گاه در سال ۲۰۱۸ پیش بینی شده است.