رشت شهریست۲۴ساعته، بیایم خوبتر به اطرافمان بنگریم

به قلم هاتف فرحناک عضو  هیئت تحریریه خبر گذاری جارستان

کارشناس ارشد شهرسازی  — دانشجوی مقطع  دکتری برنامه ریزی شهری

 بیان مساله

شهرها امروزه تنها نباید به عنوان یک محل فعالیت روزانه قلمداد شوند، بلکه اقتصاد شهری باید همیشه پویا و پر تحرک باشد. از این رو انتقال بخشی از فعالیت های روزانه به شب، علاوه بر کاهش ترافیک و ازدحام، میتواند شادابی و نشاط بیشتری را به شهروندان بدهد. اگر شهرها در ساعات مختلف برای جلب نظر افراد به خود جذابیتی نداشته باشند شهر حالت خاموشی به خود گرفته و خلوت میشود. از این رو با ایجاد عوامل جذاب، افراد و گروههای متنوعی را به حضور در فضاهای شهری تشویق کرده و باعث افزایش تعاملات اجتماعی میشویم. شب ها بهترین فرصت برای شهروندانی است که بدلایل درگیری های روزانه معیشتی دوست دارند در کنار خانواده وقت بگذرانند و به گشت و گذار در شهر بپردازند. به همین جهت لزوم احیای فضای شهری در شب جامعه کنونی پر مشغله مان  بیش از بیش  بر ما آشکار گشته و اهمیت وجود فضای پویا و سرزنده شب جهت ایجاد بستری مناسب برای فعالیت اجتماعی شهروندان درک می شود.

شهر۲۴ ساعت

زندگی شهری به معنای فعالیت در ۲۴ ساعت شبانه روزی است. شهرهایی که دارای جاذبه ی توریستی و گردشگری هستند از اولویت بیشتری در محیا ساختن فعالیت در شب برخور دارند. چه بسا بسیاری از کشور های توریستی و گردشگری با ایجاد فعالیت های مختلف در شهر این امکان را برای شهروندان و جذب بیشتر توریست ها به وجود می آورند تا شاهد سیما و منظر شبانه شهر نیز باشند، که این امرعلاوه بر کمک های اقتصادی، تبلوری در تصویر ذهنی و ایجاد هویت برای شهر در تمام شبانه روز می شود. شهر علاوه بر عناصر کالبدی، شامل نمادها، سمبلها، معانی و رموزی است که مردم براساس نقشها و انگیزه ها و ذهنیات و دیگر عوامل درونی، آن را درک میکنند. پویایی شبانه از این تصورات ذهنی مردم نیز دور نیست. از نگاه شولتز، احساس فضا و درک محیط با خاطرات عجین شده است، وی بخشی از معانی مکان را در تجربه ها و حالات روحی انسان جستجو مینماید. برای او مکان، همان فضای زنده است. زنده بودن هم به معنای و هم به معنای عام می باشد.

شبهای رشت

براساس چشم‌اندازهای فرهنگی شهر رشت، لازمه و شرط اساسی برای به وجود آمدن  شهر  زنده وموفق، حضور مردم است موفقیت که بدنبال ان رفع خیلی از نیاز های شهروندان رشتی که ازجمله اساسی ترین ان اشتغال میتوان نامبرد را بدنبال خواهد داشت. گروه‌های مختلف مردم، خانواده‌ها، کارمندان و کارگران، افرادی که در تعطیلات به سر می‌برند، افراد در گروههای سنی مختلف و با هر نوع پیشینه قومی و نژادی البته لزومی ندارد که همه این افراد هم زمان با هم از محدوده ای خاص استفاده کنند ولی  براساس اصول شهری در هر زمانی باید اختلاطی از گروههای مختلف مردم وجود داشته باشد.

پیشینه شب گردی در فرهنگ گیلانی ها و تاریخ شهر رشت می توان اینگونه گفت که مزاری بوده به نام “سیدکلان= آقای بزرگان ” که به واسطه درختی فرسوده از سایر قبرها ممتاز می شده ومردم تا پاسی از شب ها برفراز آن جمع شده و با دادن خیرات شمعی روشن می کردند و حاجتمندان بر درخت مذکور دخیل می بستند, هم اکنون با ایجاد خیابان و فلکه، قبرستان از جمله آن قبر و علامت مشخصه اش چون درخت از بین رفتند. یکی از شاخص های مهم وجود  از مبان چتدین شاخص استاندارد شهری، امنیت مطلوب حاکم در شهر رشت است که شهروندان می توانند تا نیمه های شب بدون کمترین احساس خطری در مراکز و خیابان های شهرگشت بزنند.  با این اوصاف حضور پویای مردم رشت حتی در محلات خود نشان سرزندگی شهری در ساعات شبانه را رقم میزند بطور کلی کیفیات ویژه‌ای را در شب می‌توان جستجو نمود که این کیفیات همواره در گذشته، تلفیق با آداب و آئین‌های زندگی مردمان رشت بدلایل مختلف در امیخته شده است. سکوت، اختفا، آرامش، عرفان، آسمان و ستارگان، محرمیت، ایهام، انتظار، ابهام و افسانه، عبادت، و بسیاری موارد دیگر حضوری قوی در شب و در میان اذهان انسانها یافته‌اند همچنین امروزه در جوامع شهری به دلیل رویکرد فعالیتی روز در میان ساکنین آن، شب به عنوان عنصری مهم جهت گذران اوقات فراغت و تفریح و استراحت و حتی کار از اهمیت ویژه‌ای برخوردار گردیده است. حال آنکه با توجه به اهمیت اقتصاد شبانه به عنوان عامل سرزندگی و حیات شهری در ساعات تاریکی می‌توان بر اهمیت این موضوع به عنوان عنصری ساختاری و تأثیرگذار بر کیفیت زندگی شهری اشاره نمود.

دیدگاه میل روز افزون ساکنان شهر رشت به استفاده از خدمات، بویژه در زمینه های تفریحی، سرگرمی و گذراندن اوقات فراغت میان قشرهای مختلف در ساعات بیشتری از شبانه روز در بیرون از خانه را در اثر تغییر شیوه زندگی امری گریز ناپذیر می داند. همچنین مفهوم شهر ۲۴ساعت در شهر رشت را یه عنوان یک مکان قابل زندگی از طریق گسترش تفریحی و سرگرمی مورد ارزیابی قرار میگیرد. همچنین اب و هوا وشرایط مناسب خصوصیات میزبان پذیری مسافران در تمامی ساعات شهر رشت را نباید کم اهمیت در نظر گرفت. این مهم بجز شهر های مذهبی کشور در کل ایران کم نظیر بوده است.

درمجموع مینوان رشت را شهری که هرگز خواب ندارند و علاقه مندی مردمانش  به شب نشینی را به دلایل گونانگون که در این مطالب نمیگنجد، به همگان معرفی کرد. همچنین علاوه بر شاخص شهر خلاق تنوع غذایی جهانی موجود، استعداد ان را دارا می باشد تا شهری باشد که در تمامی ساعات شبانه روز پویاست. و به عنوان شهری ۲۴ ساعته نام برد.