علت جنجال‌سازیِ جدید «نفتالی بنت» علیه ایران چیست؟

اخیرا “نفتالی بنت” نخست وزیر رژیم اسرائیل در یک پیام توئیتری، ویدئویی از خود منتشر کرده و به طور خاص، ادعا‌هایی را در مورد سابقه و گذشته پرونده اتمی ایران مطرح نموده و از اقدام ایران در آنچه وی، سرقتِ اسناد آژانس بین المللی انرژی اتمی و استفاده از آن‌ها جهت دور زدن تحقیقات نهاد بین المللی مذکور عنوان شده، خبر داده است. نفتالی بنت همچنین با معرفی یک آدرس گوگل درایو، اسناد ادعایی را نیز از پرونده اتمی ایران در دسترسی عموم قرار داده است.

در این میان، برخی ناظران وتحلیلگران با توجه به ترور اخیرِ شهید “حسن صیاد خدایی”، سرهنگ عضو سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در تهران و حمله پهپادی اخیر به مجتمع فناوری و نظامی پارچین، که مظنون اصلی هر دو اقدام اسرائیل است، معتقدند که اقدام اخیر نفتالی بنت را نیز بایستی در ادامه تحرکاتِ مخرب و پیشین صهیونیست‌ها در نظر گرفت که اهداف خاصی را در قالب طرح‌های کلان ترِ رژیم اسرائیل علیه ایران دنبال می‌کند.

با این همه، جنجال سازی اخیر نفتالی بنت علیه ایران، با استقبال چندانی از سوی آمریکا و اروپا رو به رو نشده است. در این راستا، بسیاری از ناظران و تحلیلگران و همچنین افکار عمومی، به طور خاص به طرح این سوال می‌پردازند که بِنت با اقدام اخیر خود در برهه زمانی کنونی که روند مذاکرات وین جهت احیای برجام با رکود و سکون همراه شده و شانس احیای برجام به شدت کاهش یافته، به دنبال دستیابی به چه اهدافی بوده است؟

نفتالی بنت در پی تاثیرگذاری بر نشست آتی شورای حکام است

“عبدالرضا فرجی راد” در مورد محرک‌های اصلی جنجال سازی اخیر نفتالی بنت علیه ایران می‌گوید: «اقدام اخیر نخست وزیر رژیم اسرائیل علیه ایران، به طور خاص به دو دلیل عمده انجام شد: اولا، اسرائیلی‌ها در موقعیت کنونی به این درک رسیده اند که در شرایطی که مذاکرات مرتبط با معادله احیای برجام تضعیف شده و به طور خاص به دلیل اینکه بایدن حاضر به خارج کردن نام سپاه پاسداران انقلاب اسلامی از فهرست سازمان‌های تروریستی آمریکا نیست و ایران نیز جز با تحقق این مساله حاضر به دستیابی به یک توافق نمی‌باشد، اسرائیلی‌ها به دنبال آن هستند تا از منظر خود، ضربه آخر را به روند مذاکرات اتمی با ایران وارد کنند و مرگ قطعی برجام را رقم بزنند.

دوم (که این نکته دوم مهمتر است)، اکنون اروپا و آمریکا در حال انجام رایزنی‌های گسترده هستند تا تصمیم بگیرند که در چهارچوب جلسه شورای حکام، چه اقدامی را انجام دهند و به طور خاص چه رویکردی را در قبال ایران داشته باشند. در این میان، نکته تاکید اصلی برای آن‌ها این است که آیا باید قطعنامه سرسختانه‌ای علیه ایران صادر شود یا خیر؟ در این فضا، نفتالی بنت با جنجال سازی اخیر خود سعی داشت تا بر تصمیمات احتمالی آمریکا و اروپا در موضوع مذکور اثرگذاری کند و زمینه را جهت صدور یک قطعنامه علیه ایران فراهم کند.»

