تکنوکرات‌های توسعه‌گرا علیه ناکارآمدی

پایگاه خبری جارستان /✍امیر اقتناعی؛

یک هفته پس از برگزاری پنجمین کنگره سراسری حزب کارگزاران سازندگی ایران با شعار محوری «برای ایران» و زیرمولفه‌های «تحقق توسعه»، «احیای جمهوریت»، «پیگیری مطالبات زنان» هنوز هم مسائل طرح شده در آن و سخنان ایراد شده از سوی سخنرانان آن نشست، در حال انتشار در رسانه‌هاست. پیش از برگزاری این کنگره، شاید کمتر کسی فکرش را هم می‌کرد که اخبار آن تا به این حد در فضای سیاسی و رسانه‌ای کشور مورد توجه قرار گیرد. همانطور که تا قبل از روز جمعه نیز، افراد زیادی -حتی در پیرامونمان- برگزاری حضوری آن و گردهم‌آوردن این تعداد از اعضای حزب از سراسر کشور -در شرایط منفعل و بی‌رمق سیاسی و اجتماعی کشور- را کاری صعب و حتی ناشدنی قلمداد می‌کردند.

شاید به همین دلیل باشد که از سال ۹۸ بدین سو و از آغاز همه‌گیری کرونا که فعالیت احزاب نیز به مانند سایر فعالیت‌های جمعی به صورت‌های مجازی میل پیدا کرد، تا اکنون که قریب به دو سال از پاندمی کرونا و ممنوعیت تجمعات می‌گذرد، هنوز هم احزاب فراگیر ترجیح می‌دهند که جلسات و گردهمایی‌های خود را به صورت مجازی برگزار کرده و زیر بار پذیرش ریسک جمع کردن اعضای‌شان در محفلی واقعی نمی‌روند.

به هر روی؛ کنگره پنجم توسعه‌گرایان ایران هم با توفیقات مورد نظر به پایان رسید و پس از آن، رقبای اصولگرا و رفقای اصلاح‌طلب ما، هر یک از ظن خویش به ابعاد و ظرایف آن پرداختند. اصولگرایان در روزنامه‌ها و رسانه‌هایشان نقدهایی را متوجه صحبت‌های ایراد شده از سوی جهانگیری و ظریف و همتی و مرعشی و هاشمی کردند و در بخش خبری صداوسیمای‌شان، تنها موردی را که انعکاس دادند، آن قسمت از صحبت‌های محمدجواد ظریف بود که در دفاع از مردم مظلوم غزه سخن گفته بود و این در حالی بود که حتی در همین موضوع غزه، از کنار سوالات طرح شده از سوی محسن هاشمی که خواستار رفع ابهامات جنگ اخیر شده بود به آسانی گذشتند!

اما شاید جالب‌ترین نقد آنان را بتوان در تعریض‌شان به شورای عالی مشورتی کارگزاران یافت! آنجا که علیرغم توضیحات سیدحسین مرعشی درباره نقش مشورتی این رکن جدید و نیز بی‌توجه به عنوان این شورا که صراحتاً بر جایگاه مشورتی آن صحه می‌گذارد، سعی داشتند با اطلاق تعابیری چون «نهاد بالادستی» یا «لویی جرگه» به این شورا، نگرانی خود از قرارگیری چهره‌هایی این چنین در کنار یکدیگر را پنهان کنند.

اما در نقطه مقابل اصولگرایان و درست شانه‌به‌شانه کارگزارانی‌ها، دوستانی از جریان اصلاح‌طلب حضور داشته که به جای دست‌خوش گفتن به یاران هم جبهه‌ای خود در نتیجه برگزاری چنین همایش حضوری که به نوبه خود می‌تواند در آب شدن یخ کنش‌ورزی سیاسی و اجتماعی در دوران پسا ۱۴۰۰، گامی آغازین و بلکه موثر باشد، عمدتاً سکوت کرده و یا بعضاً با ارائه تحلیل‌هایی داستان‌گونه، به پردازش دوگانه جدیدی تحت عنوان «اصلاح‌طلبان انتخابات‌محور-اصلاح‌طلبان جامعه‌محور» سرگرم شدند.

از نظر نگارنده به عنوان یکی از کسانی که خود مستقیماً درگیر تدارک این مراسم بود؛ اگر از ابعاد مختلف این رویداد اعم از؛ تعداد حاضرین، کیفیت برنامه‌ها، سطح سخنرانان، محتوای سخنرانی‌ها و… به آسانی درگذریم، بی‌تردید از کنار قاب تصویر کامل از کنگره که روز شنبه بعد از کنگره در رسانه‌ها انتشار یافت به راحتی نمی‌توان عبور کرد.

همان تصویری که محمد قوچانی در توصیفش با انتشار پستی در اینستاگرام -با شکسته‌نفسی- به حضور ۴ رئیس‌جمهور بالقوه (جهانگیری، ظریف، همتی و هاشمی‌طبا) در آن اشاره کرده است. تعبیر شکسته‌نفسی را از آن رو به کار بردم که معتقدم قوچانی به دلیل آنکه خودش رئیس کمیته سیاسی کارگزاران است، عامدانه نام دبیرکل و رئیس شورای مرکزی حزب را به میان نیاورد. لذا این قاب ماندگار را باید به دلیل در کنار هم قرار داشتن ۶ شخصیت توسعه‌گرای ملی در تراز ریاست‌جمهوری در خاطر سپرد. آن هم در روزگار عسرت تحول‌خواهان و در زمانه عشرت خالص‌سازان.

اگر برآمدن و تاسیس حزب کارگزاران سازندگی ایران در میانه دهه۷۰ تا پایان دهه۸۰ را دوره اول فعالیت این حزب بدانیم و دوره دومش را نیز در دهه۹۰ و مقارن با برگزاری کنگره‌های چهارگانه و قوام‌یابی تشکیلاتی و حرکت به سوی تحزب حرفه‌ای تلقی نماییم، از لحظات پایانی کنگره پنجم -درست آنجا که نطق دبیرکلش ایراد شد و رئیس کمیته سیاسی‌اش بیانیه پایانی را قرائت کرد- را باید سرآغاز دوره سوم کارگزاران سازندگی ایران دانست.

دوره‌ای که از رفتار و گفتار یکایک اعضا آن اینگونه بر می‌آید که به این باور رسیده‌اند که در فقدان پدر معنوی‌شان ضمن حفظ میراث ایشان، صرفاً باید با اتکای به توان جمعی و تشکیلاتی خود، راهی برای توسعه ایران بیابند.