لابی آمریکا در تل آویو علیه ایران/ ویلیام برنز در اراضی اشغالی به دنبال چیست؟

تحولات پیرامون رویدادهای اخیر در خاورمیانه، تشکیل دولت جدید در ایران و توقف مذاکرات احیای برجام برای نخستین بار رئیس سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا را از واشنگتن به تل آویو کشاند. ویلیام برنز مرد پشت پرده مذاکرات هسته ای ایران در دولت باراک اوباما و رئیس سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا در دولت جدید جو بایدن، روز گذشته سه شنبه برای اولین بار از زمان حضور در این سمت پایتخت اسرائیل کشاند تا درباره دولت جدید ایران، مذاکرات هسته ای و نقش ایران در منطقه با مقام‌های اسرائیل رایزنی کند.

سایت خبری اکسیوس آمریکا در گزارشی که روز سه شنبه منتشر کرده نوشته ویلیام برنز رییس سازمان سیا آمریکا قرار است برای بررسی مساله افزایش تنش‌ها میان ایران و اسرائیل در پی آنچه حمله ایران به نفت کش‌های اسرائیلی خوانده شده به بیت المقدس سفر کند. این سفر همزمان با افزایش تنش‌ها میان اسرائیل و حزب الله در مرز‌های لبنان است.

بر اساس این گزارش برنز قرار است با دیوید بارنی رئیس موساد و نفتالی بنت نخست وزیر اسرائیل و دیگر مقامات ارشد اطلاعاتی و دفاعی اسرائیل دیدار داشته باشد. مقامات اسرائیلی گفته‌اند که محور مذاکرات برنامه هسته‌ای ایران و فعالیت‌های منطقه‌ای این کشور خواهد بود. بر این اساس آکسیوس نوشته که اسرائیل می‌خواهد برنامه آمریکا برای تعامل با دولت جدید ایران و احیای احتمالی برجام را بداند.

اسرائیل ایران را مقصر حمله پهپادی به نفت کشی که صاحب آن یک شرکت اسرائیلی بوده می‌داند. آنتونی بلینکن وزیر خارجه آمریکا و اتحادیه اروپا بیانیه مشترکی روز جمعه منتشر کردند و در آن ادعا کردند مسئولیت حملات هدفمند و عمدی علیه کشتی‌های اسرائیل متوجه ایران است.

صبح هشتم مردادماه، گروه نظامی انگلیسی موسوم به «عملیات‌های تجاری دریایی» در بیانیه‌ای کوتاه مدعی شد که یک کشتی شامگاه پنجشنبه (هفتم مردادماه) در دریای عمان هدف قرار گرفته است. بعد از آن، وزارت دفاع انگلیس اعلام کرد که این کشتی تحت مالکیت رژیم صهیونیستی بوده و در فاصله ۲۸۰ کیلومتری بندر «الدقم» امارات هدف حمله قرار گرفته است.

عصر روز جمعه شرکت «زودیاک ماریتایم» که متعلق به «ایال عوفر» میلیاردر صهیونیست مستقر در لندن است، اعلام کرد که ۲ نفر از خدمه این کشتی تجاری با نام «مِرسِر استریت»، در پی حمله به آن کشته شدند. یکی از افراد کشته شده بریتانیایی و دیگری رومنیایی بود.

اسرائیل گفته اطلاعات دقیقی درباره نقش ایران در حمله به نفت کش اسرائیلی در اختیار متحدانش قرار داده و بعد از این خبر، بلینکن ایران را به پاسخ جمعی قاطع تهدید کرد. روز دوشنبه بلینکن بر وعده خود برای پاسخ به ایران تاکید کرده و گفته جهان اجازه فرار ایران از مجازات را نمی‌دهد.

همزمان با تحولات منفی علیه ایران در منطقه، مذاکرات احیای برجام هم با انتخابات ریاست جمهوری در کشور متوقف شده است. امید‌های اولیه برای لغو تحریم‌ها بعد از اینکه آمریکا با درخواست لغو یکباره تحریم‌ها مخالفت کرده و مذاکرات منطقه‌ای و موشکی را پیش شرط مذاکره برای احیای برجام خوانده رنگ باخته است.

از زمان انتخاب رئیسی تا امروز، غرب بار‌ها نسبت به پایان صبرش برای ادامه مذاکره هشدار داده است، اما هنوز خبری از از سرگیری مذاکرات نیست. همزمان سایت نورنیوز نزدیک به شورای عالی امنیت ملی روز گذشته با انتشار خبری از برگزاری قریب الوقوع دور هفتم مذاکرات هسته‌ای با غرب با دستور کار جدید خبر داد.

در این بین دو عامل امیدوار کننده همچنان وجود دارد: انتخاب احتمالی حسین امیرعبداللهیان به عنوان وزیر خارجه و ابقای عباس عراقچی به عنوان سرتیم مذاکره کنندگان و حضور اعضای تیم مذاکرات اولیه برجام در دولت آمریکا.

در روز‌های گذشته خبر‌هایی مبنی بر احتمال معرفی امیرعبداللهیان به عتوان وزیر خارجه جدید منتشر شد. این خبر توسط رسانه‌های غربی نیز تایید شده. گفته می‌شود انریک مورا، معاون دبیرکل اتحادیه اروپا در سفر خود به تهران برای شرکت در مراسم تحلیف با امیرعبداللهیان گفتگو کرده است. همزمان آمریکایی‌ها از رئیسی برای ادامه مذاکرات احیای برجام دعوت به عمل آورده اند.

از سوی دیگر مذاکرات احیای برجام از ابتدا توسط عباس عراقچی هدایت شده است. محمدجواد ظریف بعد از انتشار فایل صوتی مصاحبه با سعید لیلاز مورد سرزنش قرار گرفت و بعد از آن شواهدی وجود داشت که نشان می‌داد سکان مذاکرات وین از دست وزارت خارجه گرفته شده و توسط نهاد‌های بالادستی هدایت می‌شود. رهبر ایران در سخنرانی ۱۲ اردیبهشت نقش وزارت خارجه در پیشبرد سیاست خارجی کشور را نقش مجری خواند و گفت سیاست خارجی توسط وزارت خارجه تعیین نمی‌شود.

اگرچه هنوز دولت جدید رئیسی به طور کامل مستقر نشده و تکلیف وزارت خانه‌ها روشن نشده اما به گفته برخی منابع آگاه عباس عراقچی به نقش خود به عنوان سرتیم مذاکره کننده ادامه خواهد داد.

از طرف دیگر مسئولان دولت بایدن، مذاکره کنندگان اولیه برجامند. ویلیام برنز رئیس سازمان سیا که برای مذاکره درباره ایران به اورشلیم سفر کرده یکی از دو مذاکره کننده اولیه است که به طور مستقیم با مقامات ایرانی بر سر برنامه هسته‌ای وارد گفتگو شد. سنگ بنای گفتگو‌های برجامی توسط برنز و جیک سولیوان مشاور امنیت ملی بایدن در مسقط عمان گذاشته شد.

در سال ۲۰۱۳ زمانی که خبر مذاکرات محرمانه ایران و آمریکا در عمان منتشر شد، ماجرا به یک بحران سیاسی میان باراک اوباما و بنیامین نتانیاهو نسخت وزیر وقت اسرائیل تبدیل شد. از آن زمان تاکنون اسرائیل به همراه چند کشور عربی بارها به وضوح مخالفت خود را با مذاکرات هسته‌ای و امضای هرگونه توافق میان غرب با تهران اعلام کردند. در این بین یک اندیشکده آمریکایی تلاش کرده تا از آب گل آلود ماهی بگیرد و خواستار آن شده است که بمب بزرگ آمریکا بمب موسوم به GBU-۵۷ را که یک بمب هدایت‌شونده و سنگرشکن ۱۴۰۰۰ کیلوگرمی است، در اختیار رژیم صهیونیستی قرار دهد.