فرجی راد در ادامه افزود: «در این راستا، شاید این اقدام نفتالی بنت بی‌اثر نباشد، اما به هر حال، آژانس بین المللی انرژی اتمی و طرف‌های غربی، اختلافاتی را با ایران در مورد مسائل مختلف مخصوصا در مورد آنچه ۴ سایت اتمی ایران عنوان می‌شود، دارند و در مورد موضوعات مربوط به گذشته نیز که اکنون اسرائیلی‌ها در مورد آن‌ها به قول خود افشاگری کرده اند هم مذاکرات گسترده‌ای را با تهران داشته اند و بسیاری از این مسائل، مخصوصا در قالب توافق سال ۲۰۱۵ برجام، مختومه اعلام شده اند.»

این کارشناس مسائل بین المللی در پایان گفت: «با این حال، اسرائیلی‌ها سال هاست که در آستانه برهه‌های حساس در قالب معادله اتمی ایران، پرونده‌های تبلیغاتی را علیه برنامه هسته‌ای ایران باز می‌کنند تا نوعی اثرگذاری روانی را علیه تهران ایجاد کنند. باید توجه داشته باشیم وقتی اسرائیلی‌ها بار‌ها یکسری اقداماتِ مرتبط با جنگ روانی را علیه برنامه اتمی ایران انجام می‌دهند، عملا با گذشت زمان از قدرتِ تاثیرگذاری آن‌ها کاسته می‌شود. وضعیتی که اکنون به وضوح در چهارچوب اقدام اخیر نفتالی بنت علیه کشورمان نیز قالب مشاهده است. شاید به همین دلیل بود که ما واکنش جدی را از سوی آمریکا، تروئیکای اروپایی و حتی آژانس بین المللی انرژی اتمی در مورد جنجالی سازی اخیر نفتالی بنت علیه کشورمان ندیدیم.»

نفتالی بنتبه دنبال زیر سوال بردن اعتبار ایران در عرصه بین المللی است

“جلال خوش‌چهره” کارشناس سیاست خارجی در مورد محرک‌های اصلی اقدام اخیر نفتالی بنت علیه ایران بر این باور است که: «آنچه که اخیرا نفتالی بنت انجام داد و به نوعی در راستای راهبرد اصلی وی یعنی ارائه قطره‌چکانی آنچه اسرار هسته‌ای ایران می‌خواند، با هدف ایجاد تردید و بی اعتمادی نسبت به مواضع اتمی ایران در پیش گرفته شده است. در این میان، به نظر من هدف اصلی نفتالی بنت، تاثیرگذاری بر سیاستمداران آمریکایی (بویژه تصمیم سازان این کشور در سنا و مجلس نمایندگان) و افکار عمومی این کشور جهت پایان دادن به مذاکرات اتمی با ایران و اعلام مرگِ قطعی توافق برجام است.

در این راستا شاهدیم که در مدت اخیر، وزن مخالفان برجام در آمریکا، به نحو قابل ملاحظه‌ای تقویت شده است. مساله‌ای که نمودِ اصلی آن را اخیرا در اقدام سناتور‌های جمهوریخواه و دموکرات در تصویب لایحه‌ای که دولت بایدن را موظف می‌کند تا همچنان سپاه پاسداران انقلاب اسلامی را در فهرست تروریستی آمریکا حفظ کند، مشاهده کرده ایم.»

خوش‌چهره در ادامه افزود: «در عین حال، نفتالی بنت با اقدام اخیر خود و طرح برخی ادعا‌ها علیه ایران سعی دارد تا در آستانه نشست هفته آینده شورای حکام آژانس بین المللی انرژی اتمی، زمینه روانی منفی علیه اقدامات احتمالی ضدایرانی و یا حتی تصویب قطعنامه‌ای علیه کشورمان را فراهم کند. این مساله مخصوصا وقتی در کنار گزارش اخیر “رافائل گروسی” دبیر کل آژانس بین المللی انرژی اتمی و برخی ادعا‌های وی مبنی بر عدم کسب اطلاعات و پاسخ‌های شفاف از سوی ایران در مورد برخی سایت‌های اتمی این کشور قرار داده شود، عملا معنای خاص خود را در تشدید فشار‌ها علیه ایران پیدا می‌کند.»

