صنایع دستی چینی در گیلان لباس عافیت نمی پوشند

گیلان گردان آگاه هستند که در رهسپاری جاده های این استان تنها رخ نمایی رنگ رنگ طبیعت در دو سوی جاده ها هویدا نیست بلکه به ذوق هنر گیله مردان و گیله زنان، هزار رنگ طبیعت استان در بافته های حصیری ، گلیم ، بامبو بافی و … رسوخ کرده و سراسر شوق و شگفتی هدیه می بخشد.
امروز، تنها جاده های گیلان به نشان صنایع دستی استان رنگین نیست بلکه اگر گاه در غروب جمعه ای هوای تماشای رنگ و قدمت به سرت بزند، می توان راهی سبزه میدان شد و در محله کهن پیرسرای رشت، در گذشته قدم زد و حین لذت رنگ، پای صحبت تولیدکاران صنایع دستی گیلان نشست.
نسبت به گذشته اندکی دلخوش ترند اما خشنود نیستند، می گویند صنایع دستی چینی آفتی است به جان تولیداتشان، هر چند آنان که رنگ و بوی اصالت می شناسند، چینی ساز ها را پس می زنند.
پدربزرگ گیلانی که ذوق و اصالت و قدمت از مغازه قدیمی اش پیداست قاشق های چوبی را سمباده می زند، روی خوش به مصاحبه نشان نمی دهد، حین خرید سینی چوبی اخم در هم می کشد و می گوید: اگر طرز نگهداری از آن را می دانی بخر، مطیع می شوم و می خواهم توضیح دهد.
چهره اش پس از توضیح خواستن راجع به هنرش، گشوده می شود و می گوید: این رنج و هنر دو عنصر خاموشند با صبر و صفا، کنار هم می جوشند در کوره روزگار، چون پخت شدند آن گاه لباس عافیت می پوشند.
وی ادامه می دهد: این ها دست ساخته های چینی نیست که حس مادی به تو بدهند، روح دارند .
کلامش از دل بر می آید، گویی راجع به پاره ای از وجودش می گوید و جدی تر توضیح می دهد: سینی را که بردی خانه اول به روغن نرم چربش می کنی، بعد می شویی و بعد از آن استفاده می کنی؛ مبادا که ترک بردارد.
می پرسم مگر شما هم ساخته چینی دارید؟ باز ابرو کنش می کند و می گوید: مشتریان من اصالت سرزمین خویش را می خواهند نه حس سود جویی را ، دست ساخته های چینی اینجا لباس عافیت نمی پوشند.
یکی از مشتریان مغازه پیرمرد گیلانی، ژیلا طهماسبی، گردشگری است که خود را شیفته صنایع دستی توصیف می کند می گوید: گذرم به کشورهای زیادی افتاده است، متاسفانه دست ساخته های چینی بدلیل ارزان بودن نیروی کار و پیشرفت در کپی و مجهز بودن به فناوری، در بیشتر کشورها رسوخ کرده اما گردشگران آگاه حاضرند هر چند با قیمتی گران تر، تولیداتی بخرند که اصالت و روح آن سرزمین در تولیداتشان رسوخ کرده است.
وی معتقد است: فعالیت های فرهنگی در این زمینه کارساز است و باید پویشی شکل بگیرد که خرید صنایع دستی چینی اصالت نیست، به حتم فرهنگسازی در این زمینه یاریگر تولید کنندگان صنایع دستی و همچنین آگاه ساختن گردشگران خواهد شد.
سپیده صادقی همراهی می کند و می گوید: بازار ماسوله بیداد صنایع دستی چینی است، هر چند که نمی توان نام صنعت دست بر آنها نهاد چرا که ماشینی محض و فاقد اصالت است اما متاسفانه بدلیل ارزان بودن، گوی رقابت را ربوده اند.
وی ادامه می دهد: ناراحت کننده است که در کنار عروسک های بافتنی ماسوله که نمادی از این شهرک تاریخی است، بر عروسک باربی غربی لباس محلی پوشیده اند و بفروش می رسانند.
صادقی معتقد است آنان که صنایع دستی را بواسطه اصالت و قریحه می خواهند، لباس عافیت بر تن اقلام ماشینی و بی روح چینی نخواهند کرد.
مدیرکل میراث فرهنگی ، صنایع دستی و گردشگری گیلان گفت، وجود رقیبان خارجی در حوزه صنایع دستی با قیمت و کیفیتی پایین تر را آفت صادرات اقلام صنایع دستی استان می داند.
رضا علیزاده ادامه می دهد: در راستای رفع این معضل و به چرخش درآوردن چرخه های تولید صنایع دستی، ضروری است تا نوآوری در تولید و بازاریابی به شیوه نوین را در نقطه توجه برای صادرات این کالاها قرار دهیم.
وی توسعه و پیشرفت در صادرات صنایع دستی را مرهون همت و تلاش هنرمندان این حوزه می داند و می گوید: ایجاد بازارچه های عرضه محصولات صنایع دستی، رفع مشکلات بیمه ای هنرمندان این حوزه، حمایت های تسهیلاتی ،اختصاص زمین برای ساخت مجتمع های صنایع دستی و نیز حمایت های گمرکی مهمترین نیاز فعالان حوزه هنرهای سنتی و صنایع دستی است و تحقق این نیازمندی ها با تعامل و تامل جمعی مرتفع می شود.
علیزاده بر لزوم توجه به علائق مشتریان و نیز بررسی روند بازارهای جهانی در حوزه فروش اقلام صنایع دستی تاکید کرد و گفت: گیلان مهد هنردوستان و علاقمندان به فرهنگ و هنرهای سنتی است، لذا باید کوشید تا نسل جوان با این هنر اصیل آشنا شود و در راستای توسعه این داشته های ارزشمند گام نهاد.
وی با اشاره به افزایش صادرات و حضور گردشگران خارجی در استان تاکید کرد: تدبیر و امیدآفرینی دولت یازدهم، دروازه های گیلان را به روی دنیا گشوده اما مشکلاتی همچنان باقی است که رفع آنها ، نیازمند حمایت هایی در عرصه ملی است.
از ۹۰ رشته صنایع دستی گیلان، ۷۱ رشته فعال است و تاکنون شش هزار و ۲۹۸ هنرمند هنرهای سنتی و صنایع دستی استان بیمه شده اند.
تاکنون ۶۴ محصول از اقلام صنایع دستی گیلان نشان مرغوبیت و همچنین شش کالا نشان یونسکو دریافت کرده‌اند که این، افتخاری در حوزه فرهنگ و هنر استان است.
همچنین چادرشب و گلیم گیلان نشان جغرافیایی کسب کرده و تاکنون هشت استاندارد ملی نیز در چهار رشته در حوزه تولید رشتی دوزی، مرواربافی، چادرشب بافی و سفال سنتی گیلان دریافت شده است.