پیدا و پنهان سفر رئیسی به عمان؛ پالس مثبت ایران و آمریکا برای احیای برجام؟

سفر اخیر رئیس جمهور به عمان، بسیاری از تحلیل‌ها حاکی از تغییر وضعیت برجام و ارسال سیگنال‌های مثبت از سوی دو طرف است، روز گذشته رئیس جمهور کشورمان و سلطان عمان در گفتگویی با اشاره به اراده جدی دو کشور برای گسترش روابط و تعاملات تاکید کردند که حجم مناسبات تجاری تهران و مسقط متناسب با سطح روابط سیاسی و ظرفیت‌های دو طرف نیست و باید برای ارتقای سطح این روابط تلاش کرد.

ابراهیم رئیسی در این دیدار با اشاره به وجود ظرفیت‌های متنوع برای توسعه روابط بین تهران- مسقط گفت: اراده دو دولت برای توسعه و احیای روابط بسیار مهم است و برای تحقق این اراده باید با تنظیم برنامه جامع، چشم انداز آینده را ترسیم نمود.

هیثم بن طارق آل سعید سلطان عمان نیز با بیان اینکه حجم روابط تجاری دو کشور متناسب با سطح روابط سیاسی تهران- مسقط نیست، افزود: برای ارتقای این تبادلات نیازمند برنامه ریزی و تفاهمات جدید هستیم. همچنین برخی تفاهمات گذشته نیاز به تمدید دارند و در برخی موضوعات هم باید برنامه ریزی جدید کرد.

عمان و قطر به دنبال واسطه‌گری هستند

علی بیگدلی کارشناس مسائل بین الملل با اشاره به سفر ابراهیم رئیسی به عمان اظهار داشت: با توجه به سفر اخیر امیر و وزیر امور خارجه قطر به ایران و اظهار نظر آن‌ها در اروپا مبنی بر اینکه مقامات ارشد ایران موافقت خود را با احیای برجام اعلام کرده‌اند، این موضوع نشان می‌دهد، گفتگو‌هایی که واسطه‌های برجامی در حال انجام آن هستند، می‌تواند سرنوشت برجام را دگرگون سازد.

وی افزود: دو کشور عمان و قطر به دنبال این هستند که میان ایران و آمریکا میانجیگری کنند، از سوی دیگر به نظر می‌رسد، ایران از شروط خود قدری عقب‌نشینی کرده بر اساس اخباری که از گوشه و کنار منتشر می‌شود، مصداق این موضوع سخنان امیر قطر درباره‌ای برجام است، هرچند که در ایران این صحبت‌ها تکذیب شد، اما به نظر می‌رسد این مباحث امید‌ها برای احیای برجام را زنده کرده است.

بیگدلی گفت: از سویی احتمال اینکه ایران و آمریکا بر سر موضوع سپاه به توافق دست پیدا کنند، بسیار زیاد است، زیرا این مسئله، اختلاف اصلی برای احیای برجام در حال حاضر قلمداد می‌شود، بنابراین انتظار اینکه در روز‌های آینده یخ مذاکرت آب شود و ما اخبار جدیدی مبنی بر از سرگیری مذاکرات بشنویم بسیار زیاد است.

این استاد دانشگاه ادامه داد: از سوی دیگر با توجه به اینکه سفر رئیسی به عمان برای دومین بار انجام می‌شود، به نوعی این سفر ضرورت نداشته و تنها دلیلی که می‌توان برای آن در نظر گرفت، وضعیت برجام است، این گونه به نظر می‌رسد که اگر سفر امیر قطر به ایران و تور اروپایی او بدون نتیجه بود، به طور قطع رئیسی به عمان نمی‌رفت، همچنین ممکن است، موضوع زندانیان آمریکایی نیز بین دو طرف حل و فصل شده باشد.

این کارشناس مسائل بین‌الملل اضافه کرد: با توجه به اینکه وضعیت برجام به اراده سیاسی دوطرف بستگی دارد، به نظر می‌رسد باید در آینده نزدیک منتظر تعیین تکلیف پرونده هسته‌ای و گفتگو‌های وین بود، این در حالی است که ایران و آمریکا به عنوان اعضای اصلی برجام به احیای توافق هسته‌ای نیازمند هستند، اما دلایل هر کدام برای این موضوع متفاوت است.

ایران و آمریکا برای احیای برجام پالس مثبت ارسال کرده‌اند

عبدالرضا فرجی راد کارشناس مسائل بین‌الملل با اشاره به اینکه سفر ابراهیم رئیسی به عمان از قبل برنامه‌ریزی شده بود، اظهارداشت: بررسی و بحث در مورد مسائل دو جانبه از جمله موضوع احیای برجام، ادامه گفتگو‌های آمریکا با ایران بر سر توافق هسته‌ای و آزادسازی منابع ارزی بلوکه شده ایران در کشور‌های مختلف از محور‌های گفتگوی رئیس جمهور در عمان بوده است.

وی افزود: طرف عمانی به دنبال این است که گفتگو‌های بین ایران و آمریکا ادامه پیدا کند تا یک نتیجه مشخص به دست آید، در این زمینه پالس‌های مثبتی که هر دو طرف ارسال کرده‌اند، تاثیرگذار بوده، از سوی دیگر تحرکات دیپلماتیک در این راستا از سفر انریکه مورا معاون مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا به ایران آغاز شد.

فرجی‌راد اضافه کرد: با سفر امیر قطر به تهران این گفتگو‌ها ادامه پیدا کرد، از سوی دیگر با توجه به سخنان اخیر مقامات قطری در مورد احیای برجام، به نظر می‌رسد، این وضعیت شرایط را برای ادامه گفتگو‌های هسته‌ای بهبود خواهد بخشید، همچنین با کنار هم قرار دادن این مسائل می‌توان نتیجه گرفت که اوضاع در حال تغییر است.

این استاد دانشگاه خاطرنشان کرد: همچنین در خبر مربوط به امیر قطر که در مورد تغییر موضع مقامات ایران در رابطه با احیای برجام بود، هرچند که در ترجمه خبر مربوطه اشتباه صورت گرفته بود و ترجمه به درستی انجام نشد، اما به هر حال در مجموع می‌توان نتیجه گرفت که پالس‌های مثبتی از سمت مقامات ایرانی ارسال شده، حال باید دید که آیا تمامی این فعل و انفعالات می‌تواند منجر به تغییر وضعیت برجام و مذاکرات هسته‌ای شود یا خیر.