این کارشناس سیاست خارجی تصریح کرد: «البته که جنجال سازی اخیر نفتالی بنت علیه ایران با دو مشکل اساسی نیز رو به رو است: مشکل اول این است که از مدت‌ها قبل، آمریکا و اروپا و آژانس بین المللی انرژی اتمی، از محتوای آنچه اخیرا نفتالی بنت مطرح کرده، مطلع بودند و این مساله به سال‌ها قبل باز می‌گردد و پیشتر در مورد آن میان ایران و طرف‌های بین المللی، مذاکرات مفصلی صورت گرفته و برخی ابهامات نیز رفع شده است.»

خوشچهره ادامه داد: «مساله دوم این است که در قالب توافق برجام که در سال ۲۰۱۵ منعقد شد، یکی از بند‌های این توافق، عدم پرداختن به مسائل طرح شده در گذشته و به طور خاص متمرکز کردن نگاه‌ها به آینده بود. این مساله به تایید سازمان ملل و آژانس بین المللی انرژی اتمی و گروه پنج بعلاوه یک نیز رسیده است. در قالب برجام قرار شد تا مسائل و پرونده‌های مطرح در قالب معادله اتمی ایران که به پیش از توافقِ مذکور مرتبط بودند، مختومه اعلام شوند و در چهارچوب برجام، طرفین توافق به تعهدات خود عمل کنند. در این راستا، اقدام اخیر بنت در جنجال‌سازی علیه کشورمان، عملا بازگشت به گذشته دورِ پرونده هسته‌ای ایران و ادعا‌های مطرح در قالب آن که مربوط به دوران قبل از سال ۲۰۱۵ است، می‌باشد. البته که در دوران حضور دولت ترامپ در قدرت در آمریکا نیز وی تلاش زیادی کرد تا شرایطی نظیر آنچه اکنون نفتالی بنت سعی در ایجاد کردنِ آن را دارد، برقرار سازد و بار دیگر، ادعا‌های گذشته در قالب پرونده اتمی ایران را زنده کند. با این حال، این تلاش در دوران او به جایی نرسید.»

او گفت: «در این راستا، اقدام اخیر نفتالی بنت علیه ایران، یک اقدام ایذایی و روانی جهت تقویت این گزاره در میان افکار عمومی و سیاستمداران جامعه بین المللی مبنی بر این مساله است که اساسا ایران بازیگری غیرقابل اعتماد در چهارچوب معادله اتمی این کشور محسوب می‌شود. جدای از این‌ها نباید فراموش کرد که بِنت با این حرکت خود سعی دارد تا جای ممکن زمینه انعطاف پذیری دولت بایدن و دموکرات‌ها در چهارچوب معادله اتمی ایران را مخصوصا چند ماه مانده به انتخابات میاندوره‌ای کنگره آمریکا (در نوامبر ۲۰۲۲)، به کل از بین ببرد و عملا زمینه مرگ قطعی توافق برجام را فراهم سازد.»

جلال خوشچهره در پایان افزود: «با این همه، اقدام اخیر بنت، بازتاب چندانی را پیدا نکرد و آنطور که اسرائیلی‌ها سعی داشتند، موجب جلب توجه نشد. در واقع، نَه آمریکایی‌ها و نَه آژانس بین المللی انرژی اتمی و نَه دیگر اعضای جامعه بین المللی و البته کنشگران موثر در قابل معادله اتمی ایران، به این اقدام بِنت، واکنش مثبتی نشان دادند و در مورد آن به مانور نپرداختند. مساله‌ای که در نوع خود نشان می‌دهد که جامعه هدفِ اقدام اخیر بنت، بویژه آمریکا و تروئیکای اروپایی نیز تا جای ممکن سعی دارند در زمینی بازی نکنند که اسرائیل بنایِ مدیریت آن را دارد. رویکردی که مخصوصا با توجه به سابقه دیرینه اسرائیلی‌ها در ارائه اسناد و مدارک گوناگون (سندسازی) علیه معادله اتمی ایران و تلاش جهت خرابکاری در هرگونه رویه سازنده و دیپلماتیک در قالب پرونده هسته‌ای ایران، کاملا مسبوق به سابقه است و طرف‌های مذکور نیز با این قبیل اقدامات اسرائیلی‌ها و هدفگذاری‌های این قبیل اقدامات، آشنایی کامل دارند